Nữ bác sĩ gần 30 năm níu giữ bệnh nhân trở về từ 'cõi điên'

Không đếm xuể được khó khăn

Nhắc đến bệnh viện tâm thần, nhiều người thường nghĩ ngay đến những con người bất hạnh, với ánh mắt ngây dại, tâm trí mông lung… Một nơi dường như luôn phủ màn sương u ám, che lấp những tia nắng của niềm vui. Thế nhưng, khi đặt chân đến Bệnh viện Tâm thần Nghệ An (TP Vinh), chúng tôi mới cảm nhận rõ hơn tình yêu thương lặng thầm mà những 'người tỉnh' dành cho 'người điên' – một sự sẻ chia lặng lẽ, nhưng ấm áp đến lạ kỳ.

Với tình yêu nghề, bác sĩ Nguyễn Thị Minh Châu luôn cảm thấy hạnh phúc với công việc khám, chữa bệnh.

Sau những cú sốc tâm lý từ áp lực cuộc sống, tình cảm, công việc, học hành hay thậm chí do tai nạn chấn thương, họ dần lạc vào 'thế giới của người điên'. Khi thấy chúng tôi – những vị khách lạ ghé thăm vào buổi trưa, nhiều người giật mình ngồi dậy, vẫy tay chào, miệng vô thức gọi những cái tên Hạnh, Hoa, Ngọc… Có người lặng lẽ tránh sang một góc, có người lại chạy đến cười toe toét xin thuốc lá, bánh kẹo. Cũng có người chỉ co mình dưới chăn, giả vờ chìm trong giấc ngủ say.

Không chỉ mắc chứng tâm thần phân liệt, nhiều bệnh nhân tại đây còn phải đối mặt với những rối loạn khác như lo âu, mất ngủ, trầm cảm, nghiện rượu hay 'ngáo đá'. Mỗi ngày, các y bác sĩ đều nỗ lực hết sức, gồng mình chiến đấu cùng số phận để níu giữ, đưa bệnh nhân trở về từ 'cõi điên'.

Tiếp chuyện chúng tôi sau buổi khám bệnh đầu ngày, BSCKI Nguyễn Thị Minh Châu – Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Tâm thần Nghệ An, chia sẻ về hành trình gần 30 năm gắn bó với nơi này, kể từ ngày còn là một cô sinh viên y khoa mới tốt nghiệp. Bác sĩ Châu cho biết, trong quá trình điều trị, không ít lần các bác sĩ, y tá, điều dưỡng bị bệnh nhân uy hiếp, thậm chí tấn công dữ dội khi họ lên cơn kích động. Nhưng dù nguy hiểm, họ vẫn chưa từng có ý định từ bỏ.

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Châu từng đảm nhận nhiều vai trò, vị trí khác nhau và luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Thế nhưng, đằng sau những phút giây hung dữ ấy, bệnh nhân tâm thần vẫn có những khoảng lặng đầy thương cảm. Khi rơi vào trạng thái "nửa tỉnh nửa điên", họ coi bác sĩ như người yêu, cha mẹ, anh em, hoặc thậm chí là "kẻ thù" để trút hết những nỗi uất ức trong lòng.

"Xã hội càng phát triển, nhịp sống hiện đại càng tạo ra nhiều áp lực, khiến số lượng người mắc bệnh tâm thần ngày càng gia tăng," bác sĩ Châu chia sẻ.

Từ thuở nhỏ, mỗi lần theo mẹ đến bệnh viện, chị Châu đều chứng kiến những mảnh đời bất hạnh vì bệnh tâm lý. Hình ảnh người mẹ trong chiếc áo blouse trắng, với ánh mắt ân cần và sự kính trọng của bệnh nhân, đã gieo vào lòng chị niềm cảm phục, trở thành nguồn cảm hứng để chị quyết tâm theo đuổi ngành Y.

Tốt nghiệp cấp 3 với giấc mơ trở thành bác sĩ, chị chuẩn bị bước vào kỳ thi tuyển sinh Đại học Y Hà Nội. Thế nhưng, một biến cố gia đình bất ngờ xảy đến, buộc chị phải tạm gác lại ước mơ. Không chấp nhận từ bỏ, chị chọn học Trung cấp Y khoa Vinh, kiên trì chờ đợi cơ hội. Khi công tác tại Bệnh viện Tâm thần Nghệ An và có điều kiện kinh tế ổn định hơn, chị tiếp tục theo đuổi con đường học vấn, thi đỗ vào Đại học Y Thái Bình.

Từ khi còn rất trẻ, chị đã đặt chân vào 'thế giới của những người điên' – nơi bệnh nhân tóc tai bù xù, quần áo xộc xệch, la hét, đập phá và nhiều người phải sống trong phòng cách ly. 'Lúc đó tôi rất sợ, nhưng hơn cả nỗi sợ là sự thương cảm dành cho bệnh nhân. Cách mình đối xử với họ sẽ quyết định cách họ phản ứng lại. Chỉ cần kiên trì và yêu thương, họ sẽ không làm hại mình', bác sĩ Châu chia sẻ.

Nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, BSCKI Nguyễn Thị Minh Châu được phong tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú. Ảnh: Từ Thành.

Mệt mỏi nhưng chưa từng muốn bỏ nghề

Gần 30 năm gắn bó với công việc chăm sóc những bệnh nhân đặc biệt này, bác sĩ Châu chia sẻ, để làm tốt nhiệm vụ, ngoài chuyên môn vững vàng và tình yêu nghề, còn cần có một "tinh thần thép" mới có thể bước vào "thế giới của người điên".

Việc bị bệnh nhân mắng chửi như cơm bữa là chuyện thường ngày, thậm chí có lúc họ còn tấn công cả bác sĩ. Bản thân bác sĩ Châu không ít lần bị bệnh nhân đấm đá, chửi bới. Thế nhưng, chị hiểu rằng đó không phải là hành động có chủ ý, mà chỉ là những cơn kích động do bệnh tật chi phối, họ không thể kiểm soát được hành vi của mình.

Bệnh viện Tâm thần Nghệ An là "ngôi nhà chung" của những phận người bất hạnh. Trong ảnh: Bác sĩ Châu hỏi thăm người bệnh tâm thần.

Theo bác sĩ Châu, điều quan trọng trong điều trị bệnh nhân tâm thần là xác định được các nguyên nhân tiềm ẩn gây bệnh, cũng như các bệnh lý kết hợp. Điều này đòi hỏi bác sĩ phải theo dõi sát sao để phát hiện kịp thời các triệu chứng.

Khó khăn nhất là những trường hợp bệnh nhân kích động mạnh, chống cự, đập phá, thậm chí hành hung y bác sĩ ngay trong lúc cấp cứu. Thế nhưng, dù có dữ đến mấy, họ vẫn có những lúc dịu êm, bệnh nhân tâm thần cũng thế, họ cũng có những khoảng thời gian như người bình thường.

"Điều đặc biệt ở bệnh nhân tâm thần là khi được thăm khám, trò chuyện thường xuyên, họ trở nên rất tình cảm và quý mến chúng tôi như người thân trong gia đình," bác sĩ Châu nói.

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Châu khám cho bệnh nhân.

Gần 30 năm gắn bó với công việc chữa trị cho bệnh nhân tâm thần, bác sĩ Châu phải đối mặt với những lời mắng chửi từ bệnh nhân, công việc vất vả. Dù vậy, chưa một lần bác sĩ Châu có ý định từ bỏ công việc này. "Với tôi, chỉ cần thấy bệnh nhân phục hồi, trở lại cuộc sống bình thường, thì mọi khó khăn, vất vả đều trở nên đáng giá," bác sĩ Châu chia sẻ.

Ở đây, liều thuốc quan trọng nhất chính là nghị lực của bệnh nhân cộng với sự ân cần của đội ngũ y bác sĩ. Họ cùng đồng hành với nhau để tìm đường thoát khỏi "cõi điên".

Bác sĩ Nguyễn Cảnh Hùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Nghệ An cho biết, "bác sĩ Châu là một người có chuyên môn cao, luôn tận tâm với bệnh nhân. Suốt gần 30 năm công tác tại viện, chị không chỉ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao mà còn trực tiếp thăm khám, điều trị thành công cho hàng trăm bệnh nhân. Nhờ đó, chị nhận được sự yêu quý từ cả bệnh nhân lẫn đồng nghiệp".

Hiện nay, trên cương vị Trưởng khoa Khám bệnh, bác sĩ Châu tiếp tục phát huy vai trò của mình bằng sự tận tụy, ân cần, luôn đặt sức khỏe và sự hồi phục của bệnh nhân lên hàng đầu.

Hoàng Trinh