Nước sạch về với đồng bào Raglai

Hàng trăm hộ dân người đồng bào dân tộc thiểu số Raglai ở TP. Cam Ranh vui mừng vì hệ thống nước sạch do Công ty Cổ phần Đô thị Cam Ranh thi công đã về đến tận nhà. Từ nay, người dân sẽ không còn phải ra suối gánh nước về dùng.

Niềm vui có nước sạch

Một ngày cuối tháng 2, chúng tôi đến nhà ông Mang Nóng (67 tuổi, xóm Suối Rua, thôn Sông Cạn Tây, xã Cam Thịnh Tây, Cam Ranh) khi ông đang rửa rau, vo gạo nấu cơm chiều. Vặn vòi nước chảy ra thùng phi, ông Nóng hồ hởi khoe: “Trước đây, nhà tôi dùng nước từ giếng khoan do Nhà nước đầu tư nhưng giếng cách xa nhà ở, mùa khô thiếu nước, có khi phải lội bộ ra suối cách nhà hơn 1km để chắt từng can nước về nấu ăn. Hiện nay được Nhà nước quan tâm, đầu tư hệ thống cấp nước sạch về tận nhà tôi mừng lắm”. Cạnh nhà ông Nóng, nhà ông Mấu Muội cũng vui mừng không kém. Theo ông Muội, hệ thống cấp nước sạch đã hoàn thành và đưa vào sử dụng trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ. Không chỉ đầu tư đến đồng hồ, Nhà nước còn đầu tư hệ thống ống sau đồng hồ, dẫn vào tận nhà người dân. Vào khoảng 16 giờ mỗi ngày, khi nhà máy mở nước, người dân xả nước vào các thùng phi nhựa để trữ dùng cho một ngày, rất tiện lợi và sạch sẽ. Từ ngày có hệ thống nước sạch, gia đình ông không còn vất vả đi gánh nước vào mỗi chiều, không còn lo sợ bệnh tật do nước suối không đảm bảo vệ sinh.

Đúng 16 giờ mỗi ngày, ông Mang Nóng (xóm Suối Rua) ra mở nước để chứa vào các thùng phi.

Tại xóm Đá Voi (thôn Giải Phóng, xã Cam Phước Đông, Cam Ranh) có 87 hộ đồng bào dân tộc thiểu số Raglai mới được Nhà nước đầu tư cấp nước sạch từ hệ thống cấp nước của Công ty Cổ phần Đô thị Cam Ranh. Bà Bo Thị Sanh (xóm Đá Voi) tâm sự, trước kia nhà bà phải đi xin nước, gánh nước ở giếng công cộng, mùa khô không có nước phải chờ đợi, nhiều ngày không có nước để tắm giặt. Giờ đây, mở vòi là nước sạch chảy mà mỗi tháng chỉ tốn khoảng 100.000 đồng.

Gia đình bà Bo Thị Sanh (xóm Đá Voi) được sử dụng nước sạch.

Ông Hà Đình Mơ - Trưởng thôn Giải Phóng cho biết, đặc thù của thôn là địa chất rất phức tạp, nhiều hộ gia đình có điều kiện đầu tư cả trăm triệu đồng khoan giếng sâu hơn 10m nhưng vẫn không có nước hoặc khoan là đụng đá. Cả xóm chỉ có vài giếng được Nhà nước khoan cho nhưng không đủ nước dùng, mùa khô thì bị nhiễm phèn nặng. Hiện nay được Nhà nước đầu tư hệ thống cấp nước sạch khiến người dân ai cũng phấn khởi.

Quan tâm đầu tư

Xã Cam Thịnh Tây nằm cách trung tâm TP. Cam Ranh hơn 20km về phía tây. Ở đây có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số Raglai, đất đai khô cằn, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn. Từ nhiều năm trước, Công ty Cổ phần Đô thị Cam Ranh đã đầu tư hệ thống cấp nước sạch đến trung tâm xã nhưng còn xóm Suối Rua với hơn 70 hộ dân do nằm xa trên núi (cách trung tâm xã gần 5km) nên vẫn phải dùng nước giếng khoan và nước suối. Được Nhà nước đầu tư từ nguồn kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cuối năm 2024, Công ty Cổ phần Đô thị Cam Ranh đã hoàn thiện thi công hệ thống cấp nước sạch tại đây. Do địa hình cao, lại nằm cách xa trung tâm nên công ty phải xây dựng trạm bơm tăng áp, rồi dẫn đường ống vượt đồi núi, nương rẫy đến từng hộ gia đình. Sau khi xây dựng xong đường ống với tổng kinh phí 4,4 tỷ đồng, công ty đã thi công thêm gói lắp đặt đồng hồ và ống dẫn nước sau đồng hồ nước đến từng hộ gia đình với tổng trị giá gần 200 triệu đồng. Ông Lê Đức Tiến - Giám đốc Chi nhánh Cấp nước Cam Ranh (thuộc Công ty Cổ phần Đô thị Cam Ranh) tâm sự: “Tôi đã thi công nhiều công trình cấp nước cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số nên rất hiểu phong tục, tập quán của người dân. Chính vì vậy, công ty đã tặng thêm cho mỗi hộ dân 1 thùng phi nhựa chứa nước, đồng thời chỉ mở nước từ 16 giờ đến 17 giờ mỗi ngày - thời điểm người dân đi rẫy về”.

Người dân xóm Đá Voi được cấp nước sạch đến tận nhà.

Cùng với đó, 3 xóm còn lại của thôn Giải Phóng, gồm: Xóm Mới, xóm Suối Hai và xóm Bà Hùng với gần 700 hộ đồng bào Raglai đã được công ty thi công hệ thống cấp nước và bàn giao cho xã Cam Phước Đông từ cuối năm 2024, với tổng kinh phí gần 4 tỷ đồng. Tuy nhiên, các hộ gia đình ở đây khó khăn về kinh tế nên không có tiền lắp đặt hệ thống ống kéo nước từ ngõ vào trong nhà. Vì vậy, xã đã kiến nghị UBND TP. Cam Ranh quan tâm, bố trí kinh phí lắp đặt ống nước sau đồng hồ cho gần 700 hộ dân này. Sở Dân tộc và Tôn giáo (trước đây là Ban Dân tộc) đã đồng ý cấp kinh phí hơn 1 tỷ đồng để đầu tư cụm đồng hồ và đường ống dẫn nước vào từng hộ dân. Sau khi hoàn tất các thủ tục đấu thầu, Chi nhánh Cấp nước Cam Ranh sẽ thi công gói thầu này để cấp nước cho các hộ dân.

Theo ông Lê Đức Tiến, hiện nay, công ty vẫn đang cử người đi thu tiền nước từng hộ gia đình ở vùng đồng bào Raglai. Còn sắp tới, công ty sẽ phối hợp với UBND xã, Bưu điện xã tổ chức tuyên truyền, tập huấn cho người dân cách nộp tiền tại bưu điện. Công ty sẽ cấp cho mỗi hộ một mã khách hàng, người dân chỉ cần đến Bưu điện xã đưa mã khách hàng rồi nộp tiền.

Trao đổi với phóng viên, ông Ngô Hữu Hiền - Phó Chủ tịch UBND TP. Cam Ranh cho biết, trên địa bàn xóm Suối Rua (xã Cam Thịnh Tây) và thôn Giải Phóng (xã Cam Phước Đông) trước kia luôn trong tình trạng thiếu nước sạch, đời sống đồng bào Raglai gặp nhiều khó khăn. Nhà nước đã đầu tư các công trình cấp nước, khoan giếng rồi bàn giao cho UBND xã quản lý, vận hành song không hiệu quả, hư hỏng liên tục. Việc xử lý kỹ thuật để đảm bảo nguồn nước khi đưa về đến người dân sử dụng hợp vệ sinh gặp nhiều khó khăn do thiếu nhân lực. Ngoài ra, một số công trình có vị trí giếng nước cách xa khu dân cư nên công tác vận hành cấp nước về cho người dân khó kiểm soát, dẫn đến hệ thống máy bơm thường bị hư hỏng, không có kinh phí sửa chữa. Hiện nay nhờ nguồn kinh phí của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nên người dân được quan tâm đầu tư hệ thống cấp nước sạch đến tận nhà. Thời gian tới, UBND TP. Cam Ranh sẽ chỉ đạo UBND các xã tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn đồng bào Raglai sử dụng nước sạch đúng cách, nộp tiền sử dụng nước đúng quy định để duy trì hệ thống cấp nước sạch này.

VĂN KỲ