Nữ dược sĩ ứng dụng nền tảng số lan tỏa ngôn ngữ Khmer

Sinh ra trong gia đình người Khmer, từ nhỏ chị Mai Thảo đã được làm quen với tiếng mẹ đẻ trong lời ru của bà, của mẹ. Lớn lên, chị theo học chữ Khmer tại ngôi chùa trong phum sóc. Nhờ được các sư sãi, à cha tận tình chỉ dạy và chịu khó tìm hiểu, chị đã nắm vững nền tảng về từ ngữ, ngữ pháp, và ý nghĩa sâu xa của từng con chữ Khmer.

Khi mạng xã hội trở thành công cụ kết nối mọi người, chị Mai Thảo nảy ra ý tưởng mang tiếng nói Khmer lên không gian số. Bằng chiếc điện thoại thông minh và niềm say mê, chị bắt đầu thực hiện các video ngắn, chia sẻ những điều mình biết về ngôn ngữ Khmer đến với cộng đồng.

Chị Mai Thảo đang trao đổi với ông xã là anh Châu Kim Ngọc về vốn từ vựng Khmer

“Em luôn tin rằng ngôn ngữ chính là linh hồn của mỗi dân tộc. Mỗi khi chia sẻ một từ Khmer, em cảm thấy mình đang góp phần lưu giữ ký ức và bản sắc văn hóa của cộng đồng cho thế hệ mai sau. Thật may mắn khi chồng em cũng đồng cảm và ủng hộ. Trước đây, anh ấy từng học khá nhiều về tiếng Pali nên có hiểu biết sâu về ngữ nghĩa tiếng Khmer, nhờ vậy anh ấy đã giúp em rất nhiều trong hành trình này”, chị Mai Thảo chia sẻ.

Trên kênh TikTok của mình, chị Mai Thảo thường xuyên đăng tải những clip ngắn, nhưng lại chứa đựng lượng kiến thức đáng kể. Nội dung chủ yếu là giải thích ngữ nghĩa các từ vựng tiếng Khmer sang tiếng phổ thông, giúp người xem hiểu đúng, hiểu sâu và nhớ lâu.

Cách nói chuyện gần gũi, giọng nói nhẹ nhàng, nụ cười thân thiện của chị khiến người nghe cảm thấy như đang được trò chuyện với một người bạn chứ không phải là đang học.

Không chỉ người Khmer theo dõi, mà nhiều người Kinh cũng thích xem các video của chị. Họ coi đây là cơ hội để tìm hiểu thêm về một ngôn ngữ đẹp và giàu bản sắc, góp phần gắn kết cộng đồng các dân tộc anh em.

Với chị Mai Thảo, việc đưa tiếng Khmer lên nền tảng số không chỉ đơn thuần là chia sẻ ngôn ngữ, mà còn là một cách kể lại câu chuyện văn hóa của dân tộc mình bằng hình thức mới, hiện đại hơn, hấp dẫn hơn.

Mỗi clip là một bài học nhỏ, có khi chỉ là cách chào hỏi “Sua sdei” nghĩa là “xin chào”, hay từ “Orkun” là “cảm ơn”, nhưng ẩn sau đó là cách người Khmer thể hiện tình cảm, lòng biết ơn, sự tôn trọng trong giao tiếp. Những điều tưởng chừng đơn giản ấy, qua cách diễn đạt tự nhiên của chị, lại trở nên thú vị và sống động.

Chị Lâm Thị Mai Thảo đang quay video clip, sáng tạo nội dung cho kênh Tiktok về chia sẻ ý nghĩa từ vựng Khmer

Hiện nay, kênh TikTok của chị đang trở thành điểm đến quen thuộc của nhiều người muốn học và yêu tiếng Khmer. Không ít bạn trẻ cho biết, nhờ những video ngắn của chị mà họ biết cách viết, cách phát âm và hiểu rõ hơn về nguồn gốc các từ mà trước đây chỉ nghe loáng thoáng từ ông bà.

Em Kim Phương Linh, ở xã Ngũ Lạc, tỉnh Vĩnh Long, một bạn trẻ thường xuyên xem kênh của chị Mai Thảo bày tỏ cảm xúc: “Xem video của chị Thảo, em cảm thấy gần gũi lắm. Nhiều từ Khmer em từng nghe ông bà nói nhưng không hiểu, nhờ chị giải thích nên giờ em hiểu rõ hơn và thấy tự hào khi nói được tiếng dân tộc mình”.

Không chỉ có lớp trẻ, mà ngay cả người lớn tuổi cũng rất thích thú khi xem kênh TikTok của chị Mai Thảo. Bởi với họ, đó không chỉ là học chữ, mà còn là cách để gợi lại ký ức về những ngày xưa cũ, khi tiếng Khmer vang lên rộn rã trong phum sóc, trong lễ hội...

Với góc quay bình dị, đời thường nhưng chia sẻ, lan tỏa những điều tích cực

Ông Lương Văn Nâu, ở tỉnh Tây Ninh luôn theo dõi kênh của chị Mai Thảo cho hay: “Tôi thường xuyên theo dõi các video của cô Thảo. Cô nói hay, dạy đúng và rất dễ hiểu. Thỉnh thoảng, tôi cũng trao đổi từ ngữ với cô. Dù là một dược sĩ, nhưng cô lại am hiểu nhiều lĩnh vực khác nhau. Đây chính là một lợi thế, vì có thể hỗ trợ việc phiên dịch cho nhiều người ở các ngành nghề khác nhau. Theo tôi, trong cộng đồng Khmer, rất cần những người nhiệt tình như cô Thảo. Mỗi lĩnh vực đều có từ ngữ chuyên môn riêng, nên việc cùng nhau trao đổi sẽ giúp sử dụng ngôn ngữ chính xác và hiệu quả hơn".

Bên cạnh những thuận lợi, được nhiều người theo dõi và ủng hộ, chị Thảo cũng gặp không ít khó khăn trong hành trình của mình. Thỉnh thoảng, có người vào kênh tương tác với những bình luận thiếu tế nhị, thậm chí chê bai. Tuy nhiên, chị xem đó là động lực để cố gắng hoàn thiện hơn nữa.

Chị Thảo chuẩn bị cho một buổi làm việc tai Trung tâm Y tế khu vực Tiểu Cần, tỉnh Vĩnh Long

Chị Mai Thảo hiện đang là Phó Trưởng khoa Dược – Xét nghiệm, Trung tâm Y tế khu vực Tiểu Cần, tỉnh Vĩnh Long. Dù công việc bận rộn, nhưng chị vẫn kiên trì sắp xếp thời gian tìm hiểu, biên soạn nội dung. Chị xem trên mạng, đọc sách, tra cứu tài liệu, tìm cách thể hiện sao cho ngắn gọn, dễ hiểu nhất. Với chị, từng video ngắn chính là một bài học nhỏ gửi đến mọi người, để ngôn ngữ Khmer luôn hiện diện, luôn sống động giữa đời thường.

Không chỉ chia sẻ ngôn ngữ, qua mỗi clip, chị Mai Thảo còn lồng ghép những giá trị văn hóa Khmer – từ phong tục, lễ hội, đến cách ứng xử, giao tiếp của người dân phum sóc.

Chị Mai Thảo tìm hiểu thêm trên mạng, tra cứu tài liệu, làm phong phú hơn vốn kiến thức của mình

Chính sự kết hợp giữa ngôn ngữ, văn hóa và công nghệ đã giúp nội dung của chị trở nên phong phú, hấp dẫn và mang tính lan tỏa cao.

Những gì chị Mai Thảo đang làm đã truyền cảm hứng cho nhiều bạn trẻ Khmer khác. Sự lan tỏa đó cho thấy, khi văn hóa được truyền tải đúng cách, nó có thể chạm đến trái tim của rất nhiều người.

Trong thời đại chuyển đổi số, việc ứng dụng các nền tảng mạng xã hội để bảo tồn và phát huy ngôn ngữ dân tộc là hướng đi sáng tạo, phù hợp với xu thế. Nhờ những người như chị Mai Thảo, tiếng Khmer đang được lan tỏa mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Chị Mai Thảo cho biết thêm: “Em không dám nói là mình tài giỏi cũng như làm việc gì to tát đâu. Chỉ mong góp chút công sức nhỏ bé, để tiếng Khmer vẫn còn được nghe mỗi ngày. Để sau này con cháu mình còn hiểu, còn yêu và tự hào về ngôn ngữ của dân tộc mình”.

Từ tình yêu với tiếng nói quê hương, chị Lâm Thị Mai Thảo đã biến TikTok, một nền tảng giải trí hiện đại thành lớp học ngôn ngữ dân tộc đầy cảm xúc. Bằng sự kiên trì, đam mê và trái tim dành cho văn hóa Khmer, chị đã và đang góp phần gìn giữ một phần hồn Việt Nam trong không gian số. Qua đó cho thấy,
bảo tồn văn hóa không chỉ là trách nhiệm của những người làm nghiên cứu, mà có thể bắt đầu từ những việc giản dị như chia sẻ một video, một câu nói, một từ ngữ, nhưng chứa đựng cả tấm lòng yêu thương quê hương, dân tộc.

Ngọc Tươi/VOV-ĐBSCL