Các nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề cho biết chính quyền Tổng thống Donald Trump đã ký thỏa thuận mua bán vũ khí trị giá 23 tỷ USD với Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) vào sáng 20-1, chỉ một giờ trước khi Tổng thống Joe Biden tuyên thệ nhậm chức.
Một quan chức Mỹ cho biết, tài liệu hợp đồng được chuẩn bị từ tuần trước giúp UAE có cơ hội chấp thuận lịch trình giao hàng và cấu hình vũ khí được đàm phán từ trước, cũng như chính thức hóa yêu cầu mua khí tài.
Hai bên từng hy vọng đạt thỏa thuận vào tháng 12/2020, nhưng thời điểm giao hàng, giá trị hợp đồng, chuyển giao công nghệ và huấn luyện kèm theo đã khiến quá trình đàm phán bị kéo dài.
Điều khoản đàm phán ban đầu cho thấy UAE có thể nhận tiêm kích F-35 đầu tiên vào năm 2027.
Ngoài 50 tiêm kích F-35, UAE cũng đặt mua 18 máy bay chiến đấu không người lái (UCAV) MQ-9 kèm theo vũ khí và trang thiết bị, đánh dấu hợp đồng bán UAV lớn thứ hai của Mỹ cho một quốc gia khác.
Bộ Ngoại giao Mỹ và đại sứ quán UAE tại thủ đô Washington không bình luận về thông tin. Tổng thống Biden từng khẳng định sẽ đánh giá lại thương vụ này.
Mọi thương vụ bán vũ khí của Mỹ ở Trung Đông đều phải đáp ứng thỏa thuận với Israel rằng, khí tài do Washington sản xuất không làm suy yếu lợi thế quân sự của Tel Aviv, đảm bảo vũ khí họ cung cấp cho Israel có năng lực vượt trội so với vũ khí họ bán cho nước khác.
Giới chức Israel từng nhiều lần bày tỏ lo ngại khả năng Mỹ bán tiêm kích tàng hình F-35 cho các nước Arab, cho rằng nó sẽ ảnh hưởng tới cán cân sức mạnh quân sự trong khu vực.
Cựu tổng thống Trump hồi tháng 9/2020 chủ trì lễ ký thỏa thuận bình thường hóa quan hệ lịch sử giữa Israel và UAE, Bahrain tại Nhà Trắng, sự kiện được coi là chiến thắng ngoại giao lớn của ông Trump.
Trước đó Israel cũng là nước đầu tiên nhận được tiêm kích hàng hình F-35 từ Mỹ, hiện các chiến đấu cơ này cũng đã được không quân Israel cho thực chiến và nhận được đánh giá tốt về mặt hiệu suất.
Với việc sở hữu 50 chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ Mỹ, UEA trở thành quốc gia thứ hai tại Trung Đông sở hữu dòng chiến đấu cơ đỉnh cao này.
F-35 là tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm, một động cơ, tác chiến hiệu quả trong mọi điều kiện thời tiết, có khả năng mang tên lửa không đối không và bom dẫn đường bằng laser với tầm hoạt động khoảng 2.200 km và có thể đánh lừa hệ thống radar của đối phương.
F-35 có chiều dài: 15,37 m; sải cánh: 10,6 m; cao: 4,33 m; trọng lượng không tải: 12.000 kg; trọng lượng có tải: 20.100 kg; trọng lượng cất cánh lớn nhất: 27.200 kg; tốc độ lớn nhất: 1,6 Mach (1.930 km/h); bán kính chiến đấu: 1.100 km.
Máy bay có ba phiên bản F-35A, F-35B và F-35C. Về tính năng, F-35A có khả năng cất và hạ cánh như máy bay chiến đấu thông thường, F-35B có khả năng cất hạ cánh thẳng đứng và sử dụng đường băng ngắn còn F-35C có thể triển khai trên các tàu sân bay. Phiên bản F-35B là chiến đấu cơ đắt nhất trong ba mẫu F-35.
Máy bay được trang bị radar AN/APG-81 có thể phát hiện ra mục tiêu có diện tích 1m2 ở khoảng cách 150 km. AN/APG-81 có thể theo dõi 23 mục tiêu trong vòng 9 giây và radar này chỉ cần 2,4 giây để thông báo cho hệ thống vũ khí trang bị trên F-35 khai hỏa tiêu diệt 19 mục tiêu trong số đó.
Ở chế độ “quái thú”, F-35 có thể mang theo 10 tấn vũ khí gồm bom và tên lửa. Với tải trọng vũ khí này, chiến đấu cơ F-35 Mỹ đã vượt xa cả Su-35 và Su-57 vốn chỉ có khả năng mang tối đa khoảng 8 tấn vũ khí.
Đây là điều mà chưa tiêm kích đa năng một động cơ nào nào của Nga và Trung Quốc làm được.
Vũ khí chủ lực của siêu tiêm kích này là các tên lửa không đối không ngoài tầm nhìn AIM-120 AMRAAM với tầm bắn tối đa 180 km. Với khả năng tàng hình, F-35 có thể tiêu diệt đối thủ trước khi đối phương kịp phát hiện ra chúng.
Bên cạnh việc trang bị cho F-35 vũ khí và cảm biến hiện đại, Lầu Năm Góc còn áp dụng hệ thống dẫn đường và cảnh báo tầm xa cho siêu tiêm kích trong các hoạt động chiến đấu.
Mới đây công ty Lockheed Martin đã công bố một đoạn video ấn tượng về F-35, đặc biệt thả 5 quả bom cùng lúc. Sau đó một camera khác cho thấy cách các mục tiêu đang di chuyển và tất cả đều bị phá hủy bởi những cú đánh chính xác.
Theo chuyên gia quốc phòng Jan D 'Costa, các cuộc thử nghiệm được tiến hành tại địa điểm thử nghiệm Nellis ở Nevada. Nhiều khả năng, bom thông minh Paveway IV do Anh sản xuất với đầu tự dẫn laser và GPS/INS đã được sử dụng.
Quả bom nặng 227 kg đã được giới thiệu vào năm 2008 và hiện đang được sử dụng bởi Không quân Hoàng gia Anh và Không quân Ả Rập Saudi. Hiện tại, các cuộc đàm phán đang được tiến hành để cung cấp những quả bom này cho Hoa Kỳ.
F-35 có thể mang theo 14 tên lửa không đối không AIM-120 AMRAAM và 2 Sidewinder AIM-9X cho các hoạt động trên không hoặc 6 quả bom GBU-31 và 4 tên lửa không đối không.
Khi ở chế độ tàng hình F-35, nó chỉ có thể mang theo 2,6 tấn tải trọng chiến đấu gồm hai quả bom GBU-31 hoặc Paveway IV và một cặp AIM-120. Dù gặp nhiều tranh cãi, nhưng đến thời điểm hiện tại F-35 đã cho thấy bước đầu thành công của mình khi thực chiến xuất sắc cũng như số lượng sản xuất đã lên tới 1.000 chiếc.
Việt Hùng