Phân cấp quy hoạch mạnh mẽ cần đi kèm cơ chế điều phối

Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh Nguyễn Tâm Hùng phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Bổ sung tiêu chí năng lực kết nối hạ tầng số và dữ liệu đô thị

Thống nhất cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Thành phố Hồ Chí Minh) nhận định, dự thảo Luật đã có bước tiến quan trọng trong hoàn thiện thể chế quy hoạch thống nhất, hiện đại, minh bạch, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và xu hướng phát triển đô thị xanh - thông minh - bền vững.

Góp ý định nghĩa đô thị, đô thị mới và quy hoạch đô thị - nông thôn, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, dự thảo Luật đã làm rõ bản chất "không gian - hạ tầng - vai trò kinh tế - xã hội" của đô thị; song cần cân nhắc bổ sung tiêu chí năng lực kết nối hạ tầng số và dữ liệu đô thị trong định nghĩa.

Lý giải đề xuất này, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, quá trình đô thị hóa theo mô hình thông minh đòi hỏi chính quyền đô thị quản lý bằng dữ liệu số, nếu không thể hiện rõ trong Luật, tiêu chí phân loại đô thị và phân hạng đầu tư khó triển khai nhất quán.

Về phân loại các loại quy hoạch, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cho rằng, dự thảo Luật đưa thêm "quy hoạch không gian ngầm" và "quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật đối với thành phố", là hướng đi rất kịp thời.

Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần cân nhắc bổ sung cơ chế xác định "quy hoạch trụ cột chi phối" khi xuất hiện mâu thuẫn giữa các lớp quy hoạch. "Cơ chế này giúp giải quyết sớm xung đột pháp lý trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt, triển khai", đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh Nguyễn Hoàng Bảo Trân phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, quy hoạch không gian ngầm cần xác định ranh giới quản lý một cách định lượng, làm rõ tính đồng bộ giữa không gian ngầm, không gian mặt đất, không gian công trình kỹ thuật; bảo đảm tính kết nối giao thông, thoát nước và phòng, chống thiên tai.

"Việc bổ sung tiêu chí đánh giá này ngay trong Luật sẽ bảo đảm tính pháp lý cao, tránh để nội dung quan trọng này đưa vào nghị định", đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân đề xuất.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân cho rằng, một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay là sự thiếu thống nhất giữa quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết, khiến quá trình triển khai dự án đầu tư bị kéo dài.

Theo đại biểu, nhiều địa phương phản ánh tình trạng "quy hoạch chờ quy hoạch", dự án không thể triển khai vì phải chờ các cấp quy hoạch khác nhau được phê duyệt hoặc điều chỉnh. Tại nhiều xã, đặc biệt là vùng nông thôn phát triển nhanh, quy hoạch chung xây dựng xã và quy hoạch nông thôn mới không theo kịp sự thay đổi dân cư, sản xuất và đất đai. Điều này làm xuất hiện quy hoạch treo, đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư hoặc không bố trí được đất cho dịch vụ, thương mại. Nhiều xã không có nguồn lực để lập, điều chỉnh quy hoạch dẫn đến hồ sơ thiếu tính cập nhật, khó áp dụng trong quản lý đầu tư và cấp phép xây dựng...

Theo đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân, vướng mắc đang gây nhiều khó khăn là yêu cầu phải lập quy hoạch chi tiết 1/500 ngay cả đối với những dự án có tính chất hạ tầng kỹ thuật rất đặc thù. Do đó, dự thảo Luật cần bổ sung cơ chế linh hoạt hơn đối với nhóm dự án có tính đặc thù kỹ thuật cao. Theo đại biểu, việc này không làm giảm đi mức độ quản lý Nhà nước, mà ngược lại, sẽ loại bỏ thủ tục chồng chéo, bảo đảm tiến độ triển khai các dự án.

Phân quyền mạnh phải đi kèm với cơ chế điều phối

Góp ý dự thảo Luật, đại biểu Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho biết, luật hiện hành phân định khá rõ thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương nhưng vẫn còn cứng nhắc, khiến nhiều quy hoạch cấp thấp bị kéo dài thủ tục.

Theo đại biểu, dự thảo Luật đã đẩy mạnh phân cấp, phân quyền từ UBND cấp tỉnh về UBND cấp xã, cho phép cấp xã được lập, phê duyệt một số loại quy hoạch chi tiết. Tuy nhiên, đại biểu Thạch Phước Bình cho rằng, phân quyền mạnh phải đi kèm với cơ chế điều phối, tránh tình trạng manh mún quy hoạch hoặc không đồng bộ.

Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ Triệu Thị Ngọc Diễm phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Liên quan đến nội dung này, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) đề nghị cần có giải pháp để UBND cấp xã và các đơn vị có liên quan hoàn thiện điều kiện về tổ chức bộ máy, nhân sự, năng lực của chính quyền cấp xã; giao đơn vị chuyên môn hướng dẫn để công tác phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch chung cấp xã đảm bảo theo quy định.

Thống nhất giao cấp xã lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, song đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, quy định này phải thực hiện trên cơ sở quy hoạch chung của tỉnh.

Bày tỏ lo ngại đội ngũ cán bộ cấp xã hiện nay thiếu và yếu, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị cần có sự hỗ trợ tích cực của cấp tỉnh, đặc biệt là về cán bộ chuyên môn trong thực hiện nhiệm vụ này. "Nếu để xã tự thực hiện phê duyệt, thẩm định hoặc thuê tư vấn, sẽ rất khó khăn", đại biểu Phạm Văn Hòa nêu.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Sửu (thành phố Huế) nhấn mạnh, dự thảo Luật quy định UBND cấp xã được phê duyệt quy hoạch chung xã thể hiện bước tiến trong phân cấp; song chưa quy định yêu cầu thẩm định trước khi phê duyệt, chưa có cơ chế giám sát của cấp tỉnh, dễ xảy ra xung đột với quy hoạch cấp cao hơn nếu xã phê duyệt mà không tham chiếu.

Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị xác định rõ điều kiện phân cấp cho xã như có bộ máy chuyên môn, nhân sự có chứng chỉ hành nghề, có hạ tầng số phục vụ công tác quy hoạch; bổ sung quy định cơ quan chuyên môn cấp tỉnh phải thẩm định trước khi xã phê duyệt; bổ sung quy định UBND cấp tỉnh phải đánh giá năng lực và công nhận tư cách xã trước khi phân quyền; chịu trách nhiệm pháp lý nếu quy hoạch xã vi phạm quy hoạch cấp cao hơn.

Diệp Trương (TTXVN)