NSND Bùi Bài Bình và chuyện mài răng, giảm cân để vào vai Bác Hồ

"Nhà tiên tri" là bộ phim điện ảnh do Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đặt hàng đạo diễn Vương Đức thực hiện năm 2015. Bối cảnh phim diễn ra khoảng năm 1947-1951, khi Cách mạng rút lên căn cứ Việt Bắc. Người đóng vai chính - Bác Hồ - trong phim "Nhà tiên tri" là NSND Bùi Bài Bình.

NSND Bùi Bài Bình đảm nhận vai diễn Bác Hồ trong phim "Nhà tiên tri".

Hóa thân thành Hồ Chí Minh trong khoảng thời gian nằm gai nếm mật trên Việt Bắc những ngày kháng chiến chống Pháp từ năm 1947 đến 1954, NSND Bùi Bài Bình đã toát lên được hình ảnh nhà lãnh tụ vừa tài ba, vừa gần gũi. Ông đã diễn tả tài tình từ dáng vẻ uy nghi ngồi thảo thư trong các lán trại, hay vóc dáng nhanh nhẹn chống gậy leo dốc đá, thuần thục dong ngựa xuyên rừng, hay thong dong câu cá trên suối ở nơi gần bom rơi... của Hồ Chủ tịch.

Kể về cơ duyên đến với vai diễn đặc biệt này, nam nghệ sĩ gạo cội cho biết: “Trong một lần đi nhậu, nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm nói với tôi là đang viết kịch bản một bộ phim và sẽ mời tôi vào vai Bác Hồ. Lúc đó tôi nghĩ chắc ông ấy đùa vu vơ trên bàn nhậu, nên cũng cười và nói rất hăng: “Em đóng chứ”. Thế mà lại thật!”. Thêm một sự trùng hợp nữa để Bùi Bài Bình tin rằng đây là một cái duyên với mình, đó là năm bấm máy bộ phim (2014) cũng là năm ông bằng tuổi Bác Hồ ở trên phim.

Nhận lời rồi, Bùi Bài Bình lọ mọ nghiên cứu kỹ các tư liệu, thước phim, hình ảnh từ trong nước đến nước ngoài về Bác. Một trở lại lớn là tài liệu về Bác Hồ giai đoạn 1947-1950 chưa nhiều, hoặc có nhưng chưa sâu. “Nhiều người lại bảo nhìn tôi không giống Bác Hồ, không đóng được đâu… nhưng tôi nghĩ ngoại hình chỉ là một yếu tố, diễn sao cho ra thần thái của Bác, tình cảm mà Bác dành cho chiến sĩ, đồng bào mới là điều quan trọng”, Bùi Bài Bình tâm niệm thế và tự ép bản thân phải diễn được, phải toát lên được ý chí vĩ đại nằm trong một con người nhỏ bé, giản dị mà cả thế giới kính trọng.

Trong phim “Người tiên tri”, ngoài tiếng Nghệ An, nhân vật chính sẽ phải hội thoại bằng 3 thứ tiếng Nga, Pháp, Trung. Việc lồng tiếng xứ Nghệ được ê-kip mời NSƯT Tiến Hợi thực hiện, 3 người khác lồng tiếng nước ngoài. Tuy nhiên, trước thời gian phim bấm máy, NSND Bùi Bài Bình vẫn cất công đi học tiếng Pháp, tiếng Trung Quốc và tiếng Nga để thoại khớp khẩu hình.

Phút xuất thần của Bùi Bài Bình trong một cảnh quay của "Người tiên tri".

Để “chỉnh” lại ngoại hình sao cho giống Bác trong thời gian ở Việt Bắc, Bùi Bài Bình cũng không ngại giảm cân, mài răng khểnh, nuôi râu. Có khoảng thời gian, ông chỉ uống cà phê, ăn kiêng... đến lả người để giảm được 6kg. Đoàn phim đã mời hẳn 5 hóa trang “cứng” tay nghề để “phù phép” cho NSND Bùi Bài Bình có ngoại hình giống với Bác, đặc biệt là phần tai, mắt. Mỗi ngày quay, bộ phận hóa trang còn mất thêm 3 tiếng đồng hồ để chỉnh sửa phần râu, tóc cho nam nhân vật chính.

Có lẽ Bùi Bài Bình sẽ không bao giờ quên kỷ niệm “chết hụt” trong quá trình tham gia bộ phim. Đó là lần thực hiện cảnh quay trên lưng ngựa. Con ngựa vốn đã quen mấy ngày trước, đến hôm ấy bỗng dưng hất tung ông xuống đất. “Một nửa dưới con ngựa đè xuống người tôi. Lúc ấy, mọi người kể, tôi đã ngừng thở trong vài phút. Mặt mũi tím tái. Khi mọi người khiêng tôi vào nhà thờ, đạo diễn sợ xanh mặt, nhiều người trong đoàn phim còn khóc. Ngay trong hôm ấy, đạo diễn đưa tôi về Hà Nội chiếu chụp xem có sao không. Rất may, tôi hoàn toàn bình thường, không việc gì. Chúng tôi thở phào nhẹ nhõm. Có lẽ, chúng tôi đã được cụ Hồ phù hộ”, nam nghệ sĩ kể lại.

Nói về kỷ niệm này, tác giả kịch bản phim “Nhà tiên tri”, nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm hóm hỉnh cho biết: “Lúc đó, Bùi Bài Bình ngã ngay vào phiến đá, máu chảy đến nỗi bất tỉnh. Cả đoàn làm phim xúm quanh Bùi Bài Bình khóc như mưa. Khi đạo diễn nói “Cầm, thay quần áo” thì Bùi Bài Bình bỗng dưng tỉnh lại, nhổm dậy nói: “Đừng thay vai của tôi”… Rất lạ là sau cú ngã ấy, anh Bình nói rất thông thạo tiếng Trung, tiếng Pháp”.

NSND Bùi Bài Bình luôn xem vai diễn Bác Hồ là kỷ niệm đẹp đẽ nhất trong sự nghiệp diễn xuất của mình.

Còn nhà thơ Nguyễn Quang Thiều thì nhận xét sau khi xem phim: "Nếu không chọn được Bùi Bài Bình thì phim gãy”, để cho thấy rằng chính diễn viên đã làm nên thành công của cả bộ phim. Riêng Bùi Bài Bình, ông luôn xem vai diễn là một mối duyên, một kỷ niệm đẹp, một món quà ý nghĩa cho sự nghiệp diễn xuất của mình. “Tôi luôn mong đó là một nén hương, một sự chân thành, một tấm lòng của hậu thế đối với thế hệ tiền bối như cụ Hồ, cụ Giáp… Chúng tôi đã làm bộ phim này với tất cả sự biết ơn, trân trọng”, NSND Bùi Bài Bình thổ lộ.

Nhã Khanh