Ông Trump - Jensen Huang thảo luận về DeepSeek và việc thắt chặt xuất khẩu chip AI Nvidia sang Trung Quốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Giám đốc điều hành Nvidia - Jensen Huang đã thảo luận về DeepSeek và việc thắt chặt xuất khẩu chip trí tuệ nhân tạo (AI) trong cuộc gặp tại Nhà Trắng hôm 1.2, theo nguồn tin có hiểu biết về vấn đề này.

Tổng thống Trump không cung cấp chi tiết về cuộc họp nhưng gọi Jensen Huang là một "quý ông", Reuters đưa tin.

"Tôi không thể nói điều gì sẽ xảy ra. Chúng tôi đã có một cuộc họp. Đó là một cuộc họp tốt", ông Trump cho hay.

Cuộc gặp chiều 1.2 diễn ra khi chính phủ Mỹ chuẩn bị thắt chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip AI vào mùa xuân để đảm bảo năng lực điện toán tiên tiến vẫn thuộc về Mỹ và các đồng minh, đồng thời tìm thêm cách để ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận công nghệ này.

"Chúng tôi trân trọng cơ hội gặp gỡ Tổng thống Trump để thảo luận về chất bán dẫn và chính sách AI. Ông Jensen và Tổng thống đã thảo luận về tầm quan trọng của việc củng cố vị thế dẫn đầu của Mỹ trong công nghệ lẫn AI", người phát ngôn của Nvidia cho biết trong một tuyên bố.

Theo nguồn tin có hiểu biết về buổi thảo luận giữa Tổng thống Trump và Giám đốc điều hành Nvidia (hãng cung cấp chip AI tiên tiến nhất có trụ sở tại thành phố Santa Clara, bang California, Mỹ), cuộc họp này đã được sắp xếp trước khi công ty khởi nghiệp DeepSeek (Trung Quốc) gây chấn động thế giới công nghệ vì phát hành R1, mô hình AI nguồn mở mạnh mẽ với chi phí đào tạo thấp hơn đáng kể so với các sản phẩm của Mỹ.

Theo ông Trump, DeepSeek đã phát triển một mô hình AI hiệu quả với giá rẻ nên các công ty Mỹ có thể không cần chi quá nhiều tiền để xây dựng sản phẩm tương tự.

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh lo ngại gia tăng rằng Trung Quốc đang bắt kịp Mỹ trong phát triển AI.

Chỉ sau vài ngày ra mắt hôm 20.1, trợ lý AI của DeepSeek (vận hành dựa trên mô hình V3, phiên bản đời trước R1) đã trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất trên Apple App Store và làm dấy lên mối lo ngại cho vị thế dẫn đầu của Mỹ trong lĩnh vực AI, khiến giá trị cổ phiếu công nghệ Mỹ bị sụt giảm khoảng 1.000 tỉ USD. Cổ phiếu Nvidia từng giảm tới 17% hôm 27.1.

Chính quyền Trump đang xem xét thắt chặt các hạn chế với việc Nvidia bán dòng chip H20 được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc, theo ba nguồn tin quen thuộc với vấn đề này nói với Reuters.

Ông Donald Trump và Jensen Huang vừa có trong cuộc gặp tại Nhà Trắng hôm 1.2 - Ảnh: Internet

Ông Donald Trump và Jensen Huang vừa có trong cuộc gặp tại Nhà Trắng hôm 1.2 - Ảnh: Internet

Các cuộc thảo luận trong nội bộ chính quyền Trump về việc hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 sang Trung Quốc vẫn đang ở giai đoạn đầu, theo các nguồn tin, nhưng ý tưởng này đã được xem xét từ thời chính quyền Joe Biden. H20 có thể được sử dụng để vận hành phần mềm AI và được Nvidia thiết kế để tuân thủ các hạn chế xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc dưới thời chính quyền Biden.

Hai nghị sĩ Mỹ cũng kêu gọi siết chặt hơn nữa việc xuất khẩu chip AI của Nvidia.

Nghị sĩ Cộng hòa John Moolenaar và nghị sĩ Dân chủ Raja Krishnamoorthi, lãnh đạo Ủy ban đặc biệt về Trung Quốc tại Hạ viện, đã yêu cầu thực hiện động thái này như một phần của cuộc rà soát do Bộ Thương mại và Bộ Ngoại giao Mỹ thực hiện theo lệnh từ ông Trump nhằm kiểm tra hệ thống kiểm soát xuất khẩu của Mỹ trong bối cảnh "những diễn biến liên quan đến các đối thủ chiến lược".

“Chúng tôi kêu gọi hãy nghĩ về lợi ích quốc gia khi áp đặt hạn chế xuất khẩu Nvidia H20 và các loại chip có độ tinh vi tương tự”, trích nội dung thư mà hai nghị sĩ Mỹ gửi cho cố vấn an ninh quốc gia Michael Waltz.

Trong thư, John Moolenaar và Raja Krishnamoorthi cho rằng các mô hình AI của DeepSeek được phát triển bằng Nvidia H20, hiện nằm ngoài phạm vi mặt hàng bị Mỹ kiểm soát xuất khẩu.

Năm 2022, chính quyền Biden đã hạn chế việc bán H100, chip AI mạnh nhất của Nvidia lúc đó, cho Trung Quốc. Sau đó, Nvidia phát hành biến thể chip A1 mới là H800, có hiệu suất dưới ngưỡng xuất khẩu để phục vụ thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, H800 bị hạn chế hồi năm 2023 và Nvidia tiếp tục tung ra H20 vào năm ngoái.

Hôm 31.1, Reuters đưa tin Bộ Thương mại Mỹ đang điều tra xem liệu DeepSeek có đang sử dụng chip của Mỹ bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc hay không.

Trong một bài báo đăng tháng 12.2024, các nhà nghiên cứu DeepSeek viết rằng mô hình V3 được đào tạo trong vòng hai tháng bằng khoảng 2.000 chip Nvidia H800 kém mạnh mẽ hơn, với chi phí chỉ 6 triệu USD. Andrej Karpathy, thành viên sáng lập của OpenAI, đã gọi đây là "ngân sách nực cười".

V3 được DeepSeek đào tạo với lượng tài nguyên ít hơn nhưng vẫn ngang bằng hoặc thậm chí vượt trội về hiệu suất ở một số lĩnh vực so với các mô hình AI từ các công ty Mỹ như Meta Platforms và OpenAI.

Nvidia H800 không phải là loại chip hàng đầu. Ban đầu H800 được Nvidia phát triển như một sản phẩm giảm hiệu năng để vượt qua các hạn chế từ chính quyền Biden với mục đích bán cho thị trường Trung Quốc, song sau đó bị cấm theo lệnh trừng phạt của Mỹ.

Chi phí đào tạo các mô hình DeepSeek tương đối thấp khiến ngành công nghiệp phải đánh giá lại mức độ cần thiết của bộ xử lý đồ họa (GPU) để đào tạo các mô hình AI ngày càng tinh vi hơn.

Wei Sun, nhà phân tích chính về AI tại hãng nghiên cứu thị trường Counterpoint Research, cho biết thành công của DeepSeek thách thức niềm tin rằng các mô hình lớn hơn với nhiều sức mạnh tính toán hơn sẽ mang lại hiệu suất tốt hơn, đe dọa chiến lược tăng trưởng dựa trên GPU của Nvidia.

Bà Wei Sun cho biết: "Nó cũng đặt câu hỏi về sự cần thiết của những khoản đầu tư khổng lồ như dự án Stargate trị giá 500 tỉ USD của Mỹ. Bằng cách đạt được kết quả tiên tiến với ít nguồn lực hơn, DeepSeek làm nổi bật tiềm năng đổi mới hiệu quả thay vì chỉ tập trung vào quy mô, đánh dấu một bước ngoặt trong cuộc đua AI".

Nghi vấn DeepSeek thu thập trái phép dữ liệu của OpenAI

Hôm 20.1, DeepSeek ra mắt R1, mô hình AI nguồn mở mạnh mẽ được cho là sử dụng ít dữ liệu hơn với chi phí đào tạo chỉ bằng một phần nhỏ so với các mô hình của các hãng công nghệ hàng đầu Mỹ như OpenAI, Meta Platforms và Anthropic.

Thung lũng Silicon rất lo lắng vì trong các bài đánh giá từ bên thứ ba, R1 đã vượt trội mô hình AI của OpenAI, Meta Platforms và Anthropic.

Microsoft đang điều tra liệu dữ liệu đầu ra từ công nghệ của OpenAI có bị thu thập trái phép bởi một nhóm liên kết với DeepSeek hay không, trang Bloomberg đưa tin. Microsoft là nhà đầu tư lớn nhất vào OpenAI (khoảng 13 tỉ USD).

Vào mùa thu năm ngoái, các nhà nghiên cứu bảo mật thuộc Microsoft đã phát hiện các cá nhân mà họ tin rằng có liên quan đến DeepSeek đang trích xuất lượng lớn dữ liệu bằng cách sử dụng giao diện lập trình ứng dụng (API) của OpenAI, theo Bloomberg.

API của OpenAI là cách chính để các nhà phát triển phần mềm và khách hàng doanh nghiệp mua dịch vụ của công ty khởi nghiệp AI này. Chẳng hạn, nếu một công ty hoặc lập trình viên muốn sử dụng công nghệ của OpenAI như GPT, họ thường mua và truy cập thông qua API chứ không trực tiếp cài đặt hay sở hữu mô hình AI.

Microsoft đã thông báo cho OpenAI về hoạt động đáng ngờ này, Bloomberg đưa tin.

OpenAI cho biết các công ty Trung Quốc đang liên tục cố gắng khai thác công nghệ của những đối thủ Mỹ nhằm cải thiện các mô hình AI của họ.

"Là nhà phát triển AI hàng đầu, chúng tôi thực hiện các biện pháp đối phó để bảo vệ tài sản trí tuệ (IP), gồm cả một quy trình cẩn trọng để quyết định những năng lực tiên tiến nào sẽ được đưa vào các mô hình phát hành. Chúng tôi tin rằng, khi tiến về phía trước, điều quan trọng là chúng tôi phải hợp tác chặt chẽ với chính phủ Mỹ để bảo vệ tốt nhất các mô hình tiên tiến nhất khỏi nỗ lực của kẻ thù và đối thủ cạnh tranh nhằm chiếm đoạt công nghệ Mỹ", OpenAI tuyên bố.

OpenAI đưa ra bình luận này sau khi Nhà Trắng cho biết đang đánh giá những lo ngại về an ninh quốc gia có thể phát sinh từ DeepSeek.

Hội đồng An ninh Quốc gia đang xem xét các tác động của ứng dụng AI do DeepSeek cung cấp, theo Thư ký báo chí Nhà Trắng - Karoline Leavitt. "Đây là một lời cảnh tỉnh cho ngành AI của Mỹ", bà Karoline Leavitt lặp lại tuyên bố của ông Trump một ngày trước đó, đồng thời cho biết Nhà Trắng đang làm việc để "đảm bảo sự thống trị của AI Mỹ."

Khi được hỏi trên Fox News liệu sự thăng tiến của DeepSeek có liên quan đến hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ hay không, David Sacks (quan chức Nhà Trắng phụ trách AI và tiền điện tử) đáp: "Chà, điều đó có thể xảy ra. Có một kỹ thuật trong AI gọi là distillation mà bạn sẽ nghe nói rất nhiều. Đây là quá trình một mô hình học hỏi từ một mô hình khác".

"Tôi nghĩ rằng trong vài tháng tới, các công ty AI hàng đầu của chúng tôi sẽ thực hiện các biện pháp để ngăn chặn distillation... Điều đó chắc chắn sẽ làm chậm lại sự phát triển của các mô hình bắt chước", David Sacks nói thêm.

Distillation trong AI là kỹ thuật học máy trong đó một mô hình nhỏ hơn, đơn giản hơn (gọi là student model – mô hình học sinh) được huấn luyện để bắt chước hiệu suất của mô hình lớn hơn, phức tạp hơn (gọi là teacher model – mô hình giáo viên).

Cách hoạt động của distillation

Mô hình giáo viên: Một mô hình AI lớn, mạnh mẽ được huấn luyện trước trên một lượng dữ liệu lớn.

Mô hình học sinh: Một mô hình nhỏ hơn được huấn luyện bằng cách học lại từ đầu ra của mô hình giáo viên thay vì chỉ dựa vào dữ liệu gốc.

Chuyển giao kiến thức: Mô hình học sinh học cách đưa ra các dự đoán tương tự như mô hình giáo viên nhưng với ít tài nguyên tính toán hơn.

Lợi ích của distillation

- Tăng hiệu suất: Giúp tạo ra các mô hình nhỏ gọn hơn nhưng vẫn duy trì độ chính xác cao.

- Tiết kiệm tài nguyên: Giúp AI chạy nhanh hơn trên các thiết bị có tài nguyên hạn chế như điện thoại, IoT (internet vạn vật).

- Bảo mật & tối ưu hóa: Có thể dùng để tạo ra các bản sao tối ưu hóa của mô hình AI mà không cần truy cập trực tiếp vào mô hình gốc.

Mối lo ngại về bảo mật

Distillation có thể được sử dụng để sao chép hoặc tái tạo mô hình AI mạnh mẽ từ các công ty đối thủ, dẫn đến lo ngại về đánh cắp tài sản trí tuệ. Đây là lý do tại sao Mỹ đang lo ngại rằng các công ty Trung Quốc có thể đang sử dụng kỹ thuật này để học từ mô hình AI tiên tiến của OpenAI.

Hôm 27.1, ông Trump nói ứng dụng AI của DeepSeek là động lực thúc đẩy các công ty Mỹ và cho rằng việc Trung Quốc tìm ra phương pháp phát triển AI nhanh hơn, rẻ hơn là điều tốt.

"Việc công ty Trung Quốc phát hành AI DeepSeek nên là lời cảnh tỉnh cho ngành công nghiệp của Mỹ rằng chúng ta cần tập trung tối đa vào cạnh tranh để giành chiến thắng", ông Trump nói.

David Sacks nói với Fox News hôm 28.1 rằng các công ty AI của Mỹ đã "bị xao lãng" và "có thể trở nên hơi tự mãn."

Theo Tổng thống Trump, các lãnh đạo Trung Quốc từng nói với ông rằng Mỹ có những nhà khoa học xuất sắc nhất thế giới. Ông cũng cho rằng nếu ngành công nghiệp Trung Quốc có thể phát triển công nghệ AI rẻ hơn thì các công ty Mỹ cũng sẽ làm theo.

"Chúng ta luôn có ý tưởng. Chúng ta luôn đi đầu. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đây có thể là một bước phát triển rất tích cực. Thay vì bỏ ra hàng tỉ USD, bạn sẽ chi ít hơn và hy vọng đạt được kết quả tương tự", ông Trump nhấn mạnh.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới: https://1thegioi.vn/ong-trump-jensen-huang-thao-luan-ve-deepseek-va-viec-that-chat-xuat-khau-chip-ai-nvidia-sang-trung-quoc-228825.html