Ông Biden rút khỏi tranh cử tổng thống Mỹ: Tương lai khó lường của ngành xe điện Mỹ

Ông Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ bãi bỏ cái mà ông gọi là “nhiệm vụ xe điện” của Tổng thống Biden, đề cập đến một quy định mới của EPA hạn chế ô nhiễm ống xả nghiêm ngặt đến mức buộc các nhà sản xuất ô tô phải bán nhiều mẫu xe điện và hybrid hơn theo thời gian.

Mặc dù các nhà sản xuất ô tô có quyền lựa chọn cách tuân thủ các giới hạn ô nhiễm, nhưng họ dự kiến sẽ đáp ứng chúng bằng cách bán nhiều xe hybrid có lượng khí thải thấp hơn và xe điện không phát thải. Theo một kịch bản do EPA mô hình hóa, khoảng 56% doanh số bán ô tô mới và xe tải nhẹ vào năm 2032 sẽ là xe điện và 16% nữa sẽ là xe hybrid.

Ông Trump thậm chí không giấu giếm thái độ đi ngược chiều của mình đối với xe điện, cho rằng chúng không hoạt động và sẽ mang lại lợi ích cho Trung Quốc và Mexico trong khi làm tổn thương các công nhân ô tô Mỹ. Ngược lại, ông Biden đã coi việc chuyển đổi sang ô tô chạy bằng pin trở thành một trong những chính sách công nghiệp và khí hậu hàng đầu của mình, đồng thời đặt mục tiêu có 50% tổng doanh số bán ô tô mới là điện vào năm 2030.

Trong khi hai ứng cử viên hàng đầu đến vị trí Tổng thống Mỹ 2024 vẫn đang rất nóng thì tuyên bố rút lui của ông Biden đã khiến cả thế giới bất ngờ. Trong thông báo trên mạng xã hội X, ông Biden viết: “Tôi tin rằng việc tôi từ chức và chỉ tập trung làm Tổng thống trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ là vì lợi ích tốt nhất của đảng tôi và đất nước”. Đồng thời ông cũng đề cử phó tướng của mình là bà Kamala Harris, thay ông tham gia tranh cử Tổng thống Mỹ 2024.

Quyết định trên của ông Biden là kết thúc đầy bất ngờ đối với sự nghiệp chính trị kéo dài 50 năm qua của vị Tổng thống thứ 46 tại Nhà Trắng. Điều này chứng tỏ ông đã phải lùi bước trước sức ép từ nội bộ đảng Dân chủ sau màn tranh luận tệ hại ngày 27/6 vừa qua với đối thủ là ông Donald Trump của đảng Cộng hòa.

Thực tế, trong cuộc đua đến vị trí Tổng thống Mỹ 2024, tương lai của xe điện nổi lên như một trong những cuộc chiến chính trị khốc liệt nhất giữa Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump.

Quy định mới của Tổng thống Joe Biden nhằm thúc đẩy doanh số bán xe điện đang thu hút sự khen ngợi từ các nhà bảo vệ môi trường, một liên minh hùng mạnh và thậm chí cả các nhà sản xuất ô tô, những người sẽ phải sản xuất và bán ô tô.

Nhưng nhu cầu về xe điện của người lái xe ở Mỹ đã giảm đi phần nào trong những tháng gần đây, dẫn đến lượng tồn kho các mẫu xe mới ngày càng tăng tại các đại lý ô tô, khiến một số nhà sản xuất ô tô như Ford, GM và Mercedes phải lùi mục tiêu sản xuất. Các cuộc thăm dò đã chỉ ra rằng nhiều người Mỹ quan tâm đến ô tô, nhưng họ không ủng hộ các quy định của chính phủ về việc loại bỏ dần ô tô chạy bằng xăng và dầu diesel.

Đối với ông Biden, quy định mới của EPA được công bố là một cột mốc chính trị. Nó đại diện cho một trong những quy tắc về khí hậu lớn nhất từng được ban hành và nhắm tới nguồn phát thải lớn nhất của Mỹ làm nóng hành tinh.

Theo quy định cuối cùng, các nhà sản xuất ô tô sẽ cần phải đáp ứng các tiêu chuẩn ô nhiễm chặt chẽ hơn, dự kiến sẽ sản xuất 2/3 số xe họ bán ở Mỹ là xe điện chạy bằng pin hoặc plug-in hybrid vào năm 2032.

Mặc dù quy định này đưa ra một số thời hạn ngắn hạn cho các nhà sản xuất ô tô, nhưng nó vẫn sẽ giúp cắt giảm lượng khí thải carbon 7 tỷ tấn, mang lại 13 tỷ USD lợi ích sức khỏe cộng đồng hàng năm từ chất lượng không khí được cải thiện và tiết kiệm cho người lái xe 62 tỷ USD chi phí nhiên liệu hàng năm. và bảo trì, theo EPA.

Đối với ông Biden, sự kết hợp giữa các khoản trợ cấp để thúc đẩy sản xuất xe điện, các tiêu chuẩn liên bang mới nhằm cắt giảm hơn nữa lượng khí thải, đầu tư vào cơ sở hạ tầng sạc và tín dụng thuế để khuyến khích mua xe điện được cho là chính sách công nghiệp và chương trình nghị sự về biến đổi khí hậu đầy tham vọng nhất của ông. Ông đã nhiều lần đến thăm các dây chuyền lắp ráp xe điện và các nhà máy sản xuất pin mới xây dựng khi ông và chính quyền của mình giới thiệu những công việc mới mà chương trình nghị sự của ông đã thúc đẩy và tỷ lệ người Mỹ hiện đang lái xe điện ngày càng tăng.

Tuy nhiên, ông Trump và nhiều đồng minh của mình đã tập trung vào chương trình nghị sự đó, đặc biệt là ở Michigan, trung tâm lâu đời của ngành công nghiệp ô tô Mỹ, bằng những lời lẽ gay gắt về khả năng mất việc làm hàng loạt và chống lại những phương tiện có giá quá cao, yêu cầu cơ sở hạ tầng điện mà ở nhiều nơi vẫn chưa tồn tại và vẫn chưa phát huy hết khả năng như các công ty chạy bằng khí đốt khác.

Tổng thống Joe Biden lái chiếc Cadillac chạy điện Lyriq trong chuyến tham quan tại Triển lãm ô tô Detroit năm 2022. Ảnh: AP.

Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, việc làm trong ngành sản xuất ô tô đang tăng lên và giá nhãn dán của một số mẫu xe điện đang bắt đầu giảm. Nhưng chính quyền của ông Biden gần đây cũng đã cắt giảm mục tiêu áp dụng xe điện vào năm 2032 từ 67% xuống còn gần một nửa số đó trong bối cảnh lực lượng lao động và quản lý ô tô bị cản trở.

Cuộc chiến có thể sẽ diễn ra gay gắt nhất ở bang Michigan đang có nhiều tranh chấp gay gắt, cũng như ở Georgia, một bang màu tím đã thu hút hàng tỷ USD đầu tư vào xe điện từ các nhà sản xuất ô tô. Trên thực tế, nhiều nhà máy mới liên quan đến xe điện mới mở trong những năm gần đây đều ở các bang đỏ như Nam Carolina và Kentucky, nơi các nhà lập pháp bang và địa phương đã khuyến khích sự thúc đẩy của họ đối với nền kinh tế địa phương và nơi mà sự bảo vệ yếu kém của công đoàn cho phép mức chi phí nhân công thấp.

Các nhà sản xuất ô tô lớn và các công ty khác trong ngành phần lớn coi việc chuyển đổi sang xe điện là điều tất yếu – một điều mà họ đang muốn đón nhận. Thay vì là một thảm họa, họ coi đây là một bước cần thiết để không chỉ chống lại biến đổi khí hậu mà còn bảo vệ lợi nhuận.

Còn hiện tại, sau khi ông Biden tuyên bố rút lui, tương lai của ngành xe điện Mỹ đang rất khó đoán định. Trong trường hợp người đắc cử là ông Trump thì vị cựu Tổng thống này đã cam kết đảo ngược các quy định mới đầy tham vọng về ô nhiễm ô tô của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ, có thể yêu cầu xe điện chiếm tới 2/3 số ô tô mới bán ra ở Mỹ vào năm 2032. Và quan điểm về chính sách của cựu Tổng thống của Trump cũng có thể khiến người tiêu dùng gặp khó khăn hơn trong việc tận dụng khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho xe điện có trong Đạo luật giảm lạm phát và tắt hàng tỷ USD tài trợ và bảo lãnh cho vay mà chính quyền Biden đã cấp cho các công ty để thúc đẩy công nghệ xe điện.

Các đề xuất của ông Trump ngoài ra còn có thể làm suy yếu các khoản đầu tư vào xe điện của các công ty Mỹ và trao quyền kiểm soát tương lai xe điện ngày càng tăng cho các nhà sản xuất nước ngoài.

“Tôi sẽ chấm dứt quy định về sử dụng xe điện vào ngày đầu tiên”, cựu Tổng thống Trump tuyên bố trong bài phát biểu tại Đại hội toàn quốc mới đây của Đảng Cộng hòa ở Milwaukee. Ông nói, động thái này sẽ giúp “cứu ngành công nghiệp ô tô của Mỹ khỏi bị xóa sổ hoàn toàn, điều đang xảy ra ngay bây giờ và tiết kiệm cho khách hàng Mỹ hàng nghìn, hàng nghìn USD cho mỗi chiếc ô tô”.

Lê Vũ