Phân khúc nhà ở xã hội sẽ bùng nổ?

Thách thức trong phát triển nhà ở xã hội

Giá nhà đất tại Hà Nội vẫn ở mức cao, vượt quá khả năng tài chính của người dân có thu nhập trung bình và thấp. Theo ông Lê Văn Bình - Phó Vụ trưởng Vụ Đất đai (Bộ TNMT), giá nhà hiện nay đang rất cao sẽ khiến người lao động rất khó mua; ngay cả đối với người dân dù có trong tay 3-4 tỷ đồng vẫn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một nơi an cư phù hợp.

TS Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, thì nhận định, giá nhà cao cũng khiến nhiều người dân cân nhắc vay ngân hàng để mua nhà, tỉ lệ cho vay mua nhà của các ngân hàng trong năm 2024 chững lại, chỉ tăng 6%, trong khi tăng trưởng tín dụng chung cùng kỳ 15%. Ông Lực tính toán với giá bán căn hộ bình quân hiện nay và mức thu nhập bình quân 1 hộ gia đình trong năm 2024, thời gian tích lũy đủ để mua một căn nhà của một hộ gia đình khoảng 23,7 năm. Như vậy, một công chức làm việc gần hết đời mới mua nổi một căn hộ.

Những điểm mới trong Luật Nhà ở (sửa đổi) sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn mà các dự án nhà ở xã hội phải đối mặt trong thời gian qua. Ảnh: Xuân Hoa.

Hà Nội hiện đang triển khai nhiều dự án nhà ở xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân có thu nhập thấp. Tuy nhiên, quá trình này không hề dễ dàng. Một trong những thách thức lớn nhất là thủ tục hành chính phức tạp và sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các sở, ngành, quận, huyện. Điều này dẫn đến việc giải quyết thủ tục hành chính đối với các dự án nhà ở xã hội vẫn chậm, mất nhiều thời gian, làm nản lòng doanh nghiệp.

Theo ông Mạc Đình Minh - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội, trong những tháng đầu năm 2025, tại Hà Nội sẽ khởi công một số dự án nhà ở xã hội mới. Đáng chú ý, một số nhóm dự án nhà ở xã hội còn vướng mắc, đơn vị đã kịp thời tháo gỡ, dự kiến ngay trong quý I/2025 sẽ khởi công từ 3-5 dự án, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân Thủ đô.

TP Hồ Chí Minh cũng đang đối mặt với nhiều thách thức tương tự như Hà Nội trong việc phát triển nhà ở xã hội. Thủ tục hành chính phức tạp và sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các sở, ngành, quận, huyện là những rào cản lớn. Theo Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, việc giải quyết thủ tục hành chính đối với các dự án nhà ở xã hội vẫn chậm, mất nhiều thời gian, làm nản lòng doanh nghiệp.

Ngoài ra, giá nhà đất tại TP Hồ Chí Minh cũng ở mức cao, vượt quá khả năng tài chính của người dân có thu nhập trung bình. Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh, giá nhà tăng liên tục trong các năm qua, cho đến nay vẫn “neo” ở mức giá rất cao như giá căn hộ cao cấp năm 2024 lên đến 90 triệu đồng/m², bình quân khoảng 9,7 tỷ đồng/căn, vượt quá khả năng tài chính của số đông người dân đô thị.

Tháo gỡ khó khăn

Để giải quyết những thách thức này, Hà Nội cần thực hiện nhiều biện pháp cải cách hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện quy trình, thủ tục. Cần tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành, quận, huyện để đảm bảo tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Một giải pháp khác là phát triển thêm các đô thị vệ tinh xung quanh Hà Nội để giảm áp lực lên khu vực trung tâm. Điều này sẽ giúp giảm giá nhà đất tại khu vực trung tâm và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân có thu nhập thấp tiếp cận nhà ở.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam nhận định, Luật Nhà ở (sửa đổi) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nguồn cung nhà ở xã hội. Những điểm mới trong bộ luật này góp phần tháo gỡ những khó khăn mà thị trường phải đối mặt trong thời gian qua, trong đó có những “điểm nghẽn” về nhà ở xã hội.

Tương tự, TP Hồ Chí Minh cần thực hiện nhiều biện pháp cải cách hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện quy trình, thủ tục. Cần tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành, quận, huyện để đảm bảo tiến độ triển khai các dự án nhà ở xã hội.

Một giải pháp khác là phát triển thêm các đô thị vệ tinh xung quanh TP Hồ Chí Minh để giảm áp lực lên khu vực trung tâm. Điều này sẽ giúp giảm giá nhà đất tại khu vực trung tâm và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân có thu nhập thấp tiếp cận nhà ở.

Hiện đã có Ban Chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án nhà ở xã hội và có Tổ giúp việc là các lãnh đạo các bộ, ngành. TP Hồ Chí Minh cũng có Tổ công tác giải quyết các dự án tồn đọng, dừng thi công đã và đang tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để "khởi động lại" các dự án, sớm triển khai, hoàn thành, đưa vào sử dụng nhằm chống lãng phí, thất thoát.

Với những biện pháp cải cách hành chính và sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, chắc chắn thị trường nhà ở xã hội sớm có những bước tiến đáng kể. Việc phát triển thêm các đô thị vệ tinh và tăng cường nguồn cung nhà ở xã hội sẽ giúp giảm áp lực lên khu vực trung tâm và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân có thu nhập thấp tiếp cận nhà ở.

Thành Nam