Phạm nhân chỉ được hiến mô, bộ phận cơ thể cho người thân thích

1 giờ trước Gốc

Chiều 10-12, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) và dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú. Cả hai luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2026.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phần biểu quyết 2 dự án luật. Ảnh: QUANG PHÚC

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý trước khi thông qua, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú gồm 12 chương, 74 điều; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) gồm 15 chương, 180 điều, có nhiều nội dung đổi mới theo hướng cải cách thủ tục, tăng tính nhân đạo và phù hợp thực tiễn.

Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là quy định mới về quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của phạm nhân. Luật cho phép phạm nhân được hiến tặng mô, bộ phận cơ thể người nhưng phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện nghiêm ngặt theo Điều 53 nhằm phòng ngừa nguy cơ lợi dụng để buôn bán nội tạng.

Theo đó, việc hiến tặng phải do phạm nhân hoàn toàn tự nguyện, tự chịu chi phí và chỉ được hiến tặng cho người thân thích. Quy định này chỉ áp dụng đối với phạm nhân phạm tội lần đầu, thuộc nhóm tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng, và có thời gian chấp hành án còn lại dưới 3 năm. Luật chưa cho phép phạm nhân lưu trữ trứng hoặc tinh trùng do khó khả thi về điều kiện kỹ thuật và cơ sở vật chất.

Bên cạnh đó, Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) cũng chính thức luật hóa việc tổ chức lao động, hướng nghiệp và dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam. Nhằm đảm bảo an ninh, luật quy định rõ các trường hợp không được đưa phạm nhân ra lao động bên ngoài. Để khuyến khích doanh nghiệp tham gia, luật quy định thu nhập từ hoạt động tổ chức lao động, dạy nghề cho phạm nhân sẽ được miễn thuế.

Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý hai dự thảo luật. Ảnh: QUANG PHÚC

Đối với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, một số nội dung đã được tiếp thu chỉnh lý đáng chú ý. Về quyền nhận quà, dự thảo ban đầu chỉ cho phép nhận tiền và đồ thiết yếu, nhưng sau khi nhiều đại biểu đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành, luật đã thống nhất cho phép người bị tạm giữ, tạm giam được nhận quà, bao gồm cả hiện vật từ thân nhân gửi đến.

Đối với khái niệm “cấm đi khỏi nơi cư trú”, luật làm rõ phạm vi áp dụng là địa bàn xã, phường, đặc khu nơi người đó cư trú hoặc khu vực do đơn vị quân đội quản lý. Quy định này nhằm giúp cơ quan chức năng thuận tiện hơn trong việc kiểm soát, quản lý theo yêu cầu tố tụng.