NSƯT Minh Nhí: Tôi luôn mong học trò của mình nổi tiếng

Thiêng liêng hai tiếng "thầy giáo"

Giới nghệ sĩ thường gọi NSƯT Minh Nhí là "thầy Minh Nhí". Anh thấy danh xưng này với mình thế nào?

Chữ "thầy" với tôi thiêng liêng vô cùng. Tôi nhớ câu nói của ba khi tôi không chịu học bác sĩ mà theo học trường sân khấu: "Con muốn người ta kêu con bằng thầy hay bằng thằng?".

NSƯT Minh Nhí trong vở "Rồi 30 năm sau" của Sân khấu Nghệ thuật Trương Hùng Minh.

Tôi dạy nhiều thế hệ học trò, may mắn được biết đến với cương vị là thầy giáo. Khi được gọi là thầy, thật ra, trong lòng tôi rất vui vì được mọi người trân trọng. Tôi vui vì đã làm được công việc ba tôi từng kỳ vọng.

Cương vị thầy giáo khiến anh dè dặt hơn thì phải?

Khi làm thầy, trong tất cả mọi việc, tôi đều dè dặt hơn. Trước khi phát ngôn, tôi phải suy nghĩ kỹ, xem có đụng chạm ai không, có gây hiểu lầm không, nói chung là "tém tém" lại (cười).

Nếu vấn đề không liên quan đến tôi hoặc học trò, tôi không biết hoặc không hiểu thì tôi sẽ không phát biểu.

Dường như anh bớt nghiêm khắc hơn xưa?

Bản thân tôi cũng bớt dữ rồi (cười), nhưng vẫn khó tính, nghiêm khắc. Kể cả khi trò ra trường rồi, tôi gọi điện góp ý, đứa nào cũng lắng nghe, còn thay đổi hay không là việc của chúng. Là thầy, nếu còn tình thương thì thấy học trò làm sai là phải nói.

Anh có cho rằng làm thầy của gen Z đã khó, thầy giáo thời mạng xã hội bùng nổ càng không dễ?

Cũng khó hơn đấy! Bây giờ, học trò rất tiên tiến, có nhiều suy nghĩ mới. Tôi phải biết cách chỉ dẫn các bạn, chứ không thể áp đặt suy nghĩ của mình lên các em.

Ngày xưa, việc giảng dạy cũng có cái khó vì các bạn không được tiếp xúc nhiều, mình phải dạy từ cách ăn nói làm sao không bị vạ miệng.

Nhưng nhờ đi dạy, tôi học được rất nhiều từ các bạn. Tôi trao cho các bạn kiến thức, kỹ năng chuyên môn nhưng khi trả bài, qua góc nhìn của các bạn, tôi lại học được từ đó.

Tự hào khi học trò thành công

Anh có nhớ được số học trò mình từng dạy không? Khi chứng kiến học trò thành công, nổi tiếng hơn thầy, anh cảm thấy thế nào?

Tôi không đếm, nhưng chắc cũng nhiều. Ví dụ lứa đầu ai cũng biết như: Thúy Nga, Việt Hương, Tiết Cương, Cao Minh Đạt, Hạnh Thúy… Sau này có Xuân Nghị, Tuấn Dũng, Lạc Hoàng Long, Minh Dự, Bảo Bảo, rồi Samuel An, Uyển Ân… Đó cũng là những thế hệ học trò khiến tôi tự hào nhất.

NSƯT Minh Nhí và học trò của anh là nghệ sĩ Việt Hương chia sẻ với khán giả trong ngày ra mắt sân khấu Trương Hùng Minh.

Tôi luôn mong học trò của mình nổi tiếng, thành công. Mỗi nghệ sĩ một thời, tre già măng mọc, đó là quy luật.

Xưa nay, tính tôi không ganh tỵ với ai. Tôi chỉ hy vọng được học trò tin yêu, theo học. Khi học trò thành công, được nhiều khán giả yêu mến, mình cũng tự hào, hạnh phúc. Thế là "thơm lây" rồi nhỉ (cười).

Học trò của anh là nghệ sĩ Việt Hương mạnh dạn cùng anh phát triển sân khấu Trương Hùng Minh. Ở tuổi ngoài 60, sao anh vẫn lựa chọn bận rộn, vất vả?

Đó vừa là đam mê, vừa là trách nhiệm của tôi với sân khấu. Việt Hương và ban lãnh đạo hỗ trợ sửa sang lại rạp, còn tôi đứng ra vận hành.

Có lẽ, cái nghiệp làm thầy, làm bầu nó "lao" vào mình, nên đam mê, gắn bó. Hơn nữa, tôi muốn tạo ra sân chơi để học trò có chỗ tung hoành sau mỗi buổi học.

Để làm được chừng đó công việc, tôi phải hy sinh không ít. Có những lời mời đóng phim dài tập, nếu trước đây tôi nhận lời ngay, nhưng giờ tôi bớt đi nhiều. Tôi vừa phải từ chối dự án phim dài 50 tập vì 2/3 thời lượng quay ở Đà Lạt. Nếu tôi đi thì không ai quán xuyến, quản lý sân khấu.

Sau 3 năm sân khấu đi vào hoạt động, việc kinh doanh của anh thế nào?

Mức thu vừa đủ để chi. Tôi không tham lam. Những suất diễn có được chút ít thì tôi để bù cho suất yếu hơn. Tôi cố gắng giữ thù lao của nghệ sĩ, nhân viên ở mức ổn định nhất có thể.

Thực tế, sân khấu ở TP.HCM mọc lên quá nhiều, khán giả có nhiều sự lựa chọn. Ai nói làm sân khấu là giàu thì không phải. Nhưng nếu ai cũng nghĩ không có lãi thì không làm, chắc chắn sân khấu kịch sẽ mai một.

Chưa từng nghĩ rời bỏ sân khấu

Đứng trên sân khấu từ thời vàng son, anh nhìn nhận sự thay đổi hôm nay ra sao – người diễn thì nhiều, nhưng người sống bằng diễn thì ít?

Đúng là nghệ sĩ kịch nói không thể sống được bằng đồng lương ít ỏi. Họ phải kiếm thêm thu nhập từ công việc bên ngoài.

NSƯT Minh Nhí.

Nhưng hầu hết học trò của tôi đều rất đam mê, khát khao được đứng trên sân khấu, diễn trực tiếp trước khán giả, lắng nghe khán giả khóc cười.

Trước đây, tôi đi diễn sân khấu cát sê vài triệu, trong khoảng 2 tiếng rưỡi. Trong khi đi diễn tỉnh, chỉ lên sân khấu 10-15 phút, tôi nhận cát sê hàng chục triệu đồng. Nhưng tôi vẫn đam mê diễn ở sân khấu, chưa bao giờ có ý định rời bỏ sân khấu.

Học trò bây giờ cũng vậy, có bạn sẵn sàng bỏ show bên ngoài với cát sê hàng chục triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng, để về diễn kịch với cát sê vài triệu đồng.

Giờ đây, tâm thế khi anh đứng trên sân khấu thế nào?

Cảm xúc của tôi vẫn vậy. Tôi luôn nói với học trò: Sân khấu là thánh đường. Khi bước lên đó, mình phải bỏ lại mọi thứ bên ngoài.

Mình chỉ có 2 tiếng rưỡi phục vụ khán giả nên phải thật tập trung, chỉn chu. Khi phục trang tươm tất, đạo cụ sẵn sàng, bước lên sân khấu mình sống trọn vẹn với nhân vật.

Tôi học được điều này từ anh Thành Lộc. Những đồng nghiệp khác như anh Hữu Châu, Hồng Đào, Hồng Vân… cũng vậy. Mỗi khi vào vai, họ tập trung cao độ.

Hiện nay, sân khấu Trương Hùng Minh chỉ có 3 suất diễn vào 3 ngày cuối tuần, cố gắng làm cho trọn vẹn. Cảm xúc của tôi mỗi khi bước lên sân khấu vẫn y như ngày nào.

Nhưng sau cùng, điều tôi quan tâm nhất là chất lượng vở diễn. Có như vậy, khán giả mới yêu thích và đến với sân khấu.

Cảm ơn anh!

Dung Nguyễn (thực hiện)