Ông Trump vận động cuộc đua giữa kỳ: Chiến thắng 2024 có trở lại?

Tổng thống Mỹ Donald Trump dự kiến sẽ tăng xuất hiện trên đường vận động tranh cử để ủng hộ các ứng viên Cộng hòa trước cuộc bầu cử giữa kỳ năm tới. Nhà Trắng và các đồng minh đặt cược vào khả năng của ông trong việc lôi kéo những cử tri ít khi đi bầu, theo tờ The Hill.

'2024 quay trở lại'

Tuần này, ông Trump đã tới bang Pennsylvania, được xem là điểm khởi đầu cho lịch trình di chuyển ngày càng dày đặc khi bước sang năm 2026.

Lần xuất hiện này của tổng thống Mỹ cho thấy cả rủi ro lẫn lợi ích đối với đảng Cộng hòa khi đặt ông ở vị trí trung tâm. Ông Trump thu hút một đám đông đầy nhiệt huyết tại một quận then chốt của Pennsylvania, nhưng những phát biểu của ông với các màn công kích người nhập cư và những nhận xét tỏ ra xem nhẹ vấn đề chi phí sinh hoạt cũng gây chú ý và quan ngại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vận động cho các ứng viên Cộng hòa ở bang Pennsylvania (Mỹ) hôm 10-12. Ảnh: WHITE HOUSE

Trong bài phát biểu, cũng có lúc ông Trump đáp lại chỉ trích rằng ông không xuất hiện đủ nhiều trong nước mà lại tập trung vào các chuyến công du nước ngoài. Câu trả lời của ông có hai ý: trước hết, ông khẳng định những chuyến đi đó mang đầu tư trở lại Mỹ; đồng thời ông nói rằng chưa có lý do gì phải quay lại vận động vì ông đã thắng cử.

Các nghị sĩ Cộng hòa thừa nhận cơ hội tốt nhất để giữ được thế đa số mong manh ở cả hai viện Quốc hội vào năm tới là dựa vào ông Trump. Một thách thức với ông Trump là chuyển hóa sức hút cá nhân của mình thành phiếu bầu cho các ứng viên khác khi tên ông không có trên lá phiếu.

“Khi Tổng thống Trump có tên trên lá phiếu, đảng Cộng hòa thường làm tốt. Khi ông không có tên trên lá phiếu, đảng Cộng hòa thường không đạt kết quả như vậy” - ông Matt Terrill, một chiến lược gia Cộng hòa, nhận định.

“Ông ấy có thể tiếp thêm năng lượng cho nền tảng cử tri Cộng hòa và phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (MAGA) theo cách không ai khác làm được” - ông Terrill nói.

“Đồng thời, bạn cũng phải chinh phục những cử tri độc lập mà chúng ta vẫn thường nhắc tới, có sức hút vượt ranh giới đảng phái, và Tổng thống Trump, nói thẳng ra, đã làm được điều đó trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024” - chiến lược gia này nói thêm.

Theo một quan chức Nhà Trắng, ông Trump dự kiến sẽ có thêm một bài phát biểu nữa ở một bang khác trước khi kết thúc năm nay, tập trung vào kinh tế và vấn đề chi phí sinh hoạt, dù hiện chưa có thông tin cụ thể về địa điểm ông sẽ tới.

Từ trước đến nay, tổng thống chủ yếu tập trung các chuyến đi vào lĩnh vực đối ngoại, chỉ thực hiện rất ít chuyến công du trong nước ngoài việc tới các bất động sản của ông. Tuy nhiên, Chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles khẳng định điều đó sẽ thay đổi khi bước sang năm 2026.

“Ông ấy sẽ vận động tranh cử như thể năm 2024 quay trở lại” - bà Wiles nói.

“Ông ấy không giúp được tất cả mọi người, nhưng với những người ông ấy giúp, ông ấy tạo ra khác biệt. Và ông ấy chắc chắn là một cỗ máy kéo cử tri đi bầu. Vì vậy, cuộc bầu cử giữa kỳ sẽ rất quan trọng với chúng tôi” - Chánh văn phòng Nhà Trắng nhấn mạnh.

Nhiều thách thức chờ ông Trump và đảng Cộng hòa

Ông Trump thắng sít sao trong cuộc bầu cử năm 2016, thua sít sao năm 2020 và giành chiến thắng năm 2024 khi quét sạch 7 bang chiến địa then chốt, trở thành ứng viên Cộng hòa đầu tiên kể từ năm 2004 giành được đa số phiếu phổ thông.

Tuy nhiên, các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ lại là bài toán khó hơn với đảng Cộng hòa khi không có ông Trump đứng đầu lá phiếu để thúc đẩy tỉ lệ cử tri đi bầu. Năm 2018, trong kỳ bầu cử giữa kỳ ở nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, đảng Dân chủ giành thêm 40 ghế tại Hạ viện và vươn lên nắm đa số.

Năm 2022, khi ông Trump đã rời Nhà Trắng nhưng vẫn ủng hộ các ứng viên, đảng Dân chủ vẫn mở rộng đa số tại Thượng viện thêm 1 ghế và giành thêm 2 chức thống đốc, trong khi đảng Cộng hòa chỉ giành 9 ghế Hạ viện để có được thế đa số mong manh.

Ông Trump cũng sẽ phải đối mặt xu hướng lịch sử, theo đó đảng của tổng thống thường mất ghế trong các kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ.

“Không hiểu vì lý do gì, và chưa ai giải thích được, cứ mỗi khi bạn thắng cử tổng thống thì dường như lại thua ở bầu cử giữa kỳ. Ngay cả khi bạn thắng lớn và làm tốt công việc của một tổng thống. Có những tổng thống làm tốt nhưng vẫn thua” - ông Trump nói với các phóng viên hôm 10-12.

Một rủi ro đối với Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa là việc xuất hiện nhiều hơn của tổng thống chưa chắc đã giúp ghi điểm với cử tri vào năm 2026.

Một cuộc khảo sát của gần đây cho thấy chỉ 31% người trưởng thành được hỏi ủng hộ cách ông Trump điều hành kinh tế - mức thấp nhất mà cuộc thăm dò này ghi nhận trong cả 2 nhiệm kỳ của ông.

Cuộc khảo sát cũng cho thấy tỉ lệ ủng hộ ông Trump giảm ở những vấn đề vốn được xem là thế mạnh. Chỉ 38% người trưởng thành tán thành cách ông xử lý vấn đề nhập cư, giảm từ 49% hồi tháng 3, trong khi 43% ủng hộ cách ông xử lý vấn đề tội phạm, giảm từ 53% cùng kỳ.

Và dù Tổng thống Trump thường tỏ ra thoải mái, bộc trực nhất khi đứng trên bục vận động, điều đó cũng có thể dẫn tới những phát ngôn gây rắc rối cho đảng.

Trong những tuần gần đây, ông nhiều lần gọi các câu chuyện xoay quanh chi phí sinh hoạt và giá cả leo thang là một “trò lừa” do đảng Dân chủ dựng lên. Trong bài phát biểu tại Pennsylvania, ông Trump bác bỏ việc tập trung vào chi phí sinh hoạt, gọi đó là một “trò bịp”.

Nhà Trắng nhiều lần dẫn các số liệu cho thấy lạm phát đã giảm kể từ khi ông Trump nhậm chức vào tháng 1, giá xăng đã hạ trong những tháng gần đây và tiền lương đang trên đà tăng.

Tuy vậy, những phát biểu của ông Trump vẫn tạo cơ hội để đảng Dân chủ lập luận rằng tổng thống xa rời thực tế hoặc không sẵn sàng thừa nhận nỗi khó khăn của nhiều người Mỹ.

“Ông Donald Trump nói chi phí sinh hoạt là một ‘trò bịp’ - vậy hãy thử nói điều đó với người dân Mỹ xem. Các gia đình đang chật vật để trang trải tiền thực phẩm, nhà ở, quần áo và những nhu yếu phẩm khác vì các chính sách kinh tế của ông Trump” - Hạ nghị sĩ Pete Aguilar (đảng Dân chủ, bang California) viết trên nền tảng xã hội X.

Hôm 10-12, ông Trump bày tỏ sự bức xúc vì cho rằng ông chưa được ghi nhận xứng đáng cho một số thành tựu khác, như việc siết chặt các vụ vượt biên trái phép ở biên giới phía nam và làm trung gian cho các thỏa thuận ngừng bắn trong nhiều xung đột quốc tế.

Tuy nhiên, các chiến lược gia Cộng hòa thừa nhận rằng cuộc bầu cử vào tháng 11-2026 rốt cuộc vẫn sẽ xoay quanh những vấn đề đã định hình cuộc đua năm 2024 và giúp đưa ông Trump trở lại Nhà Trắng.

“Cuối cùng thì, việc Tổng thống Trump giải quyết các cuộc chiến trên thế giới là điều tốt, nhưng mọi thứ sẽ vẫn quy về các vấn đề túi tiền” - theo chiến lược gia Terrill.

THẢO VY