Ông Trump 'đổi giọng' về hòa bình, xung đột Nga-Ukraine có tìm thấy lối thoát?
Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn chưa tìm thấy điểm kết, chính quyền Mỹ thời gian gần đây đã phát đi một thông điệp cứng rắn: chiến sự đã kéo dài quá lâu và sự kiên nhẫn của Washington cũng có giới hạn.
Theo Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, sau chuyến công du Trung Đông, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm kéo dài 3 giờ với người đồng cấp Nga Vladimir Putin. Ngày hôm sau, ông chủ Nhà Trắng cũng dành khoảng thời gian tương tự để nói chuyện với Tổng thống Volodymyr Zelensky. Bà Leavitt cho biết, trong cả hai cuộc trò chuyện, các bên đã trao đổi một cách “thân thiện nhưng thẳng thắn” về điểm nóng xung đột hiện tại.
Ngay sau đó, viết trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Trump khẳng định điều quan trọng nhất lúc này là “chấm dứt chiến sự và đạt được thỏa thuận hòa bình cho Ukraine”. Ông nhấn mạnh rằng “cả hai bên nên dừng lại ở vị trí hiện tại” – một tín hiệu rõ ràng về mong muốn thiết lập lệnh ngừng bắn dọc theo tuyến giao tranh hiện nay. Vài giờ sau, nhà lãnh đạo Mỹ tiếp tục xuất hiện trước giới truyền thông, một lần nữa nhấn mạnh thông điệp “đã đến lúc dừng lại và nói chuyện thay vì tiếp tục đổ máu”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters
Theo Axios, sau cuộc gặp với ông Trump, Tổng thống Zelensky đã nhanh chóng điện đàm với các nhà lãnh đạo châu Âu để thảo luận về hướng đi tiếp theo. Trong đó, Thủ tướng Anh Keir Starmer được cho là đã đề xuất hợp tác với Washington nhằm xây dựng một thỏa thuận hòa bình cho Ukraine dựa trên “mô hình Gaza” – sáng kiến từng giúp chính quyền ông Trump đạt được lệnh ngừng bắn tạm thời giữa Israel và Hamas.
Những tín hiệu này cho thấy một bước ngoặt rõ rệt trong chính sách đối ngoại của Mỹ kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, không còn là chiến lược “viện trợ đến cùng” như thời kỳ của người tiền nhiệm Joe Biden, mà chuyển sang một mô hình ngoại giao chủ động hơn nhằm nhanh chóng kết thúc xung đột.
Một ví dụ tiêu biểu là đề xuất ngừng bắn tạm thời 30 ngày mà Washington đưa ra từ tháng 3/2025, mở đường cho Ukraine bước vào một giai đoạn điều đình mới dưới sự bảo trợ của Mỹ. Sự thay đổi này dường như phản ánh tâm thế ngày càng mệt mỏi của Washington trước một “cuộc chiến chưa có hồi kết”, trong bối cảnh gánh nặng kinh tế gia tăng và ảnh hưởng chính trị suy giảm dần đang trở thành sức ép lớn đối với Nhà Trắng.
“Cả hai bên cần nhìn nhận thực tế và đi đến một thỏa thuận hòa bình vì sự kiên nhẫn của Tổng thống Trump và của người dân Mỹ về cuộc xung đột này đang ngày càng cạn kiệt", người phát ngôn Karoline Leavitt phát biểu trong một cuộc phỏng vấn mới đây với Fox News.
Tuyên bố của Nhà Trắng cũng được xem là lời cảnh báo cứng rắn gửi tới cả hai bên tham chiến, rằng thời gian để suy nghĩ về hòa bình đang dần cạn. Phó Tổng thống J.D. Vance từng thẳng thắn nói rằng: “Chúng tôi sẵn sàng rút lui nếu không có tiến triển thực chất trong đàm phán Ukraine – Nga". Tại Liên hợp quốc, phái đoàn Mỹ cũng nhấn mạnh rằng Washington sẽ không chấp nhận những cuộc đàm phán thiếu thiện chí hoặc vi phạm cam kết từ phía Moscow.
Đối với Kiev, đó là một lựa chọn khó khăn, bởi chấp nhận “dừng lại” đồng nghĩa với việc phải nhượng bộ lãnh thổ cho Nga – điều mà Ukraine kiên quyết từ chối suốt 3 năm qua. Một quan chức Ukraine nói với Reuters rằng nhiều người “thất vọng và lo ngại” trước gợi ý của ông Trump, vì “đó là một rủi ro chiến lược nghiêm trọng”.
Ngược lại, Nga có thể coi đây là cơ hội lịch sử. Nếu Ukraine chấp thuận ngừng bắn, Moscow có thể giành quyền kiểm soát các khu vực quan trọng mà nước này đã sáp nhập.
Điều đó đặt ra hàng loạt câu hỏi lớn hơn: Liệu Kiev có chấp nhận dừng lại ở tiền tuyến hiện tại, đổi lấy một tuyên bố hòa bình nhưng từ bỏ cơ hội giành lại lãnh thổ? Và quan trọng hơn, liệu Mỹ có tiếp tục duy trì áp lực ngoại giao đủ mạnh, hay chỉ tìm cách rút lui khỏi một cuộc chiến kéo dài hơn dự kiến?
Tuy nhiên, giữa những hoài nghi ấy, Nhà Trắng vẫn thể hiện sự lạc quan. Thư ký báo chí Karoline Leavitt dẫn chứng thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Hamas tại Gaza như một minh chứng cho khả năng ngoại giao của Tổng thống Trump, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực tìm kiếm một giải pháp tương tự cho xung đột Nga – Ukraine.
“Đây là một bình minh mới ở Trung Đông và chúng tôi hy vọng điều đó cũng sẽ đúng với Nga và Ukraine", bà Leavitt nhấn mạnh.
