Ông Hồ Nhân và hành trình phát triển vắc-xin Nanocovax
Nanocovax là một trong những vắc-xin COVID-19 đầu tiên do Việt Nam tự nghiên cứu trong bối cảnh dịch bệnh lan rộng
Đứng đầu hành trình đó là TS Hồ Nhân - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Công nghệ Sinh học Dược Nanogen, người vừa đột ngột qua đời ở tuổi 59 vì bệnh tim.
TS Hồ Nhân được xem là "cha đẻ" của vắc-xin Nanocovax
Ông Hồ Nhân là tiến sĩ công nghệ sinh học, tốt nghiệp Đại học Arizona - Mỹ. Sau 20 năm nghiên cứu ở nước ngoài, ông về Việt Nam vào năm 2006 và sáng lập Nanogen. Mãi đến khi ông qua đời, dự án vắc-xin Nanocovax vẫn còn dang dở.
Nanocovax được xem là vắc-xin COVID-19 đầu tiên được phát triển tại Việt Nam, do Công ty CP Công nghệ sinh học Dược Nanogen phối hợp với Học viện Quân y nghiên cứu và sản xuất. Theo giới thiệu, vắc-xin này sử dụng công nghệ tái tổ hợp protein để tạo ra đáp ứng miễn dịch.
Vắc-xin Nanocovax được thử nghiệm giai đoạn 2 tại Trung tâm Y tế Bến Lức - Long An
Vắc-xin này đã trải qua 3 giai đoạn nghiên cứu và thử nghiệm. Giai đoạn 1 (năm 2020), thực hiện trên 60 tình nguyện viên, cho thấy vắc-xin an toàn với hiệu quả bảo vệ lên đến 90%.
Giai đoạn 2 (2021), mở rộng với 560 tình nguyện viên, bao gồm người cao tuổi và có bệnh nền, hiệu quả bảo vệ cao và phản ứng phụ nhẹ.
Giai đoạn 3 (2021), thử nghiệm trên 13.000 người. Theo kết quả công bố, vắc-xin có khả năng bảo vệ trước nguy cơ mắc bệnh, diễn tiến nặng và tử vong, với hiệu quả phòng tử vong lên đến 100%; hiệu lực bảo vệ trung bình đạt 52,1%, đáp ứng tiêu chuẩn của WHO và FDA Mỹ.
Dù đã vượt qua cả 3 giai đoạn thử nghiệm, Nanocovax vẫn chưa được cấp phép lưu hành chính thức tại Việt Nam. Cuối tháng 2-2022, Văn phòng Chính phủ từng có văn bản yêu cầu Bộ Y tế xem xét cấp phép vắc-xin này...
Không phải là vắc-xin duy nhất được nghiên cứu tại Việt Nam nhưng Nanocovax là dự án duy nhất tiến gần đến đích cấp phép lưu hành trong thời điểm dịch bệnh căng thẳng. Hành trình ấy mang theo kỳ vọng có thể làm chủ công nghệ sinh học, giúp Việt Nam tự lực giữa đại dịch toàn cầu của ông Hồ Nhân và cộng sự.
Ghi nhận đóng góp lớn
PGS-TS Hồ Thanh Phong, Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Quốc tế (ĐHQG TP HCM), chia sẻ rằng TS Hồ Nhân là người đã có những đóng góp cụ thể và đáng trân trọng cho ngành công nghệ sinh học trong nước, đặc biệt là với sinh viên và giảng viên của trường.
“Khi còn là hiệu trưởng, tôi rất cảm kích vì TS Hồ Nhân đã tài trợ tổ chức hội nghị khoa học, hỗ trợ đề tài nghiên cứu và tiếp nhận sinh viên ngành công nghệ sinh học đến thực tập tại công ty Nanogen – điều rất hiếm có vào thời điểm đó” - TS Hồ Phong nói. Ông nhấn mạnh, thời điểm ấy công ty chuyên sâu về công nghệ sinh học ở TP HCM gần như không nhiều, nên sự hỗ trợ của TS Hồ Nhân là rất đáng quý.
Về dự án vắc-xin Nanocovax, ông nhìn nhận đây là tâm huyết lớn của TS Hồ Nhân. “Dù chưa được cấp phép lưu hành, việc phát triển một loại vắc-xin nội trong đại dịch là một nỗ lực rất lớn. Thành công thì vĩ đại, chưa thành công vẫn là đóng góp to lớn” - PGS Hồ Thanh Phong bày tỏ.
