Phân tích pháp lý về việc FIFA hoãn lệnh trừng phạt bóng đá Malaysia

4Vụ liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) trừng phạt bóng đá Malaysia đã có một bước ngoặt kịch tính khác sau khi cơ quan quản lý bóng đá thế giới hủy bỏ ba kết quả thi đấu quốc tế của đội tuyển Malaysia, dẫn đến sự sụt giảm mạnh trên bảng xếp hạng thế giới ngay cả khi vụ kháng cáo pháp lý vẫn chưa được giải quyết.

Quyết định của FIFA đã khiến đội tuyển Harimau Malaya tụt từ vị trí thứ 116 xuống vị trí thứ 121 sau khi ba trận đấu giao hữu của họ được ghi nhận là thua 0-3, thay thế cho những kết quả tích cực trước đó. Các trận giao hữu của Malaysia bị xử FIFA thua 0-3 bao gồm trận hòa 1-1 với Cape Verde vào tháng 5, trận thắng 2-1 trước Singapore vào tháng 9 và trận thắng 1-0 trước Palestine vào cuối tháng đó.

Tâm điểm của vụ tranh cãi là cuộc điều tra về cáo buộc làm giả hoặc sửa đổi giấy tờ liên quan đến tư cách thi đấu của bảy cầu thủ nhập tịch Malaysia. Bảy người đó là Joao Figueiredo, Jon Irazabal, Hector Hevel, Imanol Machuca, Facundo Garces, Rodrigo Holgado và Gabriel Palmero.

FIFA đã phán quyết rằng Liên đoàn bóng đá Malaysia (FAM) đã vi phạm quy tắc kỷ luật khi chứng nhận các cầu thủ đủ điều kiện thi đấu cho đội tuyển, dẫn đến các hình phạt bao gồm phạt tiền, đình chỉ thi đấu và xử thua trận.

FAM đã kháng cáo lên CAS sau khi FIFA trừng phạt bóng đá Malaysia. ẢNH: AFP

Mặc dù FAM đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS), nhưng vẫn còn nhiều băn khoăn về việc tại sao FIFA lại tiến hành thi hành án phạt thay vì chờ kết quả kháng cáo.

Luật sư thể thao Hairul Vaiyron Othman, người từng xử lý các vụ việc tại CAS, giải thích rằng hành động của FIFA là hợp pháp tùy thuộc vào một chi tiết quan trọng. "Vấn đề mấu chốt không phải là FIFA có nên chờ CAS hay không, mà là FAM đã nộp đơn xin tạm hoãn thi hành án hay chưa," ông Hairul Vaiyron Othman nói.

Hoãn thi hành án là một yêu cầu pháp lý chính thức nhằm tạm thời đình chỉ các hình phạt trong khi chờ xét xử kháng cáo, tương tự như việc yêu cầu tòa án tạm dừng thi hành án để chờ xem xét lại. "Nếu không có đơn xin tạm hoãn nào được đệ trình, thì FIFA có quyền thi hành quyết định của mình ngay cả khi quá trình kháng cáo đang diễn ra", ông Hairul cho biết.

Ông Hairul Vaiyron Othman nói thêm các quyết định kỷ luật của FIFA vẫn có hiệu lực cho đến khi bị bác bỏ hoặc hủy bỏ, có nghĩa là việc thi hành có thể tiếp tục trừ khi CAS ra lệnh khác. Hairul cũng cảnh báo việc kháng cáo không tự động đảm bảo một bản án nhẹ hơn cho Malaysia.

"CAS có thể giữ nguyên, giảm nhẹ, duy trì hoặc thậm chí tăng mức phạt, tùy thuộc vào những gì trong quy định kỷ luật của FIFA cho phép và những bằng chứng chứng minh", ông Hairul Vaiyron Othman nói, "Nếu mức phạt đã được áp dụng là mức tối đa, CAS thường sẽ giữ nguyên mức phạt đó, trừ khi có căn cứ để giảm nhẹ."

Một điểm quan trọng khác mà Hairul nhấn mạnh là sự khác biệt giữa quốc tịch và các quy tắc đủ điều kiện thi đấu của FIFA.

"Một quốc gia có quyền cấp quốc tịch cho một người, nhưng điều đó không tự động đáp ứng các yêu cầu về việc người đó đủ điều kiện tham gia thi đấu cho quốc gia đó của FIFA," ông nói, "Các quy định của FIFA tồn tại để ngăn chặn các hành vi thao túng hoặc gian lận có thể mang lại lợi thế không công bằng trong thể thao".

Vụ việc lần đầu tiên được công khai vào tháng 9 khi ủy ban kỷ luật của FIFA xử phạt FAM và bảy cầu thủ nhập tịch với cáo buộc làm giả hồ sơ, bao gồm cả việc sửa đổi giấy khai sinh về nguồn gốc để đủ điều kiện thi đấu cho tuyển Malaysia, vi phạm Điều 22 của quy tắc kỷ luật của tổ chức bóng đá thế giới.

Ban đầu, FAM mô tả vấn đề này là một "lỗi kỹ thuật" do nhân viên hành chính gây ra. Tuy nhiên, ủy ban phúc thẩm của FIFA đã giữ nguyên các lệnh trừng phạt vào tháng 11, khiến FAM và các cầu thủ chỉ còn lựa chọn cuối cùng là CAS để kháng cáo.

Hôm thứ Năm (25-12), FAM đã trình báo cảnh sát và xác nhận các cuộc điều tra nội bộ đang được tiến hành để xác định những người chịu trách nhiệm về các tài liệu bị cáo buộc làm giả.

PHẠM QUANG