'Ở Việt Nam có rất nhiều người yêu mến Liên Xô, yêu mến nước Nga'

Đã được thử thách qua thời gian

Trước thềm chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn điểm lại một số mốc quan trọng trong quan hệ hai nước.

Ngày 30-1-1950, Liên bang Xô Viết trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Sau đó, Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Liên Xô được hai nước ký kết vào ngày 3-11-1978.

Ngày 26-12-1991, nhà nước Liên Xô chính thức kết thúc sự tồn tại, 1 ngày sau (27-12-1991), Việt Nam công nhận Liên bang Nga kế thừa những thành quả của Liên Xô và thiết lập quan hệ với Nga.

Ngày 16-6-1994, hai bên ký "Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên bang Nga".

Năm nay là kỷ niệm 30 năm sự kiện quan trọng đó. Ngày 30-6-2023, TP St. Petersburg của Nga cũng khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quảng trường trung tâm nhân kỷ niệm 100 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu đến Petrograd (St. Petersburg ngày nay).

"Trong suốt chiều dài lịch sử từ năm 1950 đến nay, quan hệ giữa Việt Nam với Liên Xô trước đây và nước Nga hiện nay đã được thử thách qua thời gian, được nhiều thế hệ dày công vun đắp và ngày càng được củng cố"- Chủ tịch Phan Anh Sơn nhấn mạnh.

Hơn 70 năm qua, hai nước đã đạt được nhiều kết quả trong hợp tác từ chính trị, đối ngoại, quốc phòng, an ninh, kinh tế, thương mại, đầu tư cho đến khoa học công nghệ, giáo dục và đặc biệt là giao lưu nhân dân.

Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn

"Trong 5 năm trở lại đây có rất nhiều đoàn cấp cao hai nước thăm lẫn nhau. Đây là minh chứng rất rõ nét về sự phát triển của quan hệ Việt Nam-Liên bang Nga"- ông Sơn nhận định.

Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Phan Anh Sơn cho biết ở Việt Nam có rất nhiều người yêu mến Liên Xô trước đây và nước Nga ngày nay. Đó là minh chứng cho mối quan hệ đã được kiểm nghiệm qua thời gian, được nhiều thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dày công vun đắp.

Trao truyền cho thế hệ trẻ

Việt Nam và Nga đã phối hợp với nhau tổ chức rất nhiều hoạt động kỷ niệm nhân Quốc khánh và các ngày kỷ niệm của 2 nước, hội thảo, xuất bản sách và dịch sách, trao đổi đoàn…

Đối ngoại nhân dân Việt Nam-Nga, không chỉ là quan hệ hợp tác giữa hai Hội hữu nghị Việt Nam-Nga, Nga-Việt Nam mà còn là sự hợp tác giữa Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, nhiều cơ quan, tổ chức các tỉnh, thành phố của Việt Nam với nhiều cơ quan, tổ chức của phía Nga.

Hiện, có khoảng 20 cặp quan hệ giữa các địa phương hai nước được thiết lập, đặc biệt giữa Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Thừa Thiên Huế, Ninh Bình và Moscow, Saint-Petersburg…

Phó Thủ tướng Liên bang Nga Dmitry Chernyshenko cùng đoàn công tác thăm và làm việc tại Phân viện Puskin ở Hà Nội - “ngôi nhà chung” của nhiều thế hệ Nga ngữ học - vào tháng 4-2023.

Các tổ chức thuộc Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam cũng phối hợp với các đối tác Nga, đặc biệt là Hội hữu nghị Việt-Nga đã giới thiệu nhiều đoàn của địa phương Việt Nam sang làm việc, tìm hiểu, mở rộng hợp tác với doanh nghiệp của Nga.

Về giáo dục, tại Hà Nội có Trung tâm khoa học và văn hóa Nga, hàng năm cung cấp cho Việt Nam khoảng 1.000 học bổng. Hội hữu nghị Việt - Nga đã ký kết với Đại học Sư phạm quốc gia Herzen nhằm thúc đẩy hợp tác giao lưu nhân dân, phổ biến và quảng bá văn hóa, ngôn ngữ Nga tại Việt Nam và ngôn ngữ, văn hóa Việt Nam tại Nga.

"Chúng tôi xác định trong quan hệ của Việt Nam - Liên bang Nga, với trách nhiệm của những người làm công tác đối ngoại nhân dân, ngoài tiếp tục củng cố mối quan hệ thì còn phải làm sâu sắc, mở rộng thêm quan hệ với các đối tác khác của Nga"- ông Phan Anh Sơn nhấn mạnh.

Hướng tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025, lần đầu tiên Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam cùng với các đối tác Nga sẽ tổ chức Diễn đàn Nhân dân Việt Nam - Liên bang Nga lần thứ nhất vào năm 2025. Sau đó, diễn đàn sẽ được tổ chức định kỳ hàng năm tại Việt Nam hoặc Nga.

Ông Nguyễn Đăng Phát, Tổng thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt-Nga

Ông Nguyễn Đăng Phát, Tổng thư ký kiêm Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt-Nga, chia sẻ trong lịch sử Liên Xô giúp đỡ Việt Nam rất nhiều. Đó là quan hệ "nặng nghĩa, nặng tình", nhiều công trình mang dấu ấn hữu nghị Việt-Xô như thủy điện Hòa Bình, Trị An, cầu Thăng Long…

Thời điểm đó khi nước ta chưa có nhiều cơ hội cử người đi học tập ở nước ngoài thì Liên Xô chính là nơi tiếp nhận lưu học sinh Việt Nam. Liên Xô giúp Việt Nam đào tạo gần 40 ngàn cán bộ, chuyên gia thuộc nhiều chuyên ngành. Nhiều người khi về nước giữ các chức vụ quan trọng trong các lĩnh vực như: chính trị, quốc phòng, kinh tế, kỹ thuật… Hiện nay, Nga tiếp tục hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực. Từ năm 2019, Nga đã tăng số học bổng cho Việt Nam lên khoảng 1.000 suất/năm. Hiện có khoảng hơn 5.000 sinh viên Việt Nam du học tại Nga.

Chính số lưu học sinh Việt Nam đông nên tình cảm dành cho nước Nga, người dân Nga cũng rất đặc biệt.

Theo ông Nguyễn Đăng Phát, Hội Hữu nghị Việt - Nga có số lượng hội viên lớn, với những người đã học tập, sinh sống tại Nga, tuy nhiên thế hệ này nhiều người tuổi đã cao.

Hiện Hội đang chú trọng tổ chức những hoạt động thiết thực để thu hút giới trẻ. Cuộc thi vẽ tranh "Em vẽ nước Nga, em vẽ Việt Nam" đã tổ chức đến lần thứ 8. Năm 2023, con số kỷ lục được thiết lập khi có tới 17.000 học sinh ở khắp cả nước gửi tranh về tham dự.

Ca khúc tiếng Nga được hai bạn trẻ Việt Nam thể hiện trong buổi thông tin về nước Nga hiện đại vừa diễn ra vào tháng 5-2024 ở Hà Nội. Video: Dương Ngọc

Ông Phát cho biết dự kiến trong lịch trình của Tổng thống Putin sẽ có hoạt động liên quan đến đối ngoại nhân dân.

"Đây là lần thứ 5 Tổng thống Putin thăm Việt Nam, Việt Nam cũng là nước Đông Nam Á duy nhất có 6 lần các đời Tổng thống Nga đến thăm. Việc Tổng thống chọn thăm Việt Nam ngay trong những tháng đầu nhiệm kỳ thể hiện sự coi trọng, tin cậy chính trị dành cho quan hệ hai nước"- ông Phát đánh giá.

Tổng thống là một trong những người đặt nền móng cho quan hệ Nga - Việt Nam hiện nay, là một người bạn của Việt Nam. Ông Phát kỳ vọng trong nhiệm kỳ mới của Tổng thống Putin, quan hệ hai nước tiếp tục có triển vọng tốt.

Dương Ngọc