'Ô tô không khí thải' có thực sự thân thiện với môi trường?

Xe hybrid ngày càng trở nên phổ biến ở Liên minh châu Âu (EU) trong bối cảnh người sử dụng phương tiện giao thông ngày một ý thức hơn về tính cấp thiết của bảo vệ môi trường, từ đó có các hành động cụ thể như "nói không" với xăng và dầu diesel.

Đây là phương tiện sử dụng cả động cơ đốt trong thông thường và động cơ điện cỡ nhỏ, cho phép chủ sở hữu lái xe vài km mà không thải ra khí CO2 gây hiệu ứng nhà kính. Ước tính doanh số xe hybrid tại nhiều quốc gia EU sẽ sớm vượt doanh số các phương tiện chạy bằng xăng trong khối liên minh này.

Tuy nhiên, các nhà hoạt động vì môi trường cảnh báo rằng loại phương tiện này không thực sự "xanh" như mọi người vẫn nghĩ.

Liệu loại ô tô không khí thải có thực sự "xanh" như mọi người vẫn nghĩ?

Số liệu thống kê cho thấy trong quý III/2021, có tới 20,7% số ô tô được tiêu thụ tại EU là các phiên bản hybrid mới có pin được sạc lại bằng cách thu thập năng lượng mà các bộ phận khác không dùng tới (chẳng hạn như phanh) và 9,1% là phiên bản ô tô plug-in hybrid - loại xe sử dụng 1 động cơ đốt trong và 1 động cơ điện, trong đó động cơ điện có thể sạc ngoài chứ không nằm dưới quyền kiểm soát của hệ thống như hybrid.

Cũng trong quý III, gần 40% số xe bán ra tại EU là chạy bằng xăng, 17,6% chạy bằng dầu diesel và chỉ có 9,8% chạy điện hoàn toàn.

Bên cạnh đó, theo kế hoạch sản xuất ô tô mới từ nay cho đến năm 2030 của Mỹ, có đến một nửa sản lượng là xe thân thiện với môi trường nhưng xe hybrid lại không nằm trong số đó. Đồng thời, Liên minh châu Âu lên kế hoạch cấm bán xe động cơ đốt trong từ năm 2035 và xe hybrid cũng nằm trong diện bị cấm.

Ngược lại, ở Hàn Quốc, xe hybrid được phân loại rõ ràng là “thân thiện với môi trường” trong Đạo luật khuyến khích phát triển và phân phối phương tiện cơ giới thân thiện với môi trường. Chính phủ Hàn Quốc cũng tuyên bố kế hoạch đạt được doanh số tích lũy 2,38 triệu ô tô thân thiện với môi trường vào năm 2025, trong đó xe hybrid chiếm 1,5 triệu chiếc, tương đương 53%.

Nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản, Toyota và nhiều nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khác cũng có cùng quan điểm với Hàn Quốc. Lý do đơn giản để coi xe hybrid là thân thiện với môi trường đó là: Xe hybrid thân thiện với môi trường hơn xe điện (EV) ở những nơi không thể sản xuất điện sạch không phát sinh khí nhà kính.

Nhưng liệu dòng xe này có thực sự ít gây ô nhiễm hơn không, hay chỉ là một giải pháp quá độ khi thế giới hướng tới việc loại bỏ hoàn toàn xăng và dầu diesel? Theo một báo cáo của tổ chức Greenpeace năm 2020, các dòng xe hybrid "thông thường" phần lớn sử dụng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch, do đó "hầu như không sạch hơn xăng truyền thống và động cơ diesel".

Ngoài ra, việc sử dụng xe điện/hybrid cũng chưa chắc chắn việc thân thiện với môi trường khi mà chủ xe sử dụng điện nạp lại dùng từ nguồn điện dân dụng. Do đó, việc các nhà máy điện hạt nhân sẽ phải hoạt động nhiều hơn, điều này cũng khiến Trái Đất ấm lên và gây tác hại đến môi trường.

Chuyên gia Marie Cheron thuộc Tổ chức Nicolas Hulot - tổ chức vì môi trường Pháp cũng đồng tình với quan điểm này. "Nhiều công ty đã trang bị xe hybrid cho các đội xe, nhưng họ lại không có hệ thống sạc điện tiện lợi, cũng không chu cấp phụ phí cho công tác này và vì vậy các lái xe không sử dụng chức năng xe điện nữa", Marie Cheron cho biết.

Số liệu của Tổng công ty Điện lực Hàn Quốc cho biết, than và khí đốt chiếm 62% tổng sản lượng điện trong nước từ tháng 1 đến tháng 5/2020. Tỉ lệ này cao hơn nhiều so với 49% của tất cả các quốc gia thành viên của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế theo tính toán của Cơ quan Năng lượng Quốc tế. Qua các kết quả thí nghiệm cho thấy, xe hybrid tạo ra lượng khí thải CO2 nhiều hơn xe điện EV.

Theo ông Lee Jae-young, thành viên của Viện nghiên cứu Daejeon Sejong (Hàn Quốc): “Nói đến giảm lượng carbon và thân thiện với môi trường, điều quan trọng là khuyến khích mọi người từ bỏ ô tô và chuyển sang đi bộ, xe đạp và sử dụng phương tiện giao thông công cộng chứ không phải là khuyến khích chuyển từ loại ô tô này sang loại ô tô khác”.

Lan Anh (T/h)