Ô nhiễm không khí 'có chân', Hà Nội cần mở rộng phạm vi xử lý nguồn thải

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội gia tăng trong khoảng 10 năm gần đây. Theo kết quả quan trắc của cơ quan môi trường, tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội bắt đầu từ khoảng tháng 10 và kéo dài đến tháng 4 năm sau.

Ông Lê Kim Thành, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết, 56-65% ô nhiễm môi trường không khí xuất phát từ hoạt động giao thông vận tải.

Hà Nội hiện có 1,2 triệu ô tô và gần 8 triệu xe máy, 70% trong số phương tiện này sử dụng trên 10 năm, tạo ra nguồn phát thải rất lớn.

Do đó, để giải quyết ô nhiễm, các bộ, ngành phải hỗ trợ Hà Nội ban hành quy chuẩn khí thải với ô tô, xe máy; sớm triển khai kiểm định khí thải xe máy.

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội trong tình trạng báo động. Ảnh: Hoàng Minh

Lý giải tình trạng này, lãnh đạo UBND TP Hà Nội cho rằng Thủ đô đang trên đà tăng trưởng kinh tế nhưng kéo theo nhiều hệ lụy về sử dụng tài nguyên và ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, chất lượng không khí đang có chiều hướng suy giảm trên diện rộng.

“Tùy từng thời điểm, mức độ các nguồn thải bụi PM2.5 chiếm tỷ lệ khác nhau, trong đó cao nhất là từ giao thông (gồm cả bụi đường) khoảng 58-74%; công nghiệp 14-23%; nông nghiệp 3,4-18,9% và dân sinh, đốt rác”, lãnh đạo thành phố thông tin.

Tại buổi làm việc với UBND TP Hà Nội về các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách ngày 26/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng TP Hà Nội và các địa phương vùng Thủ đô xây dựng, trình Thủ tướng đề án giải quyết ô nhiễm không khí.

Một số giải pháp được Phó Thủ tướng gợi ý là di dời, đóng cửa những cơ sở gây ô nhiễm nặng; áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn cao hơn về khí thải phương tiện giao thông.

Trao đổi với VietNamNet về nội dung này, TS. Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho rằng những giải pháp mà Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà gợi ý rất trúng, rất sát và có cơ sở để thực hiện ngay.

TS. Hoàng Dương Tùng. Ảnh: NM

Góp ý đẩy nhanh quá trình giảm ô nhiễm không khí ở Thủ đô, ông Tùng cho rằng chính quyền thành phố cần thanh kiểm tra, xác định cơ sở nào gây ô nhiễm (cơ sở sản xuất dùng nguyên liệu than, hệ thống xử lý ô nhiễm chưa tốt…) để từ đó kiên quyết đóng cửa.

Ông Tùng đồng tình với quan điểm không khí "có chân", không phải ở đâu gây ô nhiễm thì ô nhiễm ở đó mà ô nhiễm lan từ nơi này sang nơi khác. Do đó, ông cho rằng Hà Nội không nên “bó hẹp” xử lý nguồn gây ô nhiễm mà cần phải mở rộng phạm vi ra cả vùng Thủ đô. Bởi vì nhiều nhà máy xi măng, sắt thép… là nguồn gây ô nhiễm cũng được đặt tại các tỉnh cận kề Hà Nội.

Đối với việc kiểm soát ô nhiễm từ các phương tiện giao thông, ông Tùng đánh giá, đây là nguồn ô nhiễm lớn, rất nặng, đặc biệt trong khu vực nội đô.

“Hà Nội cũng đang thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại quận Hoàn Kiếm, Ba Đình, hạn chế hoặc cấm ô tô, xe máy không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải.

Tuy nhiên, với chỉ đạo của Phó Thủ tướng, tôi cho rằng cần phải thắt chặt thêm tiêu chuẩn khí thải với xe máy. Do đó, cần thiết nâng cao tiêu chuẩn khí thải, thậm chí khuyến khích các cá nhân, tổ chức dùng xe điện, hạn chế dùng xe xăng như các nước đã làm. Những điều kiện này Luật Thủ đô hoàn toàn cho phép”, ông Tùng nhấn mạnh.

Đồng thời, Thủ đô cũng cần tiếp tục kiểm soát nguồn gây ô nhiễm như công trình xây dựng, vận chuyển vật liệu xây dựng không che phủ. Những làng nghề, làng tái chế cần được kiểm soát nguồn gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt là tình trạng đốt rơm, rạ, đốt rác của người dân…

“Tôi đã kiến nghị với Chủ tịch thành phố cần lắp đặt các camera tại các công trình xây dựng để đo bụi. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần thiết yêu cầu các công trường, công trình phải dùng biện pháp che chắn, xử lý bụi… Đây là những biện pháp Hà Nội có thể làm ngay được”, ông Tùng nhấn mạnh.

N. Huyền