Phần lớn hộ nghèo, cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm

Chuyển giao kỹ thuật trồng cây mắc-ca cho người dân huyện Mường Tè (tỉnh Lai Châu). Nguồn: VOV

Trước đó, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 24/2021/QH15 phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 với tổng kinh phí tối thiểu 75 nghìn tỷ đồng. Kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2021- 2022 đã đạt được một số kết quả nhất định.

Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Lê Văn Thanh cho biết, trong ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình, các văn bản hướng dẫn thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã hoàn thành đúng tiến độ. Các địa phương hiện đang triển khai xây dựng, ban hành theo thẩm quyền các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình.

Theo ông Thanh, các địa phương đã và đang trình HĐND cùng cấp phê duyệt phương án phân bổ vốn để thực hiện chương trình. Như vậy, hệ thống cơ chế, chính sách giảm nghèo đã tạo điều kiện cho người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản, góp phần giảm nghèo bền vững, hạn chế tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19” - ông Thanh cho hay.

Song đánh giá của Bộ LĐTBXH cho thấy vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện chương trình. Đơn cử như nguồn vốn sự nghiệp Trung ương chưa được xác định theo kế hoạch trung hạn hoặc xác định mức trần hằng năm nên các bộ, ngành, địa phương gặp khó khăn, lúng túng khi xây dựng kế hoạch và đề xuất kinh phí thực hiện. Nguồn vốn sự nghiệp được bố trí thực hiện chương trình năm 2022 còn thấp.

Đáng chú ý, nhiều huyện nghèo, xã vùng bãi ngang ven biển và hải đảo chưa thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn. Các địa phương này là vùng “lõi nghèo”, có địa hình hiểm trở, kinh tế - xã hội và cơ sở hạ tầng còn khó khăn, có tỷ lệ hộ nghèo cao. Phần lớn hộ nghèo, hộ cận nghèo thiếu sinh kế, việc làm, thu nhập thấp, không ổn định. Thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh, thông tin. Thiếu kỹ năng nghề nghiệp, chất lượng nguồn nhân lực thấp, khó tiếp cận việc làm.

Từ thực tế trên, nhiều đại biểu cho rằng, vẫn còn những khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện các tiểu dự án của chương trình. Vì vậy Bộ Tài chính cần báo cáo lại với Chính phủ để nhận định rõ những vướng mắc, sớm có giải pháp khắc phục. Đảm bảo phân bổ sớm nguồn tiền bởi vì các đối tượng thuộc diện được hưởng các nguồn vốn đang rất trông chờ.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đề nghị, Bộ LĐTBXH là cơ quan chủ trì chương trình báo cáo với cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung 600 tỷ đồng ngân sách Trung ương năm 2022 để thực hiện mục tiêu hỗ trợ đối với 15% các đối tượng thuộc Dự án 5. Theo đó, hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo.

Còn theo Thứ trưởng Bộ LĐTBXH Nguyễn Văn Thanh, sẽ tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thực hiện chương trình. Trong đó, tập trung vào phân bổ, sử dụng nguồn vốn ngân sách trung ương và đối ứng ngân sách địa phương. Xác định đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có mức sống trung bình, đồng thời hoàn thiện và vận hành hiệu quả hệ thống giám sát, đánh giá đồng bộ, toàn diện, đáp ứng yêu cầu quản lý chương trình.

Kết luận cuộc làm việc, ông Lâm Văn Đoan, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội đề nghị, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa đối với các bộ, ngành chuyên môn và các bộ, ngành đầu mối, tổng hợp để đạt được hiệu quả cao nhất. Liên quan đến Tiểu dự án dinh dưỡng và Tiểu dự án nhà ở, ông Đoan đề nghị cần tiến hành khẩn trương để đảm bảo tính kịp thời, phù hợp, tính nhân văn khi hướng đến các đối tượng là trẻ em, đối tượng yếu thế trong xã hội.

Mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm 2022, chương trình xác định tỷ lệ nghèo đa chiều duy trì ở mức giảm 1,2%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 4-5%/năm.

H.Vũ