Ô tô điện khi nào thay thế xe xăng dầu?

Thị trường xe điện tại Việt Nam và những dấu hiệu tích cực

Xu hướng sử dụng các dòng phương tiện xanh trong những năm gần đây nổi lên như một làn sóng phát triển mạnh mẽ trên thế giới. Nhiều quốc gia đã có lộ trình dừng sản xuất xe động cơ đốt trong và chuyển sang tiêu dùng ô tô điện.

Trung Quốc, Mỹ và EU đã có kế hoạch dừng sản xuất và bán xe xăng/dầu, kể cả xe hybrid. Hàng loạt hãng ô tô lớn trên thế giới cũng công bố lộ trình ngừng sản xuất xe động cơ đốt trong giai đoạn 2025-2035 để chuyển sang sản xuất xe thuần điện.

Theo báo cáo được Canalys (Công ty chuyên nghiên cứu thị trường) công bố, trong năm 2023, doanh số ô tô điện (EV) toàn cầu đạt 13,7 triệu chiếc, tăng khoảng 29% so với năm 2022. Dự báo trong năm 2024, các phương tiện năng lượng xanh sẽ còn tăng trưởng mạnh mẽ và ước tính đạt cột mốc 17,5 triệu xe.

Dự báo sẽ có khoảng 17,5 triệu xe điện được sản xuất trong năm 2024.

Cùng với đà phát triển mạnh mẽ của thế giới, thị trường ô tô điện tại Việt Nam bắt đầu có những tín hiệu tích cực. Minh chứng là lần lượt những dòng xe thuần điện nhập khẩu liên tục được giới thiệu tới người tiêu dùng trong nước như Wuling, BYD, rồi đến các nhà sản xuất ô tô "kỳ cựu" tại Việt Nam như Hyundai, BMW, Audi, Mercedes-Benz cũng lần lượt cho ra mắt những sản phẩm xe năng lượng xanh của mình.

Đặc biệt nhất phải kể đến VinFast khi nhà sản xuất xe hơi “made in Việt Nam” đã cung cấp đầy đủ dải sản phẩm ở các phân khúc từ ô tô điện Minicar, bán tải và SUV đô thị cỡ A, B, C, D, E. Qua đó mang tới làn gió mới cho thị trường ô tô trong nước.

Sự quan tâm của người tiêu dùng Việt với các dòng ô tô điện ngày càng lớn mạnh bởi đây không chỉ là chìa khóa cho một cuộc sống xanh mà còn là giải pháp tối ưu về mặt kinh tế. Cùng với nhiều chính sách hỗ trợ từ Nhà nước với xe điện, có thể nói ở thời điểm hiện tại, Việt Nam đã sẵn sàng bước vào kỷ nguyên của xe điện.

Mất bao lâu để xe điện thay thế hoàn toàn xe xăng?

Theo nghiên cứu từ Cox Automotive, đến năm 2033, xe điện sẽ chinh phục thành công 80% người tiêu dùng Mỹ trong nhóm hoài nghi, khiến tỷ lệ khách hàng sẵn sàng mua xe điện tại nước này tăng lên đến 90%. Nghiên cứu này cũng cho thấy xu hướng tương tự đang diễn ra trên toàn thế giới, khi người dùng toàn cầu dần chuyển sang các phương tiện chạy điện.

Năm 2023, doanh số bán ô tô điện ở Mỹ đã lần đầu tiên vượt 1 triệu chiếc, và dự đoán cho thấy lượng người cân nhắc mua xe điện sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới.

Xu thế điện khí hóa là tất yếu trên thế giới và Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Tuy nhiên, vì những lý do khác nhau mà lượng lớn khách hàng Việt hiện vẫn còn tâm lý e dè và tìm đến với xe động cơ đốt trong thay vì mua xe điện.

Theo nhiều chuyên gia ô tô nhận định, các nhà sản xuất ô tô cần nhanh chóng triển khai các công nghệ xe điện mới, tập trung vào việc kiểm soát chi phí và nâng cao trải nghiệm của người dùng xe điện. Đặc biệt là phát triển hệ thống trạm sạc, nền tảng cơ bản vững chắc đảm bảo khả năng thành công của một thương hiệu xe điện tại một thị trường.

VinFast VF e34, chiếc xe điện đầu tiên mở đầu kỷ nguyên ô tô điện tại Việt Nam năm 2021.

Ông Lê Xuân Quân, chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ô tô cho biết: "Các sản phẩm ô tô điện mặc dù có nhiều ưu điểm vượt trội so với các dòng xe xăng/dầu truyền thống. Tuy nhiên, lộ trình phổ biến chúng tại Việt Nam sẽ gặp nhiều trở ngại và kìm hãm sự phát triển, trong đó cần phải giải quyết được các câu hỏi liên quan đến giá thành sản phẩm và đáp ứng đầy đủ khả năng sử dụng thực tế.

Hiện tại, mặt bằng chung xe điện tại Việt Nam có giá bán khá đắt so với các dòng xe xăng/dầu truyền thống khi xét cùng phân khúc. Mặc dù hiện xu thế xe điện mini đang bùng nổ với giá rất tốt, nhưng xe xăng thường có nhiều lựa chọn hợp lý hơn cho nhiều loại xe khác nhau với kiểu dáng, mẫu mã đẹp hơn, phù hợp với đông đảo người tiêu dùng hơn.

Về khả năng sử dụng thực tế, ô tô điện có thể yêu cầu chi phí ban đầu cao. Nếu người dùng không sống ở một thành phố có nhiều trạm sạc, rõ ràng cần phải có không gian để lắp một trạm sạc trong nhà, điều này làm tăng thêm chi phí mua một chiếc ô tô điện." - ông Quân nói.

Tại Việt Nam, ngoài trừ VinFast, hiện mạng lưới hạ tầng trạm sạc vẫn chưa thực sự đủ mạnh để hỗ trợ cho các loại xe điện.

Sẽ cần thêm nhiều thời gian để có thể chuyển hoàn toàn từ xe xăng sang xe điện.

Trong khi hầu hết các chủ xe chạy bằng xăng có thể đổ xăng rất đơn giản với hệ thống cây xăng dày đặc trên cả nước thì việc "tiếp nhiên liệu" cho ô tô điện có thể mất nửa giờ hoặc thậm chí lâu hơn. Người dùng rõ ràng sẽ phải tính toán độ trễ thời gian này với thời gian đi lại của mình, điều này có thể gây ra một sự bất tiện khác.

"Trái tim" của xe điện nằm ở khối pin, trong khi pin lithium-ion được sử dụng trên xe điện vẫn còn tương đối đắt tiền. Vì vậy, nếu người dùng cần thay một chiếc xe sau khi xe hết bảo hành, đó có thể là một khoản chi phí đáng kể.

Để hệ thống xe điện được phổ cập cần có sự chung tay của cả người dân, nhà sản xuất xe. Các chính sách phát triển kinh tế xanh từ phía từ Chính phủ cũng rất quan trọng.

"Người dân cần nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường khi sử dụng xe điện, các nhà sản xuất xe hơi cũng cần đẩy mạnh việc kiểm soát chi phí sản phẩm và nâng cao trải nghiệm của người dùng.

Phía cơ quan quản lý sẽ có những quy hoạch, ban hành các quy chuẩn về điểm sạc, điểm đỗ dành cho xe điện, thậm chí cải tạo lưới điện để có thể đáp ứng nhiều xe sạc cùng lúc", ông Quân nhận định thêm.

Để có bước nhảy vọt từ sử dụng xe động cơ đốt trong lên ngay các dòng xe thuần điện thực sự cần một quá trình dài hơi, phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện thực tiễn của mỗi thị trường. Về cơ bản, các chuyên gia đưa ra dự kiến tầm 7-8 năm nữa mọi người sẽ chấp nhận xu hướng chuyển sang xe điện.

Các dòng ô tô hybrid được xem là phù hợp trong giai đoạn chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Quá trình chuyển đổi các xe từ nhiên liệu hóa thạch sang các dòng xe sử dụng năng lượng xanh sẽ trải qua một bước trung gian ở giữa. Nắm bắt nhu cầu trên, nhiều nhà sản xuất ô tô đã đưa ra loạt sản phẩm rất phù hợp mang tên xe hybrid. Đây được xem là bước đà quá độ hoàn hảo khi xe vừa đảm bảo được yếu tố tiết kiệm nhiên liệu, ít phát thải môi trường và vẫn đáp ứng đầy đủ những điểm mạnh của các dòng xe xăng/dầu truyền thống mang lại.

Toyota chính là hãng xe nắm bắt thời cơ tốt nhất và đi tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng này. Nhiều mẫu xe đang được người tiêu dùng đón nhận tích cực với những doanh số khả quan, thường xuyên lọt top những mẫu xe bán chạy nhất thị trường, có thể kể đến Corolla Cross, Yariss Cross và Innova Cross.

Anh Hai