Nữ tiến sĩ trẻ giữ ngọn lửa đam mê nghiên cứu khoa học

Từ giảng đường đến phòng thí nghiệm

Ngay từ những năm tháng còn là sinh viên, Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh đã sớm bộc lộ niềm say mê đặc biệt với các môn khoa học cơ bản, nhất là hóa học. Trong quá trình học tập và nghiên cứu, chị nhận ra rằng các công trình liên ngành về vật liệu dựa trên nền tảng kiến thức hóa học có khả năng mở rộng ứng dụng sang nhiều lĩnh vực như y sinh, dược học và môi trường.

Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh miệt mài trong phòng thí nghiệm, nơi chị dành phần lớn thời gian để thực hiện các thí nghiệm về vật liệu và dược chất mới.

Theo Thùy Linh, nghiên cứu vật liệu mới không chỉ mang lại những phát hiện thú vị về mặt học thuật mà còn có giá trị ứng dụng thiết thực, góp phần cải thiện sức khỏe con người và nâng cao chất lượng cuộc sống. Chính sự giao thoa giữa ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn ấy đã trở thành động lực thôi thúc chị dấn thân và kiên trì theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học đầy thử thách.

Hơn 15 năm gắn bó với nghiên cứu, Tiến sĩ Linh đã tham gia 20 đề tài khoa học, trong đó chủ nhiệm 6 đề tài, cùng hơn 65 công bố quốc tế trên các tạp chí uy tín. Các hướng nghiên cứu của chị trải dài từ vật liệu nano, hóa tổng hợp, hóa hữu cơ, hóa dược đến cảm biến môi trường. Đây đều là những công trình có giá trị khoa học và tiềm năng ứng dụng cao, góp phần thúc đẩy nội địa hóa công nghệ, giảm chi phí nhập khẩu nguyên liệu và hướng tới phát triển bền vững.

“Mỗi ngày là một niềm vui. Dù kết quả có độ chính xác cao hay vẫn còn sai số, đó đều là những bài học quý giúp tôi và các bạn sinh viên tiến bộ hơn. Mỗi kết quả, dù nhỏ, đều nằm trong một chuỗi liên kết, có thể bổ trợ và củng cố cho những nhóm nghiên cứu khác”, Tiến sĩ Linh chia sẻ.

“Từ thực tế cho thấy ngành dược Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, trong khi nhu cầu thuốc điều trị của người bệnh ngày càng tăng, tôi luôn trăn trở làm sao có thể tạo ra những vật liệu mới giúp đất nước chủ động hơn trong sản xuất dược chất. Chính khát vọng ấy là động lực để tôi kiên trì theo đuổi hướng nghiên cứu này”, Thùy Linh chia sẻ.

Có những ngày, chị bắt đầu công việc từ 7 giờ sáng và chỉ rời phòng thí nghiệm khi đồng hồ đã điểm 8 giờ tối. “Khi đã bắt đầu một chuỗi thí nghiệm, tôi luôn nôn nóng muốn thấy kết quả nên thường ở lại muộn để hoàn thiện, khi trở về nhà tôi lại tìm đọc tài liệu”, Thùy Linh kể.

Sau nhiều năm miệt mài nghiên cứu, Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh cùng các cộng sự đã được Cơ quan Sở hữu trí tuệ Hàn Quốc cấp Bằng sáng chế số 10-2521051 (ngày 29/12/2023) với tiêu đề “A method for synthesizing aldehyde compound using metal-organic framework - Phương pháp tổng hợp hợp chất aldehyde sử dụng vật liệu khung hữu cơ - kim loại (MOF)”.

Sáng chế đề xuất phương pháp sử dụng vật liệu MOF làm xúc tác để tổng hợp các hợp chất chứa nhóm aldehyde từ hydrocarbon, một phản ứng quan trọng trong quá trình tổng hợp dược chất. Quy trình này có nhiều ưu điểm vượt trội: điều kiện thực hiện đơn giản, nhiệt độ thấp, chi phí thấp nhưng hiệu suất và độ chọn lọc cao. Đặc biệt, vật liệu xúc tác có thể tái sử dụng nhiều lần mà không làm giảm hoạt tính, góp phần hướng tới quy trình sản xuất xanh, tiết kiệm năng lượng và thân thiện môi trường.

Không chỉ dừng lại ở ý nghĩa khoa học, công trình còn mở ra tiềm năng ứng dụng trong tổng hợp các hợp chất hữu cơ có hoạt tính sinh học, đặc biệt là các dẫn xuất dùng trong điều trị bệnh thần kinh và Alzheimer. Đây được xem là hướng nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tự chủ nguồn nguyên liệu và sản xuất thuốc trong nước, phù hợp với định hướng phát triển ngành dược Việt Nam giai đoạn 2030, tầm nhìn 2045.

Điều khiến chị luôn giữ được ngọn lửa đam mê với nghiên cứu, chính là ý nghĩa mà nghiên cứu mang lại và tin rằng khoa học có thể góp phần cải thiện sức khỏe và môi trường cho cộng đồng.

Theo Thùy Linh, hành trình từ ý tưởng đến sản phẩm khoa học luôn đòi hỏi thời gian dài và nguồn lực lớn. Sự đồng hành của doanh nghiệp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, không chỉ giúp rút ngắn quá trình thử nghiệm mà còn góp phần đưa các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn nhanh hơn.

“Doanh nghiệp thường chỉ tham gia khi sản phẩm gần hoàn thiện, nhưng nếu họ đồng hành từ đầu, tiến độ nghiên cứu và ứng dụng sẽ nhanh và hiệu quả hơn rất nhiều. Tôi mong sẽ có thêm những doanh nghiệp sẵn sàng đi cùng nhà khoa học trên hành trình từ nghiên cứu đến sản phẩm”, Tiến sĩ Linh bày tỏ.

Vượt qua thử thách, truyền đam mê nghiên cứu khoa học đến sinh viên

Giống như nhiều phụ nữ làm khoa học khác, hành trình nghiên cứu của Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh cũng không tránh khỏi những khó khăn khi phải cân bằng giữa công việc, gia đình và thiên chức làm mẹ.

“Năm 2017, tôi mang thai nên quá trình nghiên cứu bị gián đoạn. Trong ngành thực nghiệm, phụ nữ mang thai không thể vào phòng thí nghiệm do rủi ro hóa chất nên tôi buộc phải tạm ngưng trong một thời gian dài. Đến khi con lớn, tôi mới có thể trở lại guồng làm việc bình thường”, chị Linh chia sẻ.

Không chỉ say mê nghiên cứu, Tiến sĩ Linh còn là người thầy tận tâm và là người truyền ngọn lửa đam mê nghiên cứu khoa học đến thế hệ trẻ.

Suốt 3 năm vừa mang thai, sinh con và chăm con nhỏ, chị phải sắp xếp từng khoảng thời gian để duy trì công việc, đọc tài liệu, hướng dẫn sinh viên và chuẩn bị cho luận án tiến sĩ. “Đó là giai đoạn khó khăn nhất, nhưng cũng là thời gian tôi học được nhiều nhất về sự kiên trì và cân bằng cuộc sống”, chị nói.

May mắn có chồng làm cùng lĩnh vực, chị nhận được sự chia sẻ, ủng hộ trong mọi giai đoạn. Cùng với đó, môi trường nghiên cứu cởi mở tại Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, nơi phát triển mạnh mẽ các hướng nghiên cứu về vật liệu nano đã tạo điều kiện thuận lợi để chị tiếp cận tri thức mới, mở rộng hợp tác quốc tế và phát triển các công trình của mình.

Tiến sĩ Linh hướng dẫn sinh viên tại phòng nghiên cứu.

Với Thùy Linh, một nhà khoa học không chỉ tạo ra công trình tiên phong mà còn phải chuyển giao kết quả vào thực tiễn. Nghiên cứu mở ra tri thức mới, còn ứng dụng biến tri thức thành giá trị cho xã hội. Niềm vui lớn nhất khi làm nghiên cứu là kết nối được giữa lý thuyết và thực nghiệm. “Ngành của tôi thiên về thực nghiệm, nên khi kết quả khác với dự đoán, tôi cũng thấy vui vì có thể mình vừa chạm đến điều mà khoa học chưa từng khám phá”, chị mỉm cười chia sẻ.

Khi được hỏi điều gì giúp chị giữ được ngọn lửa đam mê với nghiên cứu vốn nhiều gian nan và đòi hỏi sự kiên nhẫn, Thùy Linh chia sẻ: “Có những lúc áp lực nghiên cứu, giảng dạy và cuộc sống cá nhân khiến tôi mệt mỏi, căng thẳng nhưng tôi chưa từng có ý định dừng lại. Niềm tin vào con đường mình chọn và cơ hội được học tập và nghiên cứu, sự động viên của gia đình, đồng nghiệp và học trò đã giúp tôi lấy lại cân bằng, tiếp tục bước đi và chinh phục thử thách mới. Mỗi khó khăn là một cơ hội học hỏi. Mỗi khi kết quả nghiên cứu có thể gợi mở ứng dụng trong y dược hay môi trường, tôi thấy mọi nỗ lực đều xứng đáng".

Ước mơ lớn nhất của Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh là được tạo ra những sản phẩm mang giá trị thực tiễn cho cộng đồng. Để hiện thực hóa khát vọng ấy, chị đang xây dựng một nhóm nghiên cứu, nơi sinh viên, học viên và nghiên cứu sinh có thể học hỏi, sáng tạo và phát triển trong môi trường khoa học cởi mở, nhân văn.

Tiến sĩ Linh chia sẻ câu chuyện nghiên cứu của chính mình, cả thành công và thất bại để các sinh viên hiểu rằng khoa học là hành trình dài nhưng đầy ý nghĩa.

Không chỉ say mê nghiên cứu, Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh còn là người thầy tận tâm và là người truyền ngọn lửa đam mê nghiên cứu khoa học đến thế hệ trẻ. Sau giờ làm việc tại phòng thí nghiệm, chị vẫn dành buổi tối để xem xét kết quả, trao đổi và hướng dẫn sinh viên, học viên cao học. Chị luôn khuyến khích sinh viên đặt câu hỏi, tìm tòi và thử nghiệm.

“Khoa học bắt đầu từ sự tò mò. Tôi mong các em hiểu rằng thất bại không phải là điểm dừng mà là cơ hội để phát hiện điều mới. Mỗi dữ liệu, dù sai số hay chưa đạt như mong muốn, vẫn là bài học quý giá giúp chúng ta tiến bộ hơn”, Thùy Linh bày tỏ.

Với những đóng góp nổi bật trong nghiên cứu khoa học, Tiến sĩ Nguyễn Hồ Thùy Linh vừa được trao Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam năm 2025, đồng thời nhận Giải thưởng Sáng tạo TP Hồ Chí Minh và Giải thưởng Quả Cầu Vàng.

Bài và ảnh: Đan Phương/Báo Tin tức và Dân tộc