Phân hạng GPLX phải thuận lợi cho người dân

Khi góp ý về dự thảo Luật Trật tự - an toàn giao thông đường bộ, Bộ Công an đề xuất Giấy phép lái xe (GPLX) A1 chỉ được điều khiển mô tô có dung tích xi-lanh từ 50 cc đến 125 cc. Nếu đề xuất này được đưa vào luật, sẽ tác động khá lớn đến những người đi xe máy.

Sẽ gây khó cho người sử dụng

Ông Vương Quang Dũng (ngụ quận 3, TP HCM) cho rằng những quy định hiện thời đang được vận dụng rất tốt thì không hiểu sao phải thay đổi. Quy định về GPLX A1 hiện thông dụng nhất, đang áp dụng với số đông người dân. Khi hạ dung tích xi-lanh được sử dụng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến rất nhiều người, làm tốn kém thêm chi phí cho gia đình.

Tương tự, ông Ngô Minh Lâm (59 tuổi; ở quận 6, TP HCM) mới mua chiếc Air Blade 160 cc hơn 60 triệu đồng, lo lắng về việc phải thi bằng A2 theo quy định mới. "Nếu biết được thông tin trên, tôi sẽ không bỏ ra số tiền lớn để mua xe mà còn rước phiền phức vào người. Lớn tuổi rồi mà còn đi thi bằng A2 sẽ rất khó khăn, tốt nhất là tìm cách bán lại chiếc xe này cho người khác" - ông Lâm giãi bày.

Về mặt kinh doanh, bà Lê Thị Mỹ Liên, Giám đốc Công ty TNHH Kinh Thương (TP HCM) - chuyên kinh doanh xe máy, cho biết nếu áp dụng quy định GPLX A1 chỉ được chạy xe dưới 125 cc sẽ ảnh hưởng ngay đến nhà sản xuất, bởi phải điều chỉnh dung tích cho từng chủng loại xe. Theo đó, các mẫu xe có dung tích dưới 125 cc sẽ được các hãng tập trung khai thác nhiều hơn. Khách hàng sẽ ít chọn lựa những mẫu xe trên 125 cc.

Theo ông Trần Thanh Hiếu, chủ cửa hàng xe máy ở TP Thủ Đức, TP HCM, nếu đề xuất trên được áp dụng sẽ ảnh hưởng dây chuyền từ nhà sản xuất đến cửa hàng cũng như người tiêu dùng. Theo đó, sức mua sẽ giảm trong bối cảnh thị trường xe máy đã bão hòa cũng như bị tác động từ kinh tế khó khăn. Cửa hàng kinh doanh xe máy cũng bị ảnh hưởng theo - không chỉ sức mua giảm mà ngay cả những khách hàng có nhu cầu thật sự cũng cân nhắc và chờ khi có quyết định chính thức mới tính đến việc mua sắm.

Chia sẻ về đề xuất này, một đại diện của Trung tâm Sát hạch lái xe ở TP HCM cho rằng việc phân hạng A1 theo Luật Giao thông đường bộ cũ (dưới 175 cc) đã được duy trì từ rất lâu, việc phân hạng lại theo dự thảo luật mới lần này có thể sẽ gây xáo trộn trong sinh hoạt thường ngày của người dân, đặc biệt với những người sử dụng mô tô trong phân khúc 150 - 170 cc khá phổ biến những năm gần đây.

Tuy nhiên, phân hạng theo luật mới cũng có thể liên quan đến mục tiêu giảm phát thải và bảo vệ môi trường, vì sẽ khuyến khích người dân mua các xe dưới 125 cc hoặc xe điện có công suất tương đương thay vì một lượng lớn xe loại 150 - 170 cc hiện tại.

Thay đổi phân hạng Giấy phép lái xe hạng A1 sẽ ảnh hưởng đến người sử dụng xe máy. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Tránh xáo trộn thực tế

Trong báo cáo tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn trong dự án Luật Trật tự - an toàn giao thông đường bộ gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách vào cuối tháng 3-2024, Chính phủ cho biết việc cấp GPLX theo hạng mới sẽ được thực hiện đối với người cấp lần đầu và cho những GPLX thuộc trường hợp cấp đổi, cấp lại. Để tránh tác động xã hội, tại điều khoản chuyển tiếp sẽ quy định đối với GPLX cấp trước khi luật này có hiệu lực thi hành sẽ được tiếp tục sử dụng theo thời hạn và giá trị ghi trên GPLX. Việc chuyển đổi chỉ thực hiện đối với sát hạch, cấp mới và các trường hợp cấp đổi, cấp lại, chuyển đổi thực hiện theo hướng có lợi cho người dân.

Tại phiên họp thứ 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như tại Hội nghị Đại biểu Quốc hội chuyên trách cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự Luật Trật tự - an toàn giao thông đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cũng cho biết tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực ủy ban đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Bộ Giao thông Vận tải xây dựng quy định các hạng GPLX theo hướng kế thừa các quy định hiện hành của Luật Giao thông đường bộ năm 2008. Nghiên cứu bảo đảm phù hợp với quy định của Công ước Vienna 1968 về giao thông đường bộ. Đồng thời, bổ sung điều khoản chuyển tiếp quy định các loại GPLX đã cấp theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008 còn thời hạn thì vẫn có hiệu lực. Trường hợp cấp lại thì cấp GPLX theo quy định mới của luật này, không làm xáo trộn và ảnh hưởng đến quyền lợi của người đã được cấp GPLX trước đó.

Cụ thể, tại điều 88 dự thảo Luật Trật tự - an toàn giao thông đường bộ quy định chuyển tiếp như sau: GPLX được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trên GPLX. Theo đó, GPLX được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành nếu chưa thực hiện đổi, cấp lại có hiệu lực sử dụng như sau: GPLX hạng A1 được tiếp tục điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh từ 50 cc đến dưới 175 cc hoặc có công suất động cơ điện từ 4 KW đến dưới 14 KW.

Trường hợp người có GPLX đã được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành khi cấp đổi, cấp lại được thực hiện như sau: GPLX hạng A1 được đổi, cấp lại sang GPLX hạng A với điều kiện hạn chế điều khiển xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh đến 175 cc hoặc có công suất động cơ điện đến 14 KW. Trong báo cáo đánh giá tác động của dự thảo luật, Bộ Công an khẳng định quy định này "không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người đã được cấp GPLX theo quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008".

Văn Duẩn - Nguyễn Hưởng - Thu Hồng - Nguyễn Hải