Theo trang tin Bulgarian Military, kể từ khi xung đột Nga- Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022 đến nay đã đánh dấu một thách thức đáng chú ý đối với lực lượng phòng không Ukraine.
Theo thông tin từ Đại tá Yury Ignat, người phát ngôn của Lực lượng Không quân Ukraine, các hệ thống phòng thủ do phương Tây sản xuất và cung cấp cho Ukraine đã không thể đánh chặn được bất kỳ một tên lửa hành trình Kh-22 nào của Nga.
Tuyên bố của Đại tá Ignat về cơ bản nhấn mạnh sự kém hiệu quả của lực lượng phòng không Ukraine trong việc đẩy lùi các cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo; một điểm được truyền thông Nga luôn nhấn mạnh.
Ông Ignat làm rõ thêm những khó khăn mà phòng không Ukraine phải đối mặt: “Khả năng bay với tốc độ tới 4.000 km/h của tên lửa Kh-22 và được bắn tới mục tiêu theo quỹ đạo đạn đạo khiến việc đánh chặn chúng cực kỳ khó khăn, nên cần phải có các biện pháp đánh chặn cụ thể”.
Ông Yuriy Ignat cho biết, Nga đã phóng hơn 300 tên lửa Kh-22 trong chiến dịch đặc biệt ở Ukraine và Quân đội Ukraine đã không bắn hạ được tên lửa nào trong số đó. Để đánh chặn hiệu quả những tên lửa như vậy, cần có các hệ thống tên lửa phòng không của phương Tây như Patriot hoặc SAMP/T.
Ông Ignat cũng đề cập đến sự tồn tại của một phiên bản nâng cấp của tên lửa Kh-22 là tên lửa Kh-32 mà ông tin rằng cũng có thể đã được sử dụng trong các cuộc tấn công gần đây. Việc Ukraine không thành công trong việc đánh chặn Kh-22 là một vấn đề đáng lo ngại.
Đầu năm nay, tờ Deutsche Welle của Đức đã trích dẫn một nguồn tin từ ông Ignat, đã chứng thực điều này: “Không một tên lửa hành trình Kh-22 nào bị phá hủy. Không phải hôm nay, không bao giờ”.
Ông Ignat làm sáng tỏ thêm rằng, loại tên lửa Kh-22 mặc dù được cho là có cánh (tức là được xếp loại vào tên lửa hành trình), nhưng lại có tốc độ siêu âm. Nó thường di chuyển theo quỹ đạo đạn đạo với tốc độ đáng kinh ngạc khoảng 4.000 km/h và không thể đánh chặn bằng các phương pháp phòng không thông thường”.
Khẳng định của truyền thông Nga càng được chứng minh bằng cuộc tấn công tên lửa gần đây được thực hiện vào ngày 28 và 29/12. Mặc dù lực lượng phòng không Ukraine đã chặn được một số lượng đáng kể các tên lửa được phóng, nhưng không có xác nhận nào về việc đánh chặn 8 tên lửa Kh-22 do máy bay ném bom Tu-22 phóng đi.
Theo hãng truyền thông Ukraine Defense Express, trong 48 giờ, Nga đã phóng 14 tên lửa S-300/Iskander-M từ Crimea, Kursk và Belgorod; 8 tên lửa hành trình Kh-22/Kh-32 phóng từ máy bay ném bom Tu-22M3; 5 tên lửa siêu thanh Kinzhal bằng máy bay MiG-31; 4 tên lửa Kh-31 và 1 tên lửa Kh-59.
“Những tên lửa này là một mục tiêu đặc biệt thách thức. Đáng tiếc là kho vũ khí hiện tại của chúng ta thiếu các hệ thống tên lửa phòng không có khả năng chống lại chúng một cách hiệu quả. Đối thủ rõ ràng đã tận dụng lợi thế này, điều chỉnh các mục tiêu tên lửa dựa trên kết quả tình báo”, nguồn tin truyền thông Ukraine chia sẻ.
Bộ Quốc phòng Nga trong thông báo của mình vào tối 28/12 cho biết, đã có 50 cuộc tấn công theo nhóm và một cuộc tấn công lớn bằng vũ khí chính xác và UAV tự sát trên lãnh thổ Ukraine chỉ trong tuần qua.
Đặc biệt, một cuộc tấn công kết hợp bằng tên lửa hành trình và UAV đã được thực hiện nhằm vào các mục tiêu quân sự của Ukraine. Các vụ nổ đã được báo cáo ở các thành phố lớn của Ukraine, bao gồm Kiev, Kharkov, Lviv, Dnepr và Odessa, và Lực lượng Không quân Ukraine mô tả cuộc tấn công là chưa từng có.
Ông Ignat cũng tuyên bố rằng, các hệ thống phòng không của Ukraine không có khả năng bắn hạ không chỉ tên lửa Kh-22 mà còn cả các loại tên lửa khác như Kinzhals, tên lửa đạn đạo thuộc tổ hợp Iskander-M, cũng như tên lửa dẫn đường của tổ hợp Iskander-M; bất chấp sự hiện diện của các hệ thống phòng không phương Tây trong kho vũ khí của Ukraine.
Vậy tên lửa Kh-22 là loại tên lửa gì mà khiến hệ thống phòng không bất lực? Đây là loại tên lửa chống hạm cỡ lớn, có tầm bắn xa, còn được NATO gọi với mật danh AS-4 Kitchen, do Phòng thiết kế MKB Raduga của Liên Xô phát triển.
Tên lửa Kh-22 được trang bị đầu đạn thông thường hoặc đầu đạn hạt nhân để tấn công tàu sân bay và nhóm tác chiến tàu sân bay. Năm 2016, Kh-32, một biến thể nâng cấp của Kh-22, với động cơ và đầu tìm kiếm tên lửa hiện đại hơn, đã được đưa vào sử dụng.
Kh-22 được trang bị động cơ tên lửa nhiên liệu lỏng Tumansky, sử dụng thành phần TG-02 (Tonka-250) và IRFNA (axit nitric bốc khói đỏ) làm nhiên liệu. Động cơ sử dụng nhiên liệu lỏng này, giúp tên lửa đạt tốc độ đáng kinh ngạc lên tới Mach 4,6 và bay xa tới 600 km (320 hải lý).
Có hai chế độ phóng cho tên lửa Kh-22 là phóng ở tầm cao và tầm thấp. Khi phóng ở chế độ tầm cao, tên lửa bay lên độ cao 27.000 m, trước khi lao vào mục tiêu với tốc độ cực cao, đạt vận tốc cuối khoảng Mach 4,6.
Ngược lại, ở chế độ độ phóng tầm thấp, tên lửa leo lên độ cao 12.000 m và hạ xuống ở tốc độ xấp xỉ Mach 3,5 khi tiếp cận gần mục tiêu. Kh-22 sử dụng phương pháp lái tự động ổn định bằng con quay hồi chuyển và máy đo độ cao vô tuyến.
Tiến Minh