Nuôi gà Ri lai dưới tán quế, người dân Tuyên Quang đổi đời
Kết hợp giữa cây lâm nghiệp và con gia cầm, người dân Tuyên Quang tạo ra nguồn kinh tế từ mô hình cộng sinh độc đáo.

Mô hình kinh tế mới mang lại hiệu quả kinh tế của chị Hứa Thị Tiêu.
Mô hình kinh tế sáng tạo
Tại xã Bắc Quang, tỉnh Tuyên Quang, những ngôi nhà lầu khang trang, những chiếc xe hơi đỗ cửa và những nụ cười rạng rỡ của người nông dân khi họ phát mô hình kinh tế tổng hợp: nuôi gà Ri lai dưới rừng quế.
Gia đình chị Hứa Thị Tiêu ở thôn Bế Triều, từ một hộ nằm trong danh sách nghèo, chật vật lo toan từng bữa ăn, chỉ trong vòng bốn năm, chị Tiêu đã trở thành tỷ phú nông dân với lợi nhuận ròng hơn 200 triệu đồng mỗi năm.

Tư duy sáng tạo mang lại nguồn kinh tế cao.
"Trước đây nghèo lắm, làm cái gì cũng thiếu vốn, thiếu kiến thức. Nhưng mình nghĩ, đất đai có, sức người có, tại sao lại cam chịu đói nghèo?", chị Tiêu nói.
Câu hỏi trăn trở ấy đã mở đầu cho hành trình thay đổi. Bí quyết thành công của chị Tiêu không chỉ nằm ở sự cần cù, mà còn ở tư duy canh tác sinh thái đầy sáng tạo. Chị Tiêu đã biến đồi quế sẵn có thành một hệ sinh thái cộng sinh hoàn hảo để nuôi gà Ri lai thả đồi.
Đàn gà được thả tự do dưới tán quế. Phân gà cung cấp nguồn dinh dưỡng tự nhiên giúp cây quế phát triển; ngược lại, tán quế hít khí CO2 và thải ra O2, tạo bầu không khí trong lành, giúp đàn gà ít bị bệnh hô hấp, phát triển rất nhanh và khỏe mạnh.
Điều làm nên "thương hiệu" và giúp gà của chị Tiêu luôn "cháy hàng" chính là quy trình chăm sóc khắt khe và thời gian nuôi kéo dài. Gà được nhập về mỗi lứa khoảng 1.000 con. Sau 3 tháng đầu được ăn cám để kích thích khung xương, chị Tiêu cắt hoàn toàn cám công nghiệp.
Thay vào đó, đàn gà được vỗ béo bằng ngô hạt và rau xanh. Với thời gian nuôi kéo dài trên 6 tháng, gấp đôi so với gà công nghiệp thông thường, gà xuất chuồng đạt chất lượng tuyệt hảo: Thịt săn chắc, da vàng óng, thơm ngọt tự nhiên nhờ được vận động liên tục trên đồi dốc. Thương lái sẵn sàng săn đón với mức giá lên tới 110.000 đồng/kg.
Với phương thức nuôi "cuốn chiếu" liên tục, gia đình chị Tiêu xuất chuồng 4 lứa/năm, tổng sản lượng đạt từ 8 đến 10 tấn gà hơi. Đây chính là minh chứng rõ nét cho thấy, nếu làm nông nghiệp một cách bài bản, dựa trên chất lượng và giá trị bền vững, sản phẩm luôn có chỗ đứng cao trên thị trường.
Người dân dạy nhau cách làm giàu
Câu chuyện của chị Hứa Thị Tiêu không còn là cá biệt mà đã trở thành điểm sáng, mở đường cho một phong trào lớn hơn: "Nông dân dạy nông dân làm giàu" tại xã Bắc Quang.

Không chỉ phát triển kinh tế cá nhân, mô hình được nhân rộng, chia sẻ giúp nhau thoát nghèo.
Ông Hoàng Ngọc Đức, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc Quang khẳng định: "Mô hình của chị Hứa Thị Tiêu là một điển hình xuất sắc. Nó là kết quả của một phong trào thi đua sản xuất - kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững đang diễn ra sôi nổi."
Phong trào này đã tạo ra những con số ấn tượng: người dân thành lập Câu lạc bộ "Nông dân sản xuất kinh doanh giỏi" với 80 thành viên, trở thành diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật và vốn liếng; xuất hiện hàng loạt các "tỷ phú chân đất" khác như hộ bà Nguyễn Thị Sáu, ông Lý Kim Tư, với thu nhập dao động từ 200 triệu đến 1,2 tỷ đồng/năm nhờ mô hình kinh tế tổng hợp.
Đáng quý hơn, sự giàu có ấy không hề vị kỷ. Các mô hình này đã tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương (từ 5 đến 30 người) với mức thu nhập 5 đến 10 triệu đồng/người/tháng, thể hiện tính nhân văn sâu sắc của phong trào.
Trong nhiệm kỳ vừa qua, sức lan tỏa mạnh mẽ của phong trào đã giúp 60 hộ hội viên thoát nghèo ngoạn mục, trong đó Hội trực tiếp hỗ trợ vốn, con giống và hàng trăm ngày công lao động.
Thành công của Bắc Quang nằm ở sự chuyển dịch mạnh mẽ trong tư duy: Từ sản xuất tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa chất lượng cao; từ làm ăn riêng lẻ sang liên kết chuỗi giá trị.
Tuy nhiên, để hướng tới mục tiêu cao hơn trong nhiệm kỳ 2025 – 2030, Hội Nông dân xã Bắc Quang đã vạch ra những chiến lược dài hơi, nhằm biến mô hình thành giá trị thương hiệu quốc gia: Lấy khoa học kỹ thuật làm mũi nhọn: Chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu sản xuất gắn với quy hoạch và nhu cầu thị trường, tránh tình trạng "được mùa mất giá"; Tiếp tục chuyển tải vốn vay ưu đãi và cung ứng vật tư như phân bón trả chậm để nông dân yên tâm mở rộng quy mô; Xây dựng thương hiệu và liên kết tiêu thụ: Phối hợp xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu sản phẩm cho nông sản Bắc Quang. Mục tiêu là định danh Gà Ri lai dưới tán quế và các nông sản khác trên thị trường, hướng tới trở thành sản phẩm OCOP đặc trưng.
Mô hình kinh tế tổng hợp dưới tán rừng tại Bắc Quang chính là lời giải cho bài toán phát triển nông thôn mới, đạt được Hiệu quả Kinh tế, giải quyết việc làm, giảm nghèo và bảo vệ đất, nông nghiệp sinh thái.
Mô hình này xứng đáng được nhân rộng để viết tiếp những trang sử làm giàu bền vững cho nông dân Việt Nam.












