Phân cấp tới phường để phát huy hiệu quả cơ chế đặc thù cho TP HCM

Thủ tướng phát biểu tại hội nghị lần thứ nhất về Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM. Ảnh: VGP.

Ngày 26/11, tại TP HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị lần thứ nhất về Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM.

Báo cáo kết quả thực hiện nghị quyết tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho biết theo Quyết định 896 về phân công nhiệm vụ triển khai thực hiện Nghị quyết 98 của Thủ tướng thì hiện có 2/11 nhiệm vụ đã được hoàn thành.

Thành phố có 7/22 nhiệm vụ hoàn thành, 4 nội dung cơ bản hoàn thành, các nhiệm vụ khác thành phố sẽ tập trung hoàn thành trước 31/12/2023. Trong đó, HĐND Thành phố đã tổ chức 3 kỳ họp, ban hành 14 nghị quyết thuộc thẩm quyền; còn 12 nội dung theo thẩm quyền sẽ được thông qua tại kỳ họp HĐND cuối năm.

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi tại hội nghị. Ảnh: VGP.

UBND thành phố đã hoàn thành 4/25 nội dung, cho ý kiến 15/25 nội dung, còn lại 6 nội dung tập trung hoàn thành trước ngày 31/12/2023.

Ngoài ra, một số cơ chế, chính sách tại Nghị định 98 đã được ban hành, thực thi và đang phát huy tác dụng như nhóm cơ chế, chính sách bố trí vốn cho hỗ trợ giảm nghèo và giải quyết việc làm. Tại kỳ họp HĐND thành phố tháng 7 đã bố trí 2.796 tỷ đồng và đến giờ đã giải ngân 1.560 tỷ đồng.

Tiếp theo là chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức viên chức điều chỉnh theo Nghị quyết 98 không vượt quá 0,8 lần so với tổng lương cơ bản, mở rộng đến một số đối tượng như các hội đặc thù, các cơ quan Trung ương cũng được hưởng cơ chế này.

Bên cạnh đó, HĐND TP HCM, HĐND TP Thủ đức đã thông qua Nghị quyết về thành lập các đơn vị sự nghiệp của TP Thủ Đức và đang thành lập các cơ quan hành chính của Thủ Đức, quy định trách nhiệm chức năng và cơ chế hoạt động. "Đây là chính sách giúp gỡ vướng rất lớn cho TP Thủ Đức từ khi thành lập đến giờ", ông Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

TP HCM cũng đã thực hiện tăng số lượng phó chủ tịch cho 3 quận, TP Thủ Đức và 52 xã, phường đông dân theo cơ chế của Nghị quyết. Ngoài ra là cơ chế, chính sách về hỗ trợ lãi suất cho các dự án đầu tư, chương trình kích cầu, tạo tâm lý phấn khởi cho các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, đại diện TP HCM cho biết Nghị quyết 98 vẫn còn một số nội dung mới chưa có khung pháp lý, cần tiếp tục nghiên cứu và sự phối hợp đa ngành như các vấn đề về TOD; cân bằng phát thải; thu hút đầu tư chiến lược. Ngoài ra, ông Phan Văn Mãi nhận định khối lượng công việc rất lớn so với tổ chức bộ máy nên đội ngũ cán bộ, công chức viên chức của thành phố bị quá tải.

Để phát huy hết hiệu quả của Nghị quyết 98 trong thời gian tới, Chủ tịch UBND TP HCM đề nghị Chính phủ sớm ban hành 2 nghị định trong tháng 12 và một nghị định thay Nghị định 93/2001/NĐ-CP của Chính phủ về phân cấp việc quản lý Nhà nước cho TP HCM ở một số lĩnh vực mà hiện tại mà Bộ Nội vụ đang chủ trì phối hợp với các bộ, ngành.

Đồng thời, ông Phan Văn Mãi đề nghị Chính phủ sớm trình Bộ Chính trị, Quốc hội về đề án Trung tâm tài chính quốc tế, đề nghị Thủ tướng chỉ đạo để bảo đảm tiến độ trình Quốc hội cuối năm 2024.

Bổ sung thêm, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên đề xuất TP HCM có thêm một phó chủ tịch UBND TP chuyên sâu để chỉ đạo theo dõi các phần việc trong quá trình thực hiện Nghị quyết 98 vì hiện tại bộ máy chính quyền hiện hữu của TP HCM đang bị quá tải.

Ban hành quy định khả thi để TP HCM có thể làm và yên tâm làm

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Nghị quyết số 98/2023/QH15 nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc về pháp lý, thúc đẩy kinh tế xã hội cho TP HCM.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu kết luận hội nghị. Ảnh: VGP

Để Nghị quyết 98 thực sự phát huy hiệu quả trong thời gian tới, Thủ tướng giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành và yêu cầu các các đơn vị liên quan xây dựng các nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn, chậm nhất trong 1 tháng tới phải trình ban hành.

Trong đó, Bộ Tài chính phải hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định lãi vay, lợi nhuận hợp lý, phương thức thanh toán, quyết toán thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT và quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân liên quan đến hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong các lĩnh vực ưu tiên của TP HCM.

Bộ Nội vụ sớm hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc bầu, tuyển dụng, quản lý, sử dụng công chức làm việc tại xã, thị trấn và cán bộ phường của Thành phố.

Bộ Nội vụ và Văn phòng Chính phủ hoàn thiện hồ sơ trình Chính phủ về chủ trương xây dựng Nghị định phân cấp quản lý Nhà nước một số lĩnh vực cho thành phố. Thủ tướng cho rằng với cả nước, có thể phân cấp, phân quyền tới cấp huyện, riêng TP HCM có thể phân cấp tới cấp phường, bởi một phường của TP HCM có thể có dân số bằng một huyện ở nơi khác, một quận của thành phố có dân số bằng một tỉnh khác.

Về việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà, Thủ tướng giao Bộ Công Thương hoàn thành xây dựng Nghị định quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời áp mái lắp đặt tại nhà dân, cơ quan công sở, khu công nghiệp, trình Chính phủ trước ngày 31/12/2023.

Thủ tướng khuyến khích phát triển điện áp mái, tự cung, tự cấp, "ban hành chính sách để người ta không phải đi xin ở đâu cả, riêng quy định với TP HCM có thể thông thoáng hơn quy định chung cho cả nước", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng giao Bộ Giao thông Vận tải rà soát, bổ sung chức năng khu bến cảng Cần Giờ tại Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030.

Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, phối hợp với thành phố thực hiện chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ sang mục đích khác tại Cần Giờ, hoàn thành trong quý 1/2024.

Về xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP HCM, Thủ tướng đã thành lập Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế và giao Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trực tiếp chỉ đạo, xử lý các vấn đề liên quan.

Nhấn mạnh sông Sài Gòn là tài sản vô giá mà thiên nhiên ban tặng, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành, UBND TP HCM để cập nhật quy hoạch, khai thác sông Sài Gòn phát huy vai trò trục chính của Thành phố.

Thủ tướng cũng cho ý kiến về đề xuất của TP HCM liên quan tới chuẩn nghèo tại thành phố; tỉ lệ vốn ngân sách Nhà nước trong các dự án hợp tác công tư (nghiên cứu cụ thể với từng dự án như đường vành đai 3); đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án cao tốc TP HCM – Long Thành; thí điểm một số mô hình về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; xây dựng hạ tầng tuyến đường sắt đô thị; thiết lập giao dịch tín chỉ carbon tại TP HCM.

Ngày 24/6/2023, tại Kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 98/2023/QH15, thay thế Nghị quyết số 54/2017/QH14 trước đó về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM, có hiệu lực kể từ ngày 1/8/2023.

Nghị quyết gồm 12 điều, quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM về quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đô thị, tài nguyên, môi trường; ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền TP HCM và thành phố Thủ Đức.

Nghị quyết 98 gồm 44 cơ chế chính sách trên 7 lĩnh vực, trong đó, có 7 cơ chế kế thừa từ Nghị quyết số 54/2017/QH14; 4 cơ chế đã ban hành cho các địa phương khác; 6 cơ chế được đưa vào các dự án luật đang trình Quốc hội; 27 cơ chế, chính sách chỉ riêng TP HCM được áp dụng.

Thảo Ngân