Ông Zelensky: Ukraine có thể đồng ý trở thành nước phi hạt nhân để chấm dứt chiến tranh
Hôm qua (27/3), Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết đất nước ông có thể áp dụng quy chế phi hạt nhân hóa chính thức như một phần của thỏa thuận chấm dứt chiến tranh với Nga.
Phát biểu trong cuộc phỏng vấn với truyền thông Nga, ông Zelensky cho biết các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine vẫn tiếp tục và gọi tình trạng phi hạt nhân hóa của nước này là “vấn đề quan trọng nhất” trong chương trình nghị sự.
“Tình trạng phi hạt nhân hóa đất nước chúng tôi, chúng tôi sẵn sàng thực hiện. Đây là điểm quan trọng nhất (trong cuộc đàm phán) – Tổng thống Ukraine cho hay.
Ukraine không có vũ khí hạt nhân kể từ năm 1996 sau khi nước này đồng ý từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của Liên Xô với điều kiện biên giới của họ phải được tôn trọng theo Bản ghi nhớ Budapest được Mỹ, Anh và Nga ký kết. Tuy nhiên, Moscow có thể tìm kiếm sự đảm bảo rằng vũ khí hạt nhân sẽ không được NATO triển khai tới Ukraine trong tương lai.
Ông Zelensky cho biết ông quan tâm đến việc ký kết “một thỏa thuận nghiêm túc” trong đó có các đảm bảo an ninh cho Ukraine và sẽ được ký bởi tất cả các bên bảo lãnh.
Theo Tổng thống Ukraine, một hiệp ước như vậy cũng phải được các nước bảo lãnh phê chuẩn và được một cuộc trưng cầu dân ý ở Ukraine phê chuẩn vì các đảm bảo an ninh cho thấy những thay đổi trong hiến pháp. Ông cho rằng cách nhanh nhất để đưa ra những sửa đổi đó là thông qua một cuộc trưng cầu dân ý trên toàn quốc.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng việc tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý trong thời chiến là không thể.
“Chúng tôi quan tâm đến việc biến tài liệu này (một dự thảo hiệp ước hòa bình) thành một thỏa thuận nghiêm túc, sẽ được ký kết khi có sự đảm bảo an ninh bởi tất cả các bên đảm bảo cho sự an toàn này. Nó phải được quốc hội của các nước bảo lãnh phê chuẩn. Đồng thời phải có một cuộc trưng cầu dân ý ở Ukraine. Những đảm bảo an ninh sẽ dẫn đến thay đổi hiến pháp” – ông nói.
Ngoài ra, theo ông Zelensky, Ukraine cũng muốn giải quyết “các vấn đề lịch sử” với Hungary, Ba Lan và Romania. Điều này có thể có nghĩa là một số phần của Ukraine trước đây thuộc về các quốc gia đó.
Ông Zelensky cho biết mục tiêu chính của Ukraine lúc này là giảm các điều khoản của cuộc chiến, việc giành lại các vùng Nga đã kiểm soát ở Donbass bằng vũ trang có thể dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ 3.
Nói về khả năng một cuộc trưng cầu dân ý ở Luhansk trong việc gia nhập Nga, ông Zelensky cho biết ông không coi trọng những tuyên bố của các lãnh đạo phe nổi dậy tại khu vực này.
Về thành phố cảng Mariupol, ông Zelensky cho biết các lực lượng Nga đã phong tỏa nó từ bên ngoài trong khi quân đội Ukraine ở lại trong thành phố.
Ông Zelensky nói rằng theo các thỏa thuận cho tới nay, đã có một vài vòng sơ tán và các phương tiện giao thông dân dụng đã rời thành phố này để đến các khu vực khác của Ukraine. Ông cho biết 90% các tòa nhà ở Mariupol đã bị phá hủy, trong khi ở một số thành phố khác, bao gồm cả Volnovakha, “không còn gì cả”.
Tổng thống Ukraine cho biết ông không lo lắng về các âm mưu ám sát vì đã có các vệ sĩ bảo vệ. Ông cũng giải thích quyết định cấm 11 đảng phái chính trị trong nước là do cần duy trì trật tự trong thời chiến.
Theo ông Zelensky, một số nhà tài phiệt Nga đã đề nghị giúp đỡ quân đội Ukraine. Ông cho biết sẽ xem xét các đề xuất này và cấp cho những người như vậy quyền công dân Ukraine.