PCI 2.0 ra mắt - bước tiến mới trong nghiên cứu kinh tế tư nhân

VCCI khởi động Báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên, áp dụng PCI 2.0 - Ảnh: VGP/HT

Kênh phản ánh thực tiễn, đề xuất chính sách

Sáng kiến này được coi là bước đi quan trọng của VCCI nhằm cung cấp nguồn thông tin khách quan, toàn diện và có chiều sâu về thực trạng, cơ hội và thách thức của khu vực kinh tế tư nhân – một trong những động lực then chốt của nền kinh tế Việt Nam.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phó Tổng Thư ký VCCI phân tích thêm: Cách tiếp cận trong nhiều năm qua giống như "bác sĩ đi khám bệnh", nhận diện "nhiệt độ" của từng lĩnh vực. Bởi vì khảo sát doanh nghiệp chỉ phản ánh bề nổi, cần có thêm bước chẩn đoán chi tiết mới thấy rõ sự khác biệt. Ví dụ, ở một số địa phương thủ tục thuế phức tạp hơn, trong khi nơi khác đất đai lại là điểm nóng.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phó Tổng Thư ký VCCI chia sẻ thông tin - Ảnh: VGP/HT

Theo đó, chỉ số PCI không thể giải quyết tất cả vấn đề, mà phải có các phân tích chuyên sâu. "Tuy nhiên, nếu được sự đồng hành của nhiều tập đoàn, sẽ có thêm các chương trình hỗ trợ riêng cho từng tỉnh. Tỉnh này có thể tập trung cải thiện thủ tục đầu tư, tỉnh khác chú trọng cải thiện môi trường đất đai", ông Tuấn nói.

Báo cáo thường niên sắp tới sẽ đi theo hướng "khám bệnh – chẩn đoán – điều trị". Nghĩa là từ kết quả khảo sát ban đầu, VCCI cùng các chuyên gia sẽ phân tích sâu, chỉ rõ nguyên nhân, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện cụ thể cho từng địa phương.

Để triển khai, VCCI sẽ xây dựng một mạng lưới chuyên gia, cung cấp thông tin, đào tạo và hỗ trợ địa phương. Trên cơ sở dữ liệu và đánh giá này, có thể thiết kế các chương trình nâng cao năng lực cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp ở vùng sâu vùng xa, hay các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp.

Báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên cùng PCI 2.0 được kỳ vọng trở thành kênh tương tác hiệu quả giữa cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan quản lý.

"Mục tiêu lớn nhất của chương trình là xây dựng một ấn phẩm định kỳ, có giá trị tham khảo tin cậy cho các nhà hoạch định chính sách, hiệp hội ngành nghề, tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp và cộng đồng doanh nghiệp tư nhân. Báo cáo sẽ phân tích số liệu thống kê kết hợp phản ánh thực tế từ doanh nghiệp trong quá trình tiếp cận nguồn lực, thực hiện thủ tục hành chính, chuyển đổi số và hướng tới phát triển bền vững. Trên cơ sở đó, báo cáo sẽ đưa ra các khuyến nghị chính sách mang tính thực tiễn, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh, cải thiện điều hành kinh tế địa phương, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển khu vực kinh tế tư nhân", đại diện VCCI nhấn mạnh.

Để triển khai xây dựng và công bố Báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên hiệu quả hơn, VCCI ký kết hợp tác với Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Tân Hiệp Phát - Ảnh: VGP/HT

PCI 2.0 – công cụ mới cải thiện năng lực cạnh tranh

Điểm nhấn của sáng kiến là việc áp dụng Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2.0 (PCI 2.0) – phiên bản nâng cấp từ bộ chỉ số PCI được VCCI triển khai suốt 20 năm qua.

PCI 2.0 được xây dựng nhằm phản ánh các động lực tăng trưởng mới, bao gồm chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh và chất lượng quản trị địa phương. Đây sẽ là công cụ giúp các tỉnh, thành phố có cơ sở vững chắc hơn để cải thiện môi trường đầu tư, phù hợp với bối cảnh sau sáp nhập đơn vị hành chính, cũng như đáp ứng yêu cầu chiến lược của Trung ương về phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

Ông Nguyễn Trung Hậu – Phó Vụ trưởng Vụ Tổng hợp, Ban Chính sách Chiến lược Trung ương đánh giá cao sự nhanh nhạy của VCCI khi triển khai PCI 2.0. Theo ông Hậu, bộ chỉ số mới đã phản ánh sát các định hướng trong 4 nghị quyết quan trọng của Trung ương (57, 59, 66 và 68). PCI 2.0 còn có ưu điểm thiết kế theo mô-đun mở, dễ mở rộng xuống các cấp sở, ban, ngành, xã, phường…

Từ góc độ khác, ông Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhận định: Cách tiếp cận mới là cần thiết, nhưng lưu ý rằng cơ cấu trụ cột trong PCI 2.0 cần cân đối hơn. Ông Kiên dẫn thực tế tại một số địa phương, nhiều cán bộ xã, phường còn chưa nắm chắc quy định pháp luật, dẫn đến rủi ro. Vì vậy, báo cáo cần phân loại rõ tiêu chí đất đai theo nhóm doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và doanh nghiệp bất động sản, để phản ánh đúng mức độ hỗ trợ của địa phương.

Ông Kiên cũng nhấn mạnh, Việt Nam cần hình thành những doanh nghiệp tư nhân lớn đủ sức cạnh tranh, thay vì chỉ tập trung vào doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thực tế cho thấy không quốc gia nào vượt qua bẫy thu nhập trung bình thấp chỉ bằng doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp lớn cần được chú trọng.

Đại diện VCCI cho hay: Để triển khai xây dựng và công bố Báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên hiệu quả hơn, VCCI đã ký kết hợp tác với Công ty TNHH Thương mại - Dịch vụ Tân Hiệp Phát. Đại diện VCCI nhấn mạnh, sự tham gia của một tập đoàn tư nhân lớn sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, khuyến khích nhiều doanh nghiệp khác cùng tham gia. Qua đó, sáng kiến không chỉ dừng lại ở một báo cáo thường niên, mà còn mở ra kênh hợp tác thực chất giữa doanh nghiệp và chính quyền địa phương, từ thiết kế chính sách đến triển khai chương trình hỗ trợ cụ thể.

Đại diện doanh nghiệp khẳng định cam kết đồng hành cùng VCCI, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt. Mục tiêu lâu dài là hình thành những doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, dẫn dắt chuỗi cung ứng, vươn tầm khu vực và quốc tế, từ đó góp phần xây dựng đất nước hùng cường, tự lực và tự cường.

Anh Minh