PGS.TS Bùi Hiền, người từng đề xuất cải tiến Tiếng Việt, qua đời
PGS.TS Bùi Hiền, người từng đề xuất cải tiến Tiếng Việt đã qua đời tại nhà riêng ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hưởng thọ 90 tuổi.
Theo thông tin từ gia đình, PGS.TS Bùi Hiền, người từng đề xuất cải tiến Tiếng Việt đã qua đời lúc 15g15 phút ngày 11-5 tại nhà riêng ở TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hưởng thọ 90 tuổi.
Lễ viếng sẽ được tổ chức vào 13g ngày 12-5, lễ truy điệu và đưa tang được tổ chức vào 6g30 ngày 13-5. Ông sẽ được an táng tại quê nhà Vĩnh Chân, Hạ Hòa, Phú Thọ.
PGS.TS Bùi Hiền - nguyên Phó Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nội dung và Phương pháp dạy - học phổ thông.
PGS.TS Bùi Hiền khi trao đổi với PLO về đề xuất cải tiến Tiếng Việt của mình. Ảnh: VIẾT THỊNH.
Việc ông đề xuất cải tiến Tiếng Việt đã từng tạo ra làn sóng tranh luận. Ví dụ từ giáo dục thành záo zụk, tiếng Việt thành tiếq Việt, ngôn ngữ thành qôn qữ…
Từ việc nêu ra bất cập của chữ quốc ngữ hiện hành, PGS-TS Bùi Hiền đề xuất chữ quốc ngữ cải tiến dựa trên tiếng nói văn hóa của thủ đô Hà Nội cả về âm vị cơ bản lẫn sáu thanh điệu chuẩn, nguyên tắc mỗi chữ chỉ biểu đạt một âm vị và mỗi âm vị chỉ có một chữ cái tương ứng biểu đạt.
Theo ông, khi cải cách sẽ bỏ chữ Đ ra khỏi bảng chữ cái tiếng Việt hiện hành và bổ sung thêm một số chữ cái tiếng Latin như F, J, W, Z…
Trao đổi với PLO vào thời điểm đó, PGS.TS Bùi Hiền cho biết sẽ không từ bỏ công trình của mình trước sự phản ứng của dư luận.
“Không phải bây giờ mà từ khi tôi nghiên cứu đã trao đổi với nhiều người, có người tán thành có người không tán thành. Có người nói nên làm về tổng thể, có người khuyên đừng chọc vào làm gì. Nhưng tôi thấy vấn đề bức xúc quá về mặt chữ viết hiện nay và tôi quyết tâm làm, tôi làm không phải manh mún mà có hệ thống”- ông nói.
Theo tính toán của PGS.TS Bùi Hiền thì nếu chữ viết mới của ông được đưa vào áp dụng sẽ giảm 8% văn bản, qua đó làm giảm thời gian, chi phí, vật tư…
“Tôi cứ làm còn đưa ra để cải tổ như thế nào còn tùy thuộc vào nhiều nơi. Việc tôi nghiên cứu là để tham khảo chuyên môn chứ đưa ra công chúng lấy ý kiến thế này là chết tôi rồi”- PGS.TS Bùi Hiền bày tỏ.
PGS.TS Bùi Hiền sinh năm 1935 tại xã Vĩnh Chân, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Năm 1953, ông được Nhà nước cử sang Trung Quốc học tiếng Nga và tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Bắc Kinh năm 1955.
Năm 1969, ông sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh và bảo vệ thành công luận án phó tiến sĩ chuyên ngành tiếng Nga tại Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva năm 1973.
Ông bắt đầu công tác tại Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội từ năm 1955, giữ chức Phó Hiệu trưởng từ năm 1974 đến 1978. Từ năm 1978 đến 1993, ông là Phó Viện trưởng Viện Nội dung và Phương pháp dạy học phổ thông thuộc Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam
