Ông Trump tiếp tục nhượng bộ Mexico và Canada, tuyên bố không lo chứng khoán sụt giảm

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phòng Bầu dục ngày 6/3 - Ảnh: Bloomberg.

Tuy nhiên, ông Trump nói rằng những biến động trên thị trường chứng khoán Mỹ sẽ không thể chi phối các quyết sách của ông.

Một sắc lệnh do ông Trump ký ngày 6/3 quy định tất cả các sản phẩm đáp ứng được quy định trong thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) sẽ được miễn 1 tháng khỏi thuế quan 25% mà ông áp lên hàng hóa từ hai nước láng giềng Bắc Mỹ. USMCA là thỏa thuận tự do mậu dịch mà ông Trump đã ký với Mexico và Canada vào năm 2020, trong nhiệm kỳ cầm quyền trước của ông.

Hôm thứ Tư, ông Trump tuyên bố các hãng sản xuất ô tô tuân thủ USMCA sẽ được hoãn thuế quan 1 tháng.

Đây là những động thái “quay xe” đầy bất ngờ sau khi ông Trump chính thức cho triển khai việc áp thuế quan 25% lên Mexico và Canada vào hôm 4/3 bất chấp việc hai nước này nói rằng họ đã cố gắng trong việc kiểm soát hoạt động buôn lậu chất cấm fentanyl ở biên giới với Mỹ.

Sắc lệnh ký ngày 6/3 cho phép hoãn thuế quan đến ngày 2/4. Tuy nhiên, giới chức Nhà Trắng phát tín hiệu rằng Mexico và Canada có thể được hoãn thuế quan lâu hơn thế nếu đạt được những bước tiến mới về kiểm soát fentanyl.

Sự xuống thang khó lường diễn ra sau khi ông Trump nói chắc như đinh đóng cột về kế hoạch thuế quan của ông trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ hôm 4/3: “Sẽ có một chút biến động, nhưng chúng tôi chấp nhận”.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã bán tháo 3 trong số 4 phiên giao dịch từ đầu tuần tới nay do mối lo về thuế quan và sự khó lường trong chính sách của ông Trump. Tính đến phiên ngày thứ Năm, chỉ số S&P 500 - thước đo rộng nhất của chứng khoán Mỹ - đã để mất hết thành quả tăng kể từ sau khi ông Trump thắng cử vào tháng 11 năm ngoái. Chỉ số công nghệ Nasdaq đã rơi vào trạng thái thị trường điều chỉnh.

Nhưng ông Trump nói rằng biến động thị trường sẽ không làm ông lung lay. Khi được báo chí đặt câu hỏi tại Phòng Bầu dục ngày 6/3, ông nói việc hoãn thuế quan cho Mexico và Canada “không liên quan gì tới thị trường. Tôi thậm chí còn không xem thị trường và nước Mỹ trong dài hạn sẽ trở nên rất mạnh mẽ nhờ những gì đang diễn ra tại đây”.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick cùng ngày cũng nói biến động thị trường chứng khoán sẽ không thể chi phối chính sách thương mại của Mỹ. “Việc thị trường tăng giảm hàng ngày không phải là động lực cho chính sách của chúng tôi”, ông tuyên bố.

Các động thái thuế quan của chính quyền Trump được dự báo sẽ có tác động lớn tới nền kinh tế Mỹ và cả các đối tác thương mại của Mỹ. Theo dữ liệu của Văn phòng Đại diện thương mại Mỹ, tổng kim ngạch thương mại hàng hóa và dịch vụ của nước này được bao trùm bởi thỏa thuận USMCA là khoảng 1,8 nghìn tỷ USD vào năm2022.

Số liệu công bố ngày 6/3 cho thấy thâm hụt thương mại tháng 1/2025 của Mỹ lập kỷ lục ở mức 131,4 tỷ USD, tăng từ mức 98,1 tỷ USD vào tháng 12. Các chuyên gia kinh tế cho rằng sự gia tăng thâm hụt này một phần do nhiều công ty đẩy mạnh tích trữ hàng hóa trước khi thuế quan được áp.

Các hãng sản xuất ô tô Mỹ - vốn là những doanh nghiệp có chuỗi cung ứng với độ kết nối cao ở 3 quốc gia Bắc Mỹ - đã vận động hành lang mạnh mẽ để được miễn trừ thuế quan. Theo một phân tích của nhà kinh tế Kyle Handley của Đại học California San Diego, chỉ khoảng 9% trong kim ngạch nhập khẩu 60 tỷ USD liên quan tới ô tô vào Mỹ từ Canada trong năm 2023 là không đáp ứng các tiêu chuẩn của USMCA. Từ phía Mexico, tỷ lệ này là khoảng 25%.

Để được miễn thuế quan của ông Trump trong 1 tháng, xe sản xuất ở Canada và Mexico phải đạt hàm lượng linh kiện sản xuất trong khu vực từ 65-75%.

Ông Lutnick nói nếu Canada và Mexico đạt tiến bộ về chống buôn lậu fentanyl, Nhà Trắng sẽ “tiến hành bàn bạc về thuế quan có đi có lại” với hai nước này.

Hiện tại, ông Trump vẫn đang có kế hoạch áp thuế quan có đi có lại lên tất cả các đối tác thương mại của Mỹ từ ngày 2/4 để trả đũa các loại thuế quan, thuế, quy định và trợ cấp mà Mỹ cho là đối xử không bình đẳng với Mỹ.

An Huy