Phá bỏ rào cản kìm hãm sự nhiệt huyết, khơi thông tư duy để phát triển bền vững

Đại biểu Quốc hội Trần Hữu Hậu cho rằng, cuộc đại cách mạng của hệ thống chính trị đòi hỏi những tư duy đột phá để phá bỏ rào cản cũ, đổi mới phương thức vận hành, khơi dậy sáng tạo, nâng cao hiệu quả quản lý và phát huy tối đa tiềm lực, thúc đẩy đất nước phát triển bền vững. Song thực tiễn cho thấy vẫn còn nhiều rào cản vô hình và hữu hình. Những rào cản này, dù nhỏ, nhưng ảnh hưởng sâu rộng đến tư duy và phương thức hành động, là lực cản không nhỏ cho sự phát triển.

Đại biểu đã kể hai câu chuyện thực tế để minh họa cho rào cản vô hình và hữu hình. Câu chuyện thứ nhất tại một trường tiểu học của thành phố lớn, một cô giáo mới ra trường xin phép phụ huynh cho ba học sinh yếu ở lại sau giờ học để kèm thêm, không thu phí. Hành động này được phụ huynh ủng hộ, nhưng sau hơn một tuần, hiệu trưởng đi qua và tỏ ánh mắt nghi ngờ khi thấy cô kèm học sinh. Dù cô đã giải thích, sự nghi ngờ vẫn hiện hữu. Tìm hiểu sau này, cô mới biết rằng trong trường không giáo viên nào làm như cô, nhiều giáo viên và phụ huynh không tin việc làm của cô là vô tư. Cuối cùng, cô phải xin phép không kèm các cháu nữa vì sợ ánh mắt nghi ngờ, những bàn tán phía sau mà không thể giải thích.

Đại biểu Quốc hội Trần Hữu Hậu (Tây Ninh)

Sự việc này cho thấy, rào cản vô hình trong nhận thức và tư duy, cùng với thói quen nhìn nhận, đánh giá tiêu cực của những người xung quanh, đã dập tắt ngọn lửa nhiệt tình, vô tư, muốn cống hiến của cô giáo trẻ, dù hành động đó rõ ràng có lợi cho học sinh và nhà trường.

Đại biểu Hậu cho hay: “Sự việc này khiến tôi nhớ lại hơn 10 năm trước, khi tôi nhận nhiệm vụ Chủ tịch thị xã Tây Ninh. Trong một lần đến thăm một phòng quan trọng, nhạy cảm, tôi thấy trên bàn của một bạn trẻ nhiều hồ sơ đã xử lý xong nhưng chưa trình ký, hoặc lãnh đạo đã ký nhưng chưa chuyển tiếp để trả cho dân và doanh nghiệp. Tôi hỏi, tại sao lại để thế?. Tôi rất bất ngờ khi bạn ấy trả lời: Chưa đến ngày chuyển, chú ạ. Khi hồ sơ xong, bạn ấy gom, chuyển ngay, trả ngay. Nhưng bạn ấy nhận ra nhiều đồng nghiệp nhìn mình như từ trên trời rơi xuống, ánh mắt đầy ngờ vực. Khi tìm hiểu, mới biết họ cho rằng: Chắc chắn phải có gì phía sau nên cháu mới làm nhanh thế, nhiệt tình thế”.

Đại biểu khẳng định: “Khi người tốt không dám làm việc tốt, khi bộ máy không phân biệt được người làm tốt với người làm không tốt, thì bộ máy ấy đã mắc lỗi nặng nề và chắc chắn sẽ dẫn đến trì trệ, tiêu cực”.

Câu chuyện thứ hai liên quan đến một doanh nghiệp hàng đầu ngành điều, có nhiều công ty ở nhiều địa phương, với 9 tháng đầu năm xuất khẩu trên 160 triệu đôla. Từ năm 2022, do ảnh hưởng COVID, họ xin phép tạm ngừng hoạt động một công ty kinh doanh nhà hàng. Sau khi dữ liệu được tích hợp trong phần mềm quản lý ngành, ngành thuế phát hiện công ty tạm ngừng hoạt động và cảnh báo rủi ro cho tất cả công ty khác.

Các cơ quan thuế địa phương không chấp nhận xuất hóa đơn, mặc dù rõ năng lực từng công ty. Các công ty phải dành nhiều công sức, thời gian trình bày, giải thích, nhờ can thiệp. Trong khi đó, cao điểm xuất khẩu mỗi ngày gần 1 triệu đôla, khiến dòng hàng và dòng tiền bị đình trệ, thiệt hại hàng ngày không nhỏ. Ngoài ra, thiệt hại vô hình lớn là uy tín về tiến độ giao hàng và bị nghi ngờ có vấn đề trong hoạt động, dù công ty hoàn toàn tuân thủ quy định.

Đại biểu Hậu kết luận: “Hai câu chuyện trên cho thấy, những rào cản vô hình như tâm lý nghi ngờ, thiếu niềm tin, thói quen đánh giá tiêu cực và rào cản hữu hình như quy định xa rời thực tiễn, phần mềm quản lý chưa thực sự phù hợp, cán bộ làm việc theo khuôn mẫu đều đang kìm hãm đổi mới. Những công chức vô cảm và máy móc chỉ dám làm theo quy định như 1 robot đã dẫn đến thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp, cho dân, cho nước”.

Như vậy, đổi mới bộ máy, cải cách thể chế, phá bỏ lực cản trong xã hội, cần những giải pháp đồng bộ, toàn diện. Đặc biệt là thay đổi tư duy của chính những con người trong hệ thống.

Ánh Phương/VOV.VN