Pháp Luật TP.HCM - 35 năm chia ngọt sẻ bùi cùng bạn đọc
Từ khi còn là bản tin nội bộ hay khi trở thành tuần báo hoặc nhật báo, Pháp Luật TP.HCM đã xây dựng nhiều chương trình hay, ý nghĩa, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng bạn đọc.
Ngày 17-9-1990, báo Pháp Luật TP.HCM - tiền thân là Bản tin Tư pháp TP.HCM ra mắt năm 1982 - đã phát hành bản in đầu tiên và chuyển sang nhật báo từ năm 2007.
Đến nay, báo Pháp Luật TP.HCM đã tròn 35 tuổi. Suốt hành trình đó, báo đã cho ra đời nhiều chương trình ấn tượng, ý nghĩa nhằm tuyên truyền, phổ biến pháp luật tới bạn đọc.
Từ "Đố vui pháp luật" đến "À Ra Thế!"
Nhân dịp sinh nhật báo, phóng viên đã có cuộc gặp với TS - luật sư (LS) Phan Đăng Thanh (nguyên Trưởng ban Pháp luật), “cha đẻ” của mục “Đố vui pháp luật”.
TS-LS Phan Đăng Thanh chia sẻ thời làm báo, ông có “diễm phúc được giao cho... mấy việc chơi”. Lúc đầu chơi “Đố vui pháp luật”, sau đổi tên lại là “À Ra Thế!”. Ông nhận xét “À Ra Thế!” là sản phẩm cao cấp nhất trong các chương trình về pháp luật của báo lúc bấy giờ.
Với phương châm “chơi pháp luật mà vui; chơi vui mà có chất pháp luật”, kỳ đầu tiên của mục “Đố vui pháp luật” được đăng ngày 15-7-1997 với chủ đề: “Một người say đánh một người điên, một thanh niên thấy vậy liền nhảy vô can, bất ngờ người điên rút dao ra đâm người can chết. Câu hỏi đặt ra “Ai có tội?””.
“Hàng ngàn bạn đọc gửi đáp án đến báo. Cứ thế trò “đố vui” diễn ra liên tục. Sân chơi càng ngày càng thu hút nhiều người. Để tránh khiếu nại, kỳ nào báo cũng mời cả hội đồng thẩm định đáp án gồm các LS nổi tiếng, các thầy cô dạy ở Trường ĐH Luật TP.HCM, các chuyên gia ở các sở, ban ngành, VKS, tòa án...
Có lần TS Nguyễn Đức Chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp, lúc đó làm giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM, cũng tham gia vào hội đồng để phân tích tình huống” - TS-LS Phan Đăng Thanh hào hứng kể lại.
Dù năm nay đã bước sang tuổi 80 nhưng ông vẫn nhớ như in những gì liên quan đến chương trình này. Ông kể từ năm 1997 đến 2005, “Đố vui pháp luật” đã tạo được ít nhiều tiếng tăm cho báo Pháp Luật TP.HCM. Khí thế đến mức báo tổ chức đem cả “gánh hát” đến các tỉnh diễn tuồng “phiên tòa giả định”, được truyền hình phát sóng rộng rãi.
Diễn viên, ngoài các phóng viên của báo thì các LS, giảng viên, kiểm sát viên, thẩm phán… cũng nhiệt tình tham gia.

TS-LS Phan Đăng Thanh trao giải thưởng cuộc thi “À Ra Thế!” năm 2005. Ảnh: HUỲNH TRÍ DŨNG
Một số phiên tòa giả định, báo mời cả các nghệ sĩ Trung Dân, Xuân Hương, Thanh Thủy, Đình Toàn tham gia diễn án. Đoàn đã lưu diễn tại các tỉnh Đồng Nai, Long An, Cà Mau...
Cuối tháng 8-2005, báo ra thêm số Chủ nhật, tức là bốn số/tuần. Khi đó, buộc đội ngũ tổ chức phải cải tiến để thu hút thêm bạn đọc.
“Đố vui pháp luật” được đổi tên thành “À Ra Thế!”. Sau nhiều năm, cái tên “À Ra Thế!” trở thành “thương hiệu” riêng của báo Pháp Luật TP.HCM. Năm 2007, “À Ra Thế!” được vinh dự nhận giải Báo chí TP.HCM.
Khi kể về tình cảm của bạn đọc dành cho “À Ra Thế!”, TS-LS Phan Đăng Thanh không giấu được bồi hồi. Người mà TS-LS Phan Đăng Thanh nhớ nhất đó là ông Nguyễn Thế Sơn (ngụ Lái Thiêu, Bình Dương cũ) - người mà hễ nghe báo tổ chức phiên tòa giả định ở đâu cũng tìm đến.
Từ Biên Hòa xuống tận Cà Mau, ông Sơn đều có mặt. Ông rủ thêm bạn bè mê luật, mê thơ cùng lập ra một CLB “À Ra Thế!” ở Thuận An, Bình Dương (cũ) với gần 40 thành viên tham gia. Ông Sơn còn cẩn thận lưu lại từng số báo với các kỳ “À Ra Thế!” và đóng thành ba cuốn sách lưu hành nội bộ gửi tặng TS-LS Phan Đăng Thanh.
“Với tôi đây là món quà vô giá” - TS-LS Phan Đăng Thanh xúc động chia sẻ.
Sân chơi của báo vào giảng đường
Phóng viên cũng có dịp trò chuyện với TS - Đại tá Nguyễn Văn Vi, hiện công tác tại Trường ĐH Trần Đại Nghĩa. Ông là bạn đọc thân thiết của báo, đặc biệt là mục “À Ra Thế!”. Đại tá Vi kể khi còn là giảng viên Trường CĐ Kỹ thuật Vinhempich, ông đã có sáng kiến lồng cuộc chơi thú vị này vào việc giảng dạy môn Nhà nước và pháp luật.
Ông đã đem các đề thi trên báo thành ví dụ trong giờ giảng. Từ đó, lớp học sinh động và có hiệu quả hơn. Các em tiếp thu nhanh và nhớ bài kỹ. Cứ thế “À Ra Thế!” đã cùng ông lên lớp trong nhiều năm liền.
“Vì các tình huống trên “À Ra Thế!” quá hay và thú vị nên dù chương trình đã tạm ngưng từ nhiều năm, tôi vẫn giữ thói quen đưa các tình huống này vào bài giảng cho đến ngày hôm nay” - TS Vi chia sẻ.

Các nghệ sĩ diễn tiểu phẩm “À ra thế!” tại xã Tân Quan, huyện Chơn Thành, Bình Phước. Ảnh: HUỲNH TRÍ DŨNG
Không chỉ riêng TS Vi, nữ giảng viên một trường chính trị khi được hỏi về ấn tượng đặc biệt đối với báo Pháp Luật TP.HCM, cô mạnh dạn chia sẻ đó chính là “À Ra Thế!”.
Cô tham gia ra đề cho cuộc thi và cũng từng tham gia dự thi một số kỳ. Với vai trò nào cũng đem lại thú vị cho cô. Cô vẫn gìn giữ và trân trọng hai kỷ niệm chương do báo trao tặng vào năm 2008 và 2010.
Đến nay, cô vẫn thường chọn những tình huống pháp luật độc đáo trên báo để làm đề tài cho các học viên thảo luận.
Với cô, “À Ra Thế!” giúp bản thân học hỏi thêm kiến thức, đưa ra quan điểm pháp lý ở nhiều khía cạnh khác nhau. Khi đó, luật được nhìn nhận đa chiều hơn. Đây cũng là diễn đàn cho giới học luật trao đổi, tranh luận rất hay.
Còn với ông Sỹ Danh Nghĩa (xã Tân Quan, Đồng Nai) - độc giả quen thuộc của “À Ra Thế!”, ông luôn tâm đắc với cách tuyên truyền pháp luật của báo thông qua các tình huống pháp luật.
Với ông, dấu ấn đặc biệt trong hành trình của “À Ra Thế!” là Liên hoan “À Ra Thế!” 2008 diễn ra tại Nhà hát Bến Thành. Điểm nhấn của liên hoan là phần tranh tài thi “À Ra Thế!” “sống” giữa năm đội thi “sung” nhất trong năm: Trường ĐH Luật TP.HCM, Trường ĐH Cảnh sát nhân dân, Trường CĐ Kỹ thuật Vinhempich, CLB “À Ra Thế!” Thuận An (Bình Dương), đội xã Tân Quan, huyện Chơn Thành, Bình Phước (cũ).
Nhóm hài Xuân Hương - Trung Dân thách đố các đội thi, diễn hài nhưng đậm chất pháp luật, không khí hội trường diễn ra sôi nổi trong nhiều giờ liền. Khi sân khấu đã hạ màn, kỷ niệm đọng lại trong lòng khán giả, bạn đọc là vừa được giải, được luật, được hội ngộ, giao lưu.
““À Ra Thế!” “sống” trên “sân khấu” của báo Pháp Luật TP.HCM đã nhận được nhiều hơn sự mong đợi từ một cuộc chơi...” - ông Sỹ Danh Nghĩa nói.
Cung cấp văn bản, Trợ giúp pháp lý miễn phí
Ngoài các sân chơi pháp luật, nhắc đến báo Pháp Luật TP.HCM, nhiều bạn đọc vẫn nhớ Chương trình cung cấp văn bản miễn phí.
Chương trình này ra đời vào năm 1998 và số lượng văn bản được cung cấp đến bạn đọc ngày càng nhiều, đa dạng. Trong 12 năm, chương trình đã cung cấp miễn phí hơn 3 triệu trang văn bản cho hàng trăm ngàn bạn đọc.
Ngày 2-2-1999, chương trình được UBND TP.HCM tặng bằng khen vì có thành tích đấu tranh chống tiêu cực, xây dựng Nhà nước pháp quyền. Sáng kiến cung cấp văn bản pháp luật cho công dân.
Luật sư tư vấn pháp luật miễn phí cho bạn đọc tại trụ sở báo Pháp Luật TP.HCM. Ảnh: HUỲNH TRÍ DŨNG
Chương trình cũng đoạt giải Báo chí TP.HCM năm 2001. Ngoài ra, chương trình còn được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam xác nhận kỷ lục là đơn vị cung cấp văn bản pháp luật (bằng giấy) cho người dân nhiều nhất vào năm 2007.
Cùng với À Ra Thế!∫, Chương trình cung cấp văn bản miễn phíº, báo còn có Chương trình Trợ giúp pháp lý miễn phí, đã 21 năm gắn bó với bạn đọc.
Chương trình này được thành lập vào tháng 2-2004 với mục đích đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đưa pháp luật vào cuộc sống, tư vấn và hỗ trợ pháp lý miễn phí cho bạn đọc.
Trong suốt 21 năm hoạt động, chương trình đã trợ giúp, tư vấn cho hàng trăm ngàn lượt bạn đọc tìm đến báo, góp phần tuyên truyền, phổ biến pháp luật theo đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Để làm được điều này, đội ngũ LS với hơn 60 thành viên đã luôn tận tâm, hết mình cùng với báo Pháp Luật TP.HCM phụng sự bạn đọc.
Không chỉ vậy, trước những vụ án đau lòng - nhất là những vụ trẻ em bị xâm hại, Chương trình Trợ giúp pháp lý miễn phí của báo còn cử LS tham gia tố tụng, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho các nạn nhân. Chương trình cũng kết nối với các chuyên gia tư vấn, giúp bị hại vượt qua những sang chấn tâm lý, bắt đầu một cuộc sống mới.
Bạn HUỲNH THỊ MINH THƯ, sinh viên Trường ĐH Tài chính - Marketing:
Cần tăng tính trải nghiệm cho bạn đọc
Tôi không phải dân luật nhưng rất thích theo dõi tin tức pháp luật để có thêm kiến thức. Tôi đánh giá cao cách báo giải thích rõ ràng, cập nhật quy định mới và đưa ra ví dụ thực tế để người đọc dễ hiểu, dễ áp dụng vào cuộc sống.
Tuy vậy, tôi cũng mong báo Pháp Luật TP.HCM đa dạng hóa hơn nữa sản phẩm báo chí. Đơn cử báo có thể phát triển thêm các tuyến bài trải nghiệm, mang tính tương tác, chẳng hạn video mô phỏng tình huống vi phạm giao thông hay mini game trắc nghiệm xử lý tình huống pháp luật. Chỉ cần một video ngắn 1-2 phút minh họa tình huống xử phạt hoặc một đoạn podcast kèm câu hỏi trắc nghiệm, sinh viên chúng tôi sẽ nhớ luật lâu hơn và cảm thấy pháp luật thực sự gần gũi, không khô khan.
Anh NGUYỄN HỒNG SƠN, cựu sinh viên Trường ĐH Kiểm sát Hà Nội:
Phát triển nền tảng mới gần gũi với bạn đọc trẻ
Điều khiến tôi gắn bó lâu dài với báo Pháp Luật TP.HCM chính là sự chuẩn xác và tin cậy của thông tin, trong bối cảnh mạng xã hội tràn ngập tin giả. Ngoài mảng pháp luật, tôi còn rất thích các chuyên mục phản ánh sát sườn đời sống xã hội như giao thông, giáo dục, đời sống đô thị…
Tuy nhiên, tôi mong báo mở rộng thêm những chuyên mục gần gũi hơn với giới trẻ, có thêm nhiều tuyến bài vừa mang tính định hướng lối sống, vừa giải đáp thắc mắc pháp luật dưới góc nhìn dễ tiếp cận, chắc chắn sự kết nối với độc giả trẻ sẽ mạnh mẽ hơn. Tôi cũng kỳ vọng báo mạnh dạn phát triển trên các nền tảng đang được giới trẻ ưa chuộng như TikTok, Instagram, Reels...
Với tôi, báo Pháp Luật TP.HCM không chỉ là nơi cung cấp thông tin, mà hoàn toàn có thể trở thành người bạn đồng hành cùng thế hệ trẻ.
Chuyện cây cầu - nối những niềm tin
Khi bạn đọc cần, phóng viên báo Pháp Luật TP.HCM luôn có mặt để lắng nghe và hỗ trợ, dù họ ở đâu.
Ở báo Pháp Luật TP.HCM, mỗi ngày chúng tôi tiếp nhận hàng chục thông tin phản ánh, chia sẻ, kiến nghị từ bạn đọc khắp nơi trên cả nước.
Có người gửi thư dài mấy trang, có người chỉ nhắn một dòng kèm tấm ảnh chụp vội qua Facebook. Nhưng dù với hình thức nào, chúng tôi cũng cố gắng để có thể tìm hiểu những câu chuyện phía sau.
Bởi với đội ngũ những người làm báo Pháp Luật TP.HCM, được đồng hành cùng bạn đọc là một niềm hạnh phúc.
Một ngày đầu tháng 4-2025, chị Hằng ở thị trấn Cái Đôi Vàm, huyện Phú Tân (thời đó còn huyện), tỉnh Cà Mau gọi điện thoại cho phóng viên (PV) phản ánh bức xúc của hàng trăm người dân thị trấn Cái Đôi Vàm. Người dân thì muốn giữ lại cây cầu sắt Cái Đôi Vàm, còn chính quyền địa phương lại tính chuyện tháo dỡ.
PV đã trực tiếp đến thị trấn Cái Đôi Vàm, gặp chị Hằng và nhiều cô bác để lắng nghe sự việc. Trước khi chúng tôi rời đi, chị Hằng thay mặt cô bác ở Cái Đôi Vàm nói: “Chưa biết báo có giúp được hay không nhưng PV đã đến là chúng tôi vui lắm. Vì tâm tư, nguyện vọng của chúng tôi đã được lắng nghe. Bấy lâu đâu biết là báo không thu tiền. Tưởng là phải trả tiền mới được đăng báo. Tôi rất cảm ơn!”.
Cầu sắt Cái Đôi Vàm nay đã được giữ lại theo nguyện vọng của người dân. Ảnh: TRẦN VŨ
Khi đến huyện hỏi thì hóa ra bên nào cũng có lý do. Người dân cho rằng cây cầu sắt đã tạo ra hàng loạt công ăn việc làm cho tiểu thương hai bên cầu, tạo cho học sinh bên kia sông con đường ngắn nhất đến trường. Nay thình lình bỏ cầu thì nhiều thứ sẽ đảo lộn.
Trong khi địa phương cho rằng cầu đã được thẩm định không còn an toàn nên phải ngưng sử dụng. Cầu sắt Cái Đôi Vàm là cầu tạm, không nằm trong quy hoạch. Trong khi đó, địa phương đã cho thông xe một cây cầu kiên cố khác.
Bên nào cũng có lý của mình nhưng suy cho cùng thì sự nỗ lực xây dựng hạ tầng giao thông của Nhà nước vẫn là để nhân dân tiện lợi hơn trong cuộc sống.
PV và người dân bắt đầu đồng hành cùng nhau, vừa viết bài phản ánh, vừa trao đổi với địa phương. Khoảng hai tháng sau, chị Hằng gọi điện thoại báo tin vui, chính quyền huyện đã thay đổi quan điểm, đồng ý cho khôi phục cầu sắt Cái Đôi Vàm.
Khi nghe chị Hằng báo tin, PV cảm nhận rõ một niềm hạnh phúc đang lan tỏa. Câu chuyện trên củng cố niềm tin trong lòng PV về khái niệm hạnh phúc của người làm báo. Đó là một cảm giác phấn khích rất đặc biệt mỗi khi tạo ra một giá trị lợi ích cho công chúng, bạn đọc của mình.
Trước đó, khoảng đầu tháng 9-2024, hẳn ai cũng còn nhớ những hình ảnh đau thương mà người dân phải hứng chịu do bão số 3 gây ra, đặc biệt tại Làng Nủ, Kho Vàng, Lào Cai. Sau tiếng nổ vang trời từ đỉnh núi Con Voi, cả bản làng xinh đẹp phút chốc hoang tàn, đổ nát.
Ngay sau đó, cùng nhiều báo khác, nhóm PV báo Pháp Luật TP.HCM đã lập tức lên đường đến Lào Cai với vài bộ quần áo xếp tạm giữa trời mưa tầm tã.
Đường dẫn vào Làng Nủ bị chia cắt. Sau hàng giờ đồng hồ vừa đi vừa dò đường dưới cơn mưa trắng cả đất trời, không có sóng điện thoại, các tuyến đường bị vùi lấp… nhóm PV đến được trụ sở UBND huyện Bảo Yên (cũ), sau đó thì di chuyển vào Làng Nủ và Kho Vàng.
Phóng viên báo Pháp Luật TP.HCM cùng các em nhỏ khi tác nghiệp tại thôn Kho Vàng, Lào Cai. Ảnh: THANH TÚ
Quang cảnh trước mắt khiến PV chết lặng, bỗng chốc loay hoay không biết nên làm gì. Thế nhưng, nén lại những cảm xúc cá nhân, nhóm PV bắt đầu tác nghiệp, ghi lại những hình ảnh, tình hình tại các thôn làng để truyền tải tới bạn đọc.
Khi biết các PV có mặt ở Làng Nủ, nhiều người hỏi: Các bạn đến Làng Nủ làm gì? Câu trả lời chỉ có một, các PV đến Làng Nủ không phải chỉ để chụp ảnh, chúng tôi có mặt ở đó cùng những đồng nghiệp báo bạn làm cầu nối giữa người dân, chính quyền nơi đây với phần còn lại trên cả nước để mọi người biết được Làng Nủ đang rất cần sự hỗ trợ, sẻ chia. Bởi chỉ khi thực sự có mặt ở đó, chúng ta mới biết người dân nơi đây thực sự cần gì.
Báo Pháp Luật TP.HCM sau đó đã cùng với nhiều báo bạn, các tổ chức, cá nhân khác đứng ra kêu gọi sự ủng hộ của người dân, gửi tới bà con Làng Nủ, Kho Vàng và một số khu vực khác.
Với tấm lòng thơm thảo của mọi người, sự chăm lo của Đảng và Nhà nước, Làng Nủ, Kho Vàng nay đã dần hồi sinh.
Nguồn PLO: https://plo.vn/phap-luat-tphcm-35-nam-chia-ngot-se-bui-cung-ban-doc-post870791.html