PepsiCo, Syngenta mở rộng mô hình sản xuất khoai tây bền vững ra phía Bắc

Dự án sản xuất khoai tây bền vững được PepsiCo, Syngenta và các đối tác Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, USAID-Resonance - dự án GDA và Dự án She Feeds The World (SFtW) của tổ chức CAREVN triển khai tại Tây Nguyên từ năm 2019.

Sau 5 năm, từ 400 ha ban đầu, diện tích trồng khoai tây bền vững tại Tây Nguyên đã tăng lên gần 1.700 ha, năng suất trung bình đạt 30 - 34 tấn/ha, cao hơn nhiều so với phương pháp canh tác truyền thống.

Thành công vượt trội này chính là tiền đề để nhóm đối tác mở rộng mô hình ra các tỉnh phía Bắc từ vụ Đông Xuân 2024 - 2025, với tổng diện tích 320 ha.

Bà con tham gia ngày hội thu hoạch khoai tây tại Trung tâm học thuật PepsiCo, thị xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh

Năng suất tăng, chi phí giảm, nông dân lãi lớn

Sau mùa vụ đầu tiên, năng suất khoai thu hoạch trung bình đạt 23 - 26 tấn/ha, cao hơn 8 tấn/ha so với các vụ trước. Chi phí sản xuất cũng giảm nhờ áp dụng hệ thống tưới nước chính xác tiết kiệm được 3.170 m2 nước/ha, bộ giải pháp quản lý sâu bệnh giúp giảm 2 lần phun thuốc/vụ và sử dụng drone giảm hơn 10 lần lượng nước pha thuốc bảo vệ thực vật.

Trước đó, mô hình thí điểm vụ Đông Xuân 2023 - 2024 ở tỉnh Thanh Hóa và Hải Dương cũng đạt kết quả nổi bật, năng suất cao nhất là 35 tấn/ha.

Khi tham gia mô hình, ông Đoàn Trường Vinh, người sở hữu 15ha khoai tây tại huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình, “bỡ ngỡ lắm”.

“Trước tới giờ, chúng tôi làm theo cách cũ quen rồi! Nay áp dụng kỹ thuật mới, dùng giống mới ban đầu cũng lo lắng, nhưng sau đó được hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật lại được bao tiêu đầu ra nên chúng tôi yên tâm. Vừa rồi thu hoạch, khoai tây của tôi đạt trung bình 25 tấn/ha, lợi nhuận đạt tầm 100 triệu/ha, nên vô cùng phấn khởi và hoàn toàn tự tin với mô hình mới này”, ông Vinh cho biết.

Cũng tham gia mô hình với 1,5 ha, đạt năng suất đến 28 tấn/ha, ông Đỗ Xuân Hiển, Chủ nhiệm Hợp tác xã Lương Tài, Bắc Ninh cho biết, trước đây, ông chủ yếu trồng các loại hoa màu khác nên khi chuyển sang trồng khoai tây theo kỹ thuật mới cũng khá lo ngại.

“Tuy nhiên, sau một vụ mùa, tôi không chỉ biết cách xử lý đất, xử lý giống, bón phân theo phương pháp hiện đại, mà còn biết sử dụng điện thoại để quản lý và điều chỉnh nước tưới qua ứng dụng. Ban đầu mất thời gian để học hỏi cái mới, nhưng đổi lại, giờ tôi tiết kiệm được đáng kể thời gian và công sức trong quá trình canh tác, mà hiệu quả lại cao hơn”, ông Hiển hồ hởi nói.

Ông Doãn Thế Ánh (thứ hai từ trái qua) cho biết mô hình khoai tây áp dụng công nghệ cao và cơ giới hóa cho hiệu quả vượt trội so với lối canh tác truyền thống

Tương tự, ông Doãn Thế Ánh ở Khu phố Yên Lâm, phường Bằng An, thị xã Quế Võ, Bắc Ninh cho biết, mô hình trồng khoai tây áp dụng công nghệ cao và cơ giới hóa cho hiệu quả rất cao, vượt trội hẳn so với việc bà con nông dân đang cang tác theo lối truyền thống.

"Bình thường trồng khoai tây theo cách truyền thống chỉ đạt 15-18 tấn/ha, năm nay tôi áp dụng công nghệ cao vào trồng năng suất khoai tây năng lên tới 36 tấn, có vùng đạt 40 tấn/ha" - ông Ánh nói và cho biết chi phí đầu tư trồng 1ha khoai tây áp dụng công nghệ cao vào khoảng 200 triệu đồng.

Mặc dù chi phí ban đầu có phần cao hơn, nhưng ông Ánh khẳng định rằng việc tiết kiệm được chi phí về nước, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, kết hợp với năng suất tăng trưởng vượt bậc, mang lại lợi nhuận cao hơn rất nhiều. “Hiệu quả từ mô hình này là rất rõ ràng, sau khi trừ hết chi phí, lợi nhuận tăng từ 30-40%,” ông Ánh khoe.

Ông Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Đối ngoại và Phát triển bền vững Công ty Syngenta Việt Nam, cho biết, nông nghiệp bền vững không chỉ dừng lại ở việc nâng cao sản lượng, mà quan trọng hơn là giúp nông dân canh tác hiệu quả hơn với ít tài nguyên hơn, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường.

“Chính vì vậy, trong khuôn khổ mô hình chuỗi giá trị khoai tây bền vững, chúng tôi đã triển khai nhiều giải pháp tiên tiến nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất. Quy trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) giúp giảm 2 lần phun thuốc/vụ, vừa đảm bảo hiệu quả bảo vệ cây trồng vừa hạn chế tác động tiêu cực đến môi trường. Đồng thời, việc ứng dụng drone trong phun thuốc giúp nông dân tiết kiệm hơn 10 lần lượng nước pha thuốc so với phương pháp truyền thống, giảm chi phí sản xuất và tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên", Giám đốc Đối ngoại và Phát triển bền vững Công ty Syngenta Việt Nam chia sẻ.

Doanh nghiệp chủ động nguồn cung nguyên liệu chất lượng cao

Việc mở rộng vùng nguyên liệu ra phía Bắc không chỉ giúp nông dân có thêm lựa chọn cây trồng và cơ hội có được nguồn thu nhập ổn định từ việc trồng khoai tây, mà còn giúp doanh nghiệp chủ động được nguồn cung nguyên liệu chất lượng, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Qua đó, tạo chuỗi giá trị bền vững, khi sản xuất được liên kết chặt chẽ với chế biến, tiêu thụ.

“Là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành thực phẩm chế biến, PepsiCo cam kết không chỉ mang đến những sản phẩm chất lượng mà còn đảm bảo nguyên liệu đầu vào được sản xuất một cách bền vững, thân thiện với môi trường”, ông Nguyễn Việt Hà, Tổng Giám đốc Công ty Thực phẩm PepsiCo Việt Nam, khẳng định.

Tổng Giám đốc Công ty Thực phẩm PepsiCo Việt Nam cho biết: “Việc mở rộng mô hình chuỗi giá trị khoai tây bền vững không chỉ giúp chúng tôi chủ động nguồn cung, chuẩn bị vùng nguyên liệu ổn định cho nhà máy mới tại Hà Nam sắp khai trương, mà còn góp phần xây dựng một ngành nông nghiệp hiện đại, giảm thiểu tác động đến môi trường, phù hợp với chiến lược phát triển xanh của Việt Nam. Chúng tôi tự hào được tiên phong đóng góp vào sáng kiến FIH-V ý nghĩa của Việt Nam”.

Nhóm công tác PPP về rau quả và Ban thư ký Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam họp triển khai kế hoạch Mạng lưới đổi mới sáng tạo lương thực thực phẩm tại Việt Nam (FIH-V) năm 2025

Cuối tuần qua, tại Bắc Ninh, Nhóm công tác PPP về rau quả và Ban thư ký Đối tác phát triển nông nghiệp bền vững Việt Nam (PSAV), Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức hội nghị hiện thực hóa kế hoạch Mạng lưới đổi mới sáng tạo lương thực thực phẩm tại Việt Nam (FIH-V) năm 2025.

Tại hội nghị, Nhóm công tác PPP về rau quả đã thảo luận về điểm nghẽn chính sách, thách thức của chuỗi giá trị khi thực hiện đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, các chuyên gia của Nhóm chia sẻ kế hoạch mở rộng vùng trồng khoai tây bền vững ra khu vực phía Bắc sau thành công của vụ Đông Xuân 2024 - 2025.

Hiện nay, sản lượng khoai tây sản xuất tại Việt Nam chỉ đáp ứng được 30-40% nhu cầu khoai tây trong nước, phần lớn vẫn phải nhập khẩu từ Úc, Mỹ, Đức, Hà Lan, Trung Quốc.

Năm 2023, Việt Nam đứng đầu về nhập khẩu khoai tây tươi trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, trị giá hơn 134 triệu USD. Vì vậy, phát triển vùng trồng khoai tây theo mô hình PPP không chỉ là một hướng đi tiềm năng mà còn là động lực thúc đẩy chuỗi giá trị khoai tây phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo.

H.Lan