OPEC+ đối mặt với bất ổn địa chính trị và thách thức thị trường dầu mỏ năm 2025

Hình minh họa

Liên minh OPEC+ bước vào năm 2025 trong bối cảnh ngày càng bất ổn, cả về mặt địa chính trị lẫn các yếu tố nền tảng của thị trường dầu mỏ. Tình hình càng trở nên phức tạp hơn khi Tổng thống Donald Trump sắp nhậm chức, với các chính sách của ông có thể làm đảo lộn cán cân dầu mỏ toàn cầu, trong khi xung đột tại Ukraine và Trung Đông vẫn tiếp tục gây gián đoạn các dòng chảy cung ứng.

Những lo ngại về nhu cầu, đặc biệt tại Trung Quốc, đã khiến OPEC+ nhiều lần trì hoãn các kế hoạch khôi phục sản lượng. Những do dự này bắt nguồn từ sự suy yếu của giá dầu trong nửa cuối năm 2024, được thúc đẩy bởi lo ngại lạm phát kéo dài và sự suy giảm kinh tế toàn cầu. Bên cạnh đó, việc gia tăng nguồn cung từ các nhà khai thác ngoài OPEC+ đã làm giảm thị phần của liên minh, qua đó giảm khả năng tác động đến giá dầu.

Thế tiến thoái lưỡng nan của OPEC+

Trước tình hình này, OPEC+ đang đối mặt với một bài toán chiến lược khó khăn. Duy trì việc cắt giảm sản lượng hiện tại có thể khiến liên minh tiếp tục mất thị phần, trong khi tăng nguồn cung lại có nguy cơ đẩy giá dầu xuống dưới mức hòa vốn của nhiều thành viên.

Hiện tại, OPEC+ dự kiến sẽ dần nới lỏng sản lượng 2,2 triệu thùng/ngày (mb/ngày) trong các đợt cắt giảm tự nguyện từ tháng 4, kỳ vọng nhu cầu sẽ phục hồi sau giai đoạn bảo trì theo mùa của các nhà máy lọc dầu. Quyết định này cũng bao gồm việc điều chỉnh hạn ngạch cho Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), đạt được sau nhiều cuộc đàm phán nội bộ căng thẳng. Tuy nhiên, các nhà phân tích nhận định rằng chiến lược này chứa đựng rủi ro lớn, với dự báo giá dầu có thể giảm xuống dưới 70 USD/thùng nếu hạn ngạch tăng cao hơn.

Tuân thủ và kỷ luật nội bộ

Vấn đề kỷ luật trong việc tuân thủ hạn ngạch vẫn là mối quan tâm hàng đầu của OPEC+. Tháng 11/2024, các thành viên đã vượt mức sản lượng mục tiêu chung 91.000 thùng/ngày, cao hơn so với các lần vượt hạn ngạch trước đó trong tháng 10. Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman, tiếp tục gây sức ép mạnh mẽ đối với các nước vi phạm như Iraq, Kazakhstan và Nga nhằm hạn chế chênh lệch, nhưng kết quả đạt được vẫn không đồng đều.

Tác động từ chính sách của Mỹ

Việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng có thể làm thay đổi cục diện trong nội bộ liên minh. Một chính sách trừng phạt mới đối với Iran có thể giảm khối lượng được miễn trừ khỏi hạn ngạch hiện tại, tạo cơ hội cho các thành viên khác trong OPEC+ giành lại thị phần. Tuy nhiên, tiền lệ của ông Trump, đặc biệt là quyết định trước đây của ông về việc miễn trừ một số lệnh trừng phạt với Iran, đặt ra nghi vấn về tính nhất quán trong các hành động của ông.

Nhu cầu toàn cầu chịu áp lực

Về phía nhu cầu, kỳ vọng vẫn mong manh. Dự báo tăng trưởng nhu cầu toàn cầu năm 2024 và 2025 đã bị OPEC và các cơ quan khác như Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) hạ thấp. Với mức tăng trưởng dự kiến từ 1,1 đến 1,4 mb/ngày trong năm 2025, OPEC+ kỳ vọng vào một sự phục hồi mạnh mẽ hơn, nhưng những bất ổn về kinh tế và địa chính trị có thể hạn chế đà tăng này.

Trong khi liên minh cố gắng ổn định giá dầu, các nhà đầu tư trên thị trường cũng theo dõi sát sao tác động dự kiến từ sự gia tăng nguồn cung ngoài OPEC, đặc biệt tại Mỹ. Thách thức mang tính cấu trúc này khiến nhiệm vụ của OPEC+ thêm phần khó khăn trong một môi trường vốn đã căng thẳng.

Nh.Thạch

AFP