Nuôi ong quý hiếm mở hướng làm du lịch, nâng cao thu nhập

Anh Đạt bên cầu ong mật. Ảnh: Bình An.

“Báu vật” nhỏ bé của tự nhiên

Giữa miệt vườn xanh mát của cồn Thới Sơn (hay cù lao Lân), anh Huỳnh Minh Đạt (ngụ ấp Thới Bình, phường Thới Sơn, tỉnh Đồng Tháp) khởi nghiệp bằng cách nuôi ong dú.

Khởi đầu từ loại ong mật truyền thống nhưng sau thời gian tìm tòi, học hỏi, anh đã quyết định nuôi ong dú.

Đây là loại ong nhỏ bé, được xem như một “báu vật” bản địa gần như bị lãng quên. Chính quyết định táo bạo này không chỉ mang lại giá trị kinh tế vượt trội lên đến 2 - 4 triệu đồng/lít mật mà còn biến trang trại của anh thành một điểm du lịch sinh thái cộng đồng hấp dẫn, đưa loài ong không chích này trở thành điểm du lịch hấp dẫn của đất cù lao.

Ba năm trước, Huỳnh Minh Đạt bắt đầu hành trình lập nghiệp của mình tại cồn Thới Sơn, nơi yên bình nổi tiếng với không khí miệt vườn và du lịch cộng đồng.

Giống như nhiều người khác, anh Đạt khởi nghiệp bằng việc nuôi ong mật nội địa truyền thống. Tuy nhiên, lợi ích kinh tế từ ong mật không cao, sản lượng mật ít chưa tương xứng với công sức bỏ ra.

Không chùn bước, anh Đạt tìm hiểu về giống ong Ý, thậm chí lặn lội xuống tận Sóc Trăng để học hỏi kỹ thuật. Chính trong chuyến đi tìm kiếm và học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước, anh Đạt đã bén duyên với một đối tượng hoàn toàn mới là con ong dú.

Anh nhập giống ong dú về nuôi thử, chỉ sau thời gian ngắn, anh đã phát hiện ra tiềm năng đằng sau thân hình nhỏ bé của loài ong bản địa này. Ong dú đối với anh Đạt, không chỉ là một loài vật mà là một giá trị kinh tế vượt trội đang bị bỏ quên.

Ong dú (hay ong không kim) không phải là cái tên xa lạ với người dân miệt vườn, nhưng anh đã biến nó thành một sản phẩm du lịch và dược liệu quý. Anh Đạt đã đúc kết được ba điểm đặc biệt khiến ong dú trở thành ‘báu vật’ của trang trại.

Anh Huỳnh Minh Đạt bên trang trại ong dú của mình. Ảnh: Bình An

Theo anh Đạt, điểm khác biệt lớn nhất của loài ong này chính là tập tính không có ngòi đốt và không chích.

Anh Đạt chia sẻ: “Nếu lỡ làm ong dú "giận", ong dú cũng chỉ bu lại và cắn nhẹ như kiến cắn thôi”.

Đặc tính này giúp người nuôi và du khách hoàn toàn yên tâm khi tiếp xúc gần, tạo điều kiện lý tưởng cho mô hình du lịch trải nghiệm.

Về mặt kỹ thuật nuôi, ong dú lại nhẹ nhàng hơn ong mật rất nhiều. Đàn ong dú phát triển gần như hoàn toàn tự nhiên, người nuôi không cần can thiệp quá nhiều. Anh Đạt không phải đau đầu lo lắng việc cho ong ăn mật kém chất lượng để dưỡng đàn qua mùa mưa hay các quy trình rút cầu, tháo cầu phức tạp. Công việc chính của anh chỉ là theo dõi khi đàn quá lớn thì đổi thùng to hơn hoặc tách đàn để nhân giống.

Xây dựng chuỗi giá trị từ đàn ong

Nếu ong mật nổi tiếng với mật hoa ngọt ngào thì ong dú lại mang đến một thứ dược liệu quý giá. Mật ong dú có vị chua thanh, thậm chí chua đắng nhẹ, khác hẳn vị ngọt gắt của mật ong thường.

Anh Đạt cho biết, đặc tính này đến từ thói quen tìm kiếm nguyên liệu rất sành sỏi của chúng. Ong dú không hút mật từ các loại hoa sặc sỡ mà chuyên đi tìm những loại cây có giá trị thuốc, dược liệu, thuốc Nam. Chúng đặc biệt yêu thích mật từ cây mù u, cùng với các loại hoa màu trắng, vàng như hoa bưởi, hoa cau, hoa dừa.

Quan trọng hơn, mật ong dú có khả năng lên men tự nhiên ngay trong tổ, điều này giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng của mật, khiến nó trở thành một loại thực phẩm chức năng được nhiều người tìm mua.

Chính vì giá trị đó, 1 lít mật ong dú hiện nay có giá từ 2 đến 3 triệu đồng, thậm chí lên đến 4 triệu đồng vào thời điểm cao nhất.

Trang trại ong dú của anh Đạt không chỉ nằm ở việc bán mật. Anh Đạt đã tận dụng gần như 100% sản phẩm mà đàn ong mang lại. Keo ong và phấn ong được anh dùng để ngâm rượu, tạo ra một sản phẩm giá trị gia tăng khác, trong khi mật được chiết chai bán trực tiếp cho khách. Không chỉ là sản phẩm vật chất, ong dú còn mang nhiều ý nghĩa phong thủy tích cực.

Trại ong dú mang lại thu nhập ổn định cho anh Huỳnh Minh Đạt. Ảnh: Bình An.

Để gắn liền sản phẩm với quê hương, anh Đạt đã xây dựng trang trại thành một điểm đến du lịch cộng đồng, tạo ra trải nghiệm chân thực cho du khách.

Du khách được tận mắt chiêm ngưỡng một tổ ong dú vận hành như thế nào.

Du khách có thể trực tiếp tham gia khâu lấy mật ong dú thủ công, được anh Đạt hướng dẫn quy trình tách đàn (chia tổ) hoặc quy trình thu hoạch mật. Trang trại còn nuôi cả ong Ý và ong mật, cho phép khách trải nghiệm dỡ cầu ong để chụp hình.

Từ một người khởi nghiệp loay hoay với ong mật truyền thống, giờ đây anh Đạt không chỉ tìm ra một sản phẩm mang lại giá trị kinh tế cao mà còn biến một loài ong bản địa thành một trải nghiệm du lịch tại địa phương.

Hiện tại, trang trại ong dú của anh có hơn 100 thùng và nuôi thêm ong mật, ong Ý để phục vụ khách tham quan.

Bình An