Ông Trump tuyên bố tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép và nhôm từ 4/6

Ông Trump dự sự kiện tại nhà máy thép Mon Valley Works của tập đoàn U.S. Steel. Ảnh: Reuters.

"Chúng tôi sẽ áp thêm 25% thuế nữa, nâng tổng mức thuế với thép nhập khẩu vào Mỹ lên 50%. Điều này sẽ bảo vệ ngành công nghiệp thép trong nước một cách mạnh mẽ hơn nữa", ông Trump tuyên bố tại một buổi vận động ở bang Pennsylvania hôm 30/5, theo Reuters.

Cùng với thương vụ 14,9 tỷ USD giữa Nippon Steel (Nhật Bản) và U.S. Steel (Mỹ), ông Trump cho rằng chính sách thuế mới sẽ góp phần bảo vệ việc làm cho công nhân ngành thép Mỹ.

Ngay sau tuyên bố, cổ phiếu của hãng sản xuất thép Cleveland-Cliffs Inc (CLF.N) tăng vọt 26% trong phiên giao dịch ngoài giờ, khi giới đầu tư kỳ vọng mức thuế mới sẽ thúc đẩy lợi nhuận doanh nghiệp.

Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump thậm chí tuyên bố sẽ tăng thuế với cả thép và nhôm từ 25% lên 50% từ ngày 4/6. Điều này đánh dấu một bước leo thang mới trong cuộc chiến thương mại do ông Trump phát động.

Động thái được đưa ra chỉ vài giờ sau khi ông cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận với Mỹ về việc cùng gỡ bỏ thuế và các hạn chế thương mại đối với khoáng sản quan trọng.

Trung Quốc hiện là quốc gia sản xuất và xuất khẩu thép lớn nhất thế giới, nhưng lượng thép nước này xuất sang Mỹ rất ít do mức thuế 25% áp từ năm 2018 đã gần như loại bỏ thép Trung Quốc khỏi thị trường Mỹ. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn đứng thứ 3 trong số các nhà cung cấp nhôm cho Mỹ.

Về thỏa thuận thương mại với Trung Quốc, ông Trump cho biết hai bên đã đạt được một thỏa thuận nhanh chóng hồi giữa tháng 5 nhằm tạm ngừng áp mức thuế 3 chữ số trong 90 ngày. Ông nói đã làm vậy để cứu Trung Quốc khỏi "khủng hoảng tàn khốc" do các mức thuế cao gây ra, bao gồm tình trạng đóng cửa nhà máy và bất ổn xã hội.

Tuy nhiên, ông không nêu rõ Trung Quốc đã vi phạm thỏa thuận ở điểm nào hay Mỹ sẽ có biện pháp đối phó ra sao.

Trong khi đó, một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng Trung Quốc chậm trễ trong việc cấp giấy phép xuất khẩu đất hiếm - nguồn nguyên liệu quan trọng cho ngành sản xuất chip, điện tử và quốc phòng của Mỹ. Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer gọi đây là hành động "hoàn toàn không thể chấp nhận" và cần được giải quyết.

Ông Trump công bố tăng thuế với thép và nhôm tại nhà máy thép Mon Valley Works của U.S. Steel - biểu tượng của cả thời kỳ hoàng kim lẫn sự suy thoái của ngành sản xuất Mỹ. Nhà máy nằm tại vùng Rust Belt, khu vực từng là trung tâm công nghiệp nhưng đã dần đánh mất lợi thế vào tay các đối thủ quốc tế.

Đáng chú ý, Pennsylvania, nơi diễn ra sự kiện, cũng là bang chiến địa quan trọng trong các kỳ bầu cử tổng thống.

Thuế nhập khẩu thép và nhôm là một trong những biện pháp đầu tiên được ông Trump tái áp dụng khi trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1. Mức thuế 25% với phần lớn thép và nhôm nhập khẩu có hiệu lực từ tháng 3. Trước đó, ông từng đe dọa áp thuế 50% với thép từ Canada nhưng sau đó rút lại.

Theo quy định an ninh quốc gia trong Mục 232, thuế nhập khẩu áp dụng cho cả nguyên liệu thô và các sản phẩm phái sinh như chậu rửa inox, bếp ga, dàn lạnh điều hòa, móng ngựa, chảo nhôm hay bản lề cửa bằng thép. Tổng giá trị nhập khẩu các mặt hàng thuộc 289 danh mục sản phẩm trong năm 2024 đạt 147,3 tỷ USD, trong đó gần 2/3 là nhôm và 1/3 là thép, theo số liệu từ Cục Điều tra Dân số Mỹ.

So sánh với các đợt áp thuế trước, hai vòng trừng phạt thương mại đầu tiên của ông Trump với hàng hóa công nghiệp Trung Quốc năm 2018 có tổng giá trị hàng nhập khẩu bị ảnh hưởng khoảng 50 tỷ USD mỗi năm.

Theo Bộ Thương mại Mỹ, quốc gia này là nước nhập khẩu thép lớn nhất thế giới nếu không tính toàn khối EU, với tổng lượng nhập khẩu năm 2024 đạt 26,2 triệu tấn. Do đó, động thái tăng thuế được dự báo sẽ đẩy giá thép tăng mạnh trên toàn thị trường, gây ảnh hưởng không nhỏ tới các ngành công nghiệp và người tiêu dùng.

Cẩm Tú