Pháp bị hạ điểm tín nhiệm vì nợ chồng chất và bất ổn chính trị

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron - Ảnh: Bloomberg.

Diễn biến này làm trầm trọng thêm những thách thức kinh tế và chính trị ở Pháp, gia tăng sức ép lên Tổng thống Emmanuel Macron và tân Thủ tướng Sebastian Lecornu.

Hôm thứ Sáu (12/9), Fitch cắt giảm điểm tín nhiệm của Pháp về mức AA- từ mức A+ trước đó, cảnh báo rằng gánh nặng nợ nần vốn dĩ đã lớn của nước này sẽ tiếp tục tăng thêm cho tới ít nhất năm 2027 nếu Paris không có hành động quyết đoán.

Trong báo cáo về động thái đối với Pháp, tổ chức đánh giá tín nhiệm có trụ sở ở Mỹ này nói rằng bất ổn chính trị ở Pháp kể từ sau cuộc bầu cử Quốc hội sớm vào năm 2024 đã làm suy yếu khả năng của Pháp trong việc thực thi “thu hẹp tài khóa trên diện rộng”. Theo Fitch, tình trạng này sẽ khiến cho mục tiêu giảm tỷ lệ thâm hụt ngân sách của Pháp về 3% tổng sản phẩm trong nước (GDP) vào năm 2029 như mục tiêu của Thủ tướng vừa mất chức, ông Francois Bayrou, đề ra là bất khả thi.

Sau khi Tổng thống Macron tiến hành bầu cử Quốc hội sớm vào tháng 6/2024, đến nay đã có chính phủ thứ ba được thành lập ở Pháp. Trước khi ông Lecornu được bổ nhiệm làm Thủ tướng mới, Pháp đã chứng kiến hai Thủ tướng phải rời ghế trong vòng hơn 1 năm, là ông Michael Barnier và ông Bayrou.

Động thái hạ điểm tín nhiệm của Pháp được Fitch đưa ra chỉ vài ngày sau ông Bayrou bị cách chức trong một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội nước này. Nguyên nhân dẫn tới kết quả này là kế hoạch ngân sách của ông Bayrou không nhận được sự ủng hộ của các nghị sỹ. Ông muốn cắt giảm mạnh chi tiêu để giảm thâm hụt ngân sách , bao gồm giảm bớt hai ngày nghỉ lễ trong năm.

Báo cáo của Fitch cũng dự báo mức nợ công của Pháp sẽ tăng từ 113,2% GDP vào năm 2024 lên 121% GDP vào năm 2027 nếu nước này “không có kế hoạch rõ ràng để ổn định nợ trong những năm tới”.

“Nợ công tăng cao của Pháp hạn chế khả năng của nước này trong việc phản ứng với những cú sốc mới mà không làm xấu thêm sức khỏe tài chính công. Chúng tôi dự báo thời kỳ trước cuộc bầu cử tổng thống Pháp vào năm 2027 sẽ không có nhiều dư địa cho việc thu hẹp tài khóa trong ngắn hạn, và cho rằng có khả năng cao thế bế tắc chính trị sẽ còn tiếp diễn cho tới sau bầu cử”, báo cáo của Fitch nhận định.

Theo trang Euronews, Bộ trưởng Bộ Kinh tế và Tài chính Pháp Eric Lombard cho biết ông đã “lưu ý” quyết định của Fitch, đồng thời nhấn mạnh “sự vững vàng của nền kinh tế Pháp”. “Tân Thủ tướng đã bắt đầu tham vấn các lực lượng chính trị trong Quốc hội, nhằm đi đến một kế hoạch ngân sách quốc gia và tiếp tục các nỗ lực để cải thiện nền tài chính công”, ông Lombard viết trong một bài đăng trên mạng xã hội X.

Dù vậy, giới chuyên gia vẫn tỏ ra lo ngại. Nhà kinh tế cấp cao Hadrien Camatte của ngân hàng Natixis CIB chỉ ra rằng mức thâm hụt ngân sách 5,8% GDP của Pháp trong năm 2024 là thuộc hàng cao nhất trong số các nước Liên minh châu Âu (EU), trong khi ngưỡng thâm hụt ổn định là khoảng 2,8%.

“Thu hẹp tài khóa là một việc khó trong bối cảnh chính trị phân mảnh. Tuy nhiên, Pháp có một số lợi thế gồm nền kinh tế đa dạng, tình hình dân số thuận lợi hơn so với các nước láng giềng, tiết kiệm của các hộ gia đình cao, và tình hình kinh doanh vững vàng”, ông Camatte nói với Euronews.

Dù đang là nước nợ công nhiều thứ ba trong eurozone sau Hy Lạp và Italy, Pháp vẫn có những chỉ số kinh tế khả quan, gồm lạm phát thuộc hàng thấp nhất ở EU và tỷ lệ thất nghiệp ổn định ở mức 7,5%. Cơ quan thống kê Pháp mới đây dự báo GDP tăng trưởng 0,8% trong năm 2025, cao hơn so với dự báo trước đó.

Cũng theo ông Camatte, Đức và Hà Lan hiện là hai nước có điểm tín nhiệm cao nhất trong khối đồng tiền chung eurozone. “Các nước Nam Âu nói chung có điểm tín nhiệm thấp, đặc biệt là Italy, do mức nợ cao và di sản của cuộc khủng hoảng nợ công. Nhưng triển vọng tín nhiệm của các nước này lại tích cực, không như Pháp”, nhà kinh tế phát biểu.

An Huy