Nữ sinh công nghệ nỗ lực đưa trí tuệ nhân tạo vào y khoa
Từ cảm giác choáng ngợp thuở đầu đến những đêm thức trắng cùng đồng đội, cô gái nhỏ dần rèn được sự bình tĩnh, bền bỉ và tư duy hệ thống trước mọi khó khăn. Đó là những bước khởi đầu của nữ sinh Lê Nguyễn Phương Thùy khi nghiên cứu cách ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào y tế.
Biến nỗi sợ thành động lực nghiên cứu
Lê Nguyễn Phương Thùy cùng các thành viên trình bày nghiên cứu của mình tại cuộc thi VietNam Data 2023.
Từng là học sinh chuyên Sinh của Trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TPHCM, Thùy đã có “cú rẽ” sang ngành Công nghệ thông tin sau thời gian chứng kiến xã hội vận hành trong đại dịch COVID-19. Xuất phát điểm đó cùng niềm yêu thích với lĩnh vực y tế khiến cô luôn mang trong mình trăn trở: “Làm sao để bác sĩ có thể hiểu và tin tưởng kết quả từ dữ liệu trí tuệ nhân tạo?”.
Câu hỏi tưởng chừng như đơn giản ấy lại mở ra hành trình nhiều thử thách. Bởi trong y học, niềm tin và tính minh bạch là yếu tố sống còn. Mỗi kết quả chẩn đoán đòi hỏi vừa chính xác, vừa có cơ sở khoa học rõ ràng để bác sĩ kiểm chứng trước khi đưa ra quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe bệnh nhân. Mang theo sự thôi thúc đó, Thùy và nhóm của mình đặt mục tiêu giúp AI trở nên dễ hiểu và minh bạch hơn.
Phương Thùy hiện là sinh viên khoa Công nghệ thông tin, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG HCM), là một trong 20 nữ sinh tiêu biểu nhận Giải thưởng Nữ sinh Khoa học công nghệ năm 2025 do T.Ư Đoàn trao tặng.
Ngay từ năm hai đại học, Phương Thùy đã bắt đầu dấn thân vào nghiên cứu khoa học. Trong số các công trình từng tham gia, Thùy đặc biệt tâm đắc với đề tài “Ghi chú lâm sàng đáng tin cậy với mô hình ngôn ngữ lớn”.
Thời gian đầu nghiên cứu, nữ sinh từng thấy sợ hãi trước “rừng dữ liệu” khổng lồ và những nguyên tắc nghiêm ngặt về bảo mật. “Thật ra lúc mới bắt đầu, mình khá bối rối và choáng ngợp. Có thời điểm mình nhìn chằm chằm vào máy tính và cảm thấy sợ khi nhận ra bản thân quá nhỏ bé trước thế giới công nghệ”, cô kể.
Thùy cùng nhóm nghiên cứu thử sức tại vòng chung kết AI challenge HCMC 2024.
Với Thùy, mỗi dòng lệnh không đơn thuần là kỹ thuật lập trình mà còn như một phép thử của ý chí và bản lĩnh. Trong đó, những căn bệnh phổ biến được nghiên cứu trên hàng nghìn mẫu, còn các bệnh hiếm lại chỉ có số lượng mẫu hạn chế.
“Kỷ niệm đáng nhớ nhất của mình là khi nhóm tiến hành chạy thử nghiệm mô hình AI cho đề tài. Do không đủ kinh phí để thuê gói nâng cấp của nền tảng tính toán, cả nhóm cần chia nhau xử lý từng phần dữ liệu trên nhiều máy cá nhân. Có những đêm, chúng mình thức đến khuya để theo dõi tiến trình. Bởi chỉ cần một máy tắt giữa chừng sẽ buộc toàn bộ quá trình phải bắt đầu lại từ đầu”, cô kể.
Tuy nhiên chính các thử thách tưởng chừng như bào mòn ý chí lại giúp Thùy nhận ra sức mạnh tiềm ẩn trong niềm đam mê của mình. Từ cảm giác choáng ngợp thuở đầu đến những đêm thức trắng cùng đồng đội, cô gái nhỏ dần rèn được sự bình tĩnh, bền bỉ và tư duy hệ thống trước mọi khó khăn.
Tham gia các cuộc thi giúp Thùy rèn luyện và trưởng thành hơn qua từng trải nghiệm.
“Mình nhận ra hành trình nghiên cứu nào cũng có lúc căng thẳng và áp lực. Nhưng thay vì né tránh, mình chọn xem điều đó là bước đệm để tiến xa hơn. Mình cũng tự nhắc nhở bản thân rằng đã bắt đầu thì phải đi đến cùng, không được nửa vời”, Thùy nói.
Mảnh ghép trong cộng đồng nữ giới làm khoa học
Sau nhiều tháng miệt mài, Thùy cùng nhóm đã tìm ra lời giải cho bài toán dữ liệu y tế bằng mô hình ngôn ngữ lớn. Mô hình này cho phép tổng hợp và tạo ra dữ liệu y tế nhân tạo có độ tin cậy cao, vừa giúp mở rộng phạm vi lọc của hệ thống đối với các căn bệnh hiếm gặp.
Với 3 công bố khoa học trên Hội thảo quốc tế uy tín, Thùy là một trong 20 sinh viên tiêu biểu nhận Giải thưởng Nữ sinh KHCN năm 2025 do T.Ư Đoàn trao tặng vừa qua. "Giải thưởng này như một lời nhắc để mình không ngừng tiến lên, tiếp tục nghiên cứu và truyền cảm hứng khoa đến các bạn nữ yêu công nghệ”, Thùy chia sẻ trong niềm xúc động, tự hào.
Thùy là một trong 20 sinh viên tiêu biểu nhận Giải thưởng Nữ sinh KHCN năm 2025 do T.Ư Đoàn trao tặng vừa qua.
Quãng thời gian đồng hành cùng các đồng đội chung đam mê trong các dự án khoa học khiến Thùy hiểu rằng, mình thuộc về thế giới công nghệ. Cô đặc biệt cảm nhận rõ niềm vui lan tỏa tri thức từ những buổi thảo luận, thử nghiệm.
“Mình cảm thấy hạnh phúc khi nhìn thấy ánh mắt của ai đó sáng lên vì họ nhận ra điều mới mẻ từ lời giải thích của mình. Cảm giác đó vừa ấm áp vừa tự hào như thể tri thức không còn nằm yên trong sách vở hay những dòng lệnh, mà đang thực sự được sống, được chạm đến con người”, cô kể.
Chính khoảnh khắc ấy đã “ươm mầm” trong cô ước mơ trở thành một giảng viên, nhà nghiên cứu có thể truyền cảm hứng và dẫn dắt thế hệ trẻ khám phá thế giới công nghệ. Bởi, cô nhận thấy trí tuệ nhân tạo không đơn thuần là công cụ lập trình hay xử lý dữ liệu, mà còn như cây cầu kết nối giữa đổi mới sáng tạo và tương lai của quốc gia.
“Trong kỷ nguyên dân tộc đang vươn mình mạnh mẽ, hiền tài số trở thành nguồn nguyên khí nuôi dưỡng quốc gia số. Bởi vậy, mình tin rằng con đường theo đuổi công nghệ là hành trình phụng sự cho tương lai đất nước”, Thùy nhấn mạnh.
