Pháp mở cửa trường học 'bằng mọi giá'

Tại một ngôi trường có 20 học sinh mất người thân vì COVID-19, những gì mà các em trải qua không chỉ nỗi đau mà còn sự sợ hãi bởi làn sóng lây nhiễm tiếp tục tăng.

Grace tràn đầy hy vọng khi bước vào quãng thời gian cuối cùng của đời học sinh. Cô gái 16 tuổi chỉ còn hai năm nữa là tốt nghiệp và cô muốn làm cha mẹ mình tự hào, đặc biệt là cha cô.

"Tôi đã nói với ông rằng tôi yêu ông và tôi sẽ luôn nỗ lực hết mình", Grace nói.

Đó là lời hứa cuối cùng cô nói với cha mình, khi ông phải đặt nội khí quản trong một phòng chăm sóc tích cực (ICU) dành cho bệnh nhân COVID-19. Ông đã qua đời vào hôm sau đó, ngày 9/4 năm ngoái, ở đỉnh điểm của làn sóng dịch bệnh đầu tiên tại Pháp.

Trường trung học Eugene Delacroix ở Drancy, ngoại ô Đông Bắc Paris, nơi ít nhất 20 học sinh đã mất người thân vì COVID-19. (Ảnh: CNN)

Thế giới của Grace đã đổ vỡ. Cô nói rằng mình rất sợ hãi khi trở lại trường học vào tháng 9 năm ngoái ở Seine-Saint-Denis, một vùng ngoại ô phía Đông Bắc Paris, nơi bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch.

Khi Grace trở lại, đó vẫn là ngôi trường mà cô nhớ. Nhưng đối với Grace, không còn gì như trước. Cô lo lắng các bạn sẽ đối xử với mình theo cách khác, và vô cùng ngạc nhiên khi một trong những người bạn cùng lớp của cô tâm sự rằng bạn cũng đã mất cha vì COVID-19.

Tính tổng cộng, có ít nhất 20 học sinh từ trường trung học Eugene Delacroix, ở gần Drancy, đã mất người thân vì đại dịch năm 2020.

Không có báo cáo cho thấy những ca tử vong này là do lây nhiễm từ trường học. Tuy nhiên, các em học sinh tại trường trung học Eugene Delacroix đều có chung một gánh nặng: Nỗi sợ mang COVID-19 về nhà và lây nhiễm cho người thân của mình.

Chính sách mở cửa trường học

Ngoài thời điểm đóng cửa vì dịch bệnh, Pháp đã biến chính sách mở cửa trường học của mình thành một điểm đáng tự hào, trên danh nghĩa của việc vừa mở cửa lại nền kinh tế vừa cung cấp dịch vụ xã hội cho những phụ huynh trông cậy vào trường học để trông nom con cái.

Chính phủ có niềm tin rằng việc mở cửa trường học sẽ mang lại những lợi ích vượt xa các thiệt hại.

“Đừng quên điều khiến chúng ta tự hào. Không một quốc gia nào khác trong Liên minh châu Âu mở cửa trường học như Pháp đã làm được”, Bộ trưởng Ngoại giao các vấn đề châu Âu của Pháp, ông Clement Beaune, đã đăng tải trên Twitter vào tháng 3 vừa qua, một ngày trước khi Ý đóng cửa trường học do lây nhiễm tăng.

Pháp chỉ đóng cửa trường học tổng cộng 10 tuần kể từ khi bắt đầu đại dịch - khoảng thời gian ít nhất ở châu Âu, so với 35 tuần của Ý, 28 tuần ở Đức và 27 tuần ở Anh, theo số liệu của UNESCO.

Trong đợt dịch đầu tiên diễn ra vào mùa xuân năm ngoái, chính phủ đã đóng cửa các trường học vào tháng 3, trước khi dần mở cửa trở lại vào tháng 5 và tháng 6.

“Chúng tôi cần trẻ em trở lại lớp học vì nguy cơ chúng sẽ bị bỏ lại phía sau, sự chênh lệch kiến thức sẽ xuất hiện và bất bình đẳng trong giáo dục ngày càng trầm trọng”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói với các nhà báo trong chuyến thăm một trường học ở ngoại ô phía tây bắc Paris vào tháng 5 năm ngoái.

Vào tháng 9/2020, hơn 12 triệu học sinh ở Pháp phải trở lại lớp học. Những em từ 11 tuổi trở lên phải đeo khẩu trang, lớp học cần được thông gió và đảm bảo giãn cách xã hội ở hành lang và căng tin.

Tuy nhiên, không phải tất cả trường học đều tuân thủ các nguyên tắc an toàn, đặc biệt là những trường học ở các khu dân cư nghèo khó.

Cô Colleen Brown, giáo viên dạy tiếng Anh tại trường trung học Eugene Delacroix, nói rằng các lớp học tiếng Pháp đã mở cửa "bằng mọi giá" trong suốt thời gian diễn ra đại dịch COVID-19. (Ảnh: CNN)

Colleen Brown, giáo viên dạy tiếng Anh tại trường Eugene Delacroix cho các lớp học có 30 học sinh, cho biết các hạn chế này khó có thể thực hiện vào đầu năm học. Cô nói rằng cửa sổ không được mở, một số em bỏ khẩu trang, thiếu nhân viên vệ sinh và hầu như không có bất kỳ xét nghiệm COVID-19 nào.

“Pháp có thể đặc biệt ở chỗ họ giữ cho các trường học mở cửa bằng mọi giá, nhưng họ không đặc biệt trong việc hỗ trợ các trường để có thể làm điều đó một cách an toàn”, cô Brown cho biết.

Cô Brown nói rằng các biện pháp an toàn đã không được thực hiện đầy đủ. Những lời phàn nàn mà cô và các giáo viên khác gửi đến hội đồng trường học vào tháng 1 năm nay đều không được phản hồi.

Theo CNN, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Jean-Michel Blanquer đã thừa nhận rằng các chính sách đưa ra “không hoàn hảo”.

Những lời kêu gọi đóng cửa

Trong khi đó ở Vương quốc Anh, hầu hết trẻ em được học ở nhà sau khi chính phủ áp đặt lệnh phong tỏa toàn quốc và các trường học đều đóng cửa khi biến chủng virus B.1.1.7 dễ lây lan hơn hoành hành.

Khi biến chủng đó đến Pháp và các trường học vào tháng 3, phong trào "Stylos Rouge" (Bút đỏ) bao gồm 72.000 nhân viên ngành giáo dục, đã kiện Bộ trưởng Bộ Giáo dục Blanquer. Họ cáo buộc ông không bảo vệ giáo viên, nhóm người luôn tiếp xúc gần với trẻ em, “những người lây lan virus”.

Theo Bộ Y tế, không nơi nào dịch bệnh lây lan mạnh hơn ở Seine-Saint Denis, đó là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Pháp.

Vào đỉnh điểm của làn sóng thứ ba, khi các ca nhiễm bắt đầu tăng đột biến tại trường Eugene Delacroix, tổng cộng 22 lớp học đã phải đóng cửa sau khi học sinh và giáo viên có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19.

Chính sách của chính phủ là chỉ khi có ba học sinh có kết quả dương tính thì lớp học đó mới phải cách ly. Con số đó đã giảm xuống còn một học sinh vào tháng 3/2021.

Công đoàn giáo viên đã gửi một bức thư ngỏ cho Thủ tướng Macron và Bộ trưởng Bộ Giáo dục Blanquer chỉ trích tình hình hiện tại và kêu gọi "đóng cửa ngay lập tức các trường trung học".

Thị trưởng Paris Anne Hidalgo, người đang nhắm đến việc tranh cử thủ tướng vào năm 2022, đã lặp lại lời kêu gọi của họ và yêu cầu các trường học trên toàn thủ đô đóng cửa để kiềm chế sự lây lan của virus, nhưng không có bất kỳ hành động nào được đưa ra.

Một phòng học trống tại trường Saint-Exupery ở ngoại ô La Courneuve của Paris. Pháp đã đóng cửa các trường học của mình tổng cộng 10 tuần kể từ khi bắt đầu đại dịch - thời gian ít hơn nhiều nước châu Âu khác. (Ảnh: CNN)

Về phần mình, Bộ trưởng Blanquer đã bảo vệ chính sách mở cửa trường học. Ông nói rằng mình đã đưa ra lựa chọn có lợi cho trẻ em và tương lai của chúng.

“Trẻ em cần phải đến trường, không chỉ vì giáo dục và học tập, mà còn vì tương tác với những người khác và vì lý do tâm lý, sức khỏe”, ông cho biết. “Trong cuộc khủng hoảng, bạn phải thể hiện giá trị đích thực của mình và điều thực sự quan trọng đối với chúng tôi là giáo dục".

Chiến lược này được phản ánh trong quyết định của Thủ tướng Macron về việc ngừng phong tỏa nghiêm ngặt vào đầu năm 2021. Ông nói rằng đất nước cần phải xem xét tác động đến sức khỏe tinh thần và nền kinh tế trong việc đưa ra phản ứng cân bằng với làn sóng dịch thứ ba.

Tuy nhiên, nỗi sợ hãi mắc COVID-19 đã trở thành một phần trong đời sống học đường của 2.400 em học sinh tại trường Eugene Delacroix. Sau khi mất cha, Grace lo sợ mình sẽ mang virus về nhà.

“Chúng cháu không lo lắng về việc mắc bệnh, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu cháu bị lây bệnh mang virus về nhà, rồi lây cho một người em họ hoặc cháu trai? Cháu sẽ cảm thấy thật khủng khiếp dù không phải lỗi của mình”, Grace nói.

Một tấm bảng viết tay về dịch COVID-19 tại trường trung học Eugene Delacroix. (Ảnh: CNN)

Maëlle Benzimera, 17 tuổi, theo học tại trường Eugene Delacroix và sống ở nhà với cha mẹ, anh trai và chị gái, cho biết cô cũng lo lắng về việc lây nhiễm bệnh cho những người thân yêu của mình.

"Cháu biết rằng nếu mình nhiễm virus, cháu sẽ ốm một chút, nhưng sẽ không đến mức phải vào bệnh viện. Trong khi đó, nếu bố mẹ hoặc ông bà mắc bệnh, cháu biết rằng họ có thể phải nhập viện hoặc đối mặt với cái chết", Benzimera nói.

Vaccine cho giáo viên

Mãi cho đến tháng 4/2021, khi phải đối mặt với tình trạng các ca nhiễm tăng vọt, sự lây lan của biến thể virus của Anh trở nên khủng khiếp và cảnh báo từ các bệnh viện rằng họ có thể phải phân loại bệnh nhân, thì Thủ tướng Macron mới tuyên bố ngừng hoạt động một phần trên toàn nước Pháp.

Thủ tướng cũng ra lệnh đóng cửa các trường học từ 3 - 4 tuần, về cơ bản là kéo dài kỳ nghỉ lễ Phục sinh. Tỷ lệ lây nhiễm ở những người dưới 20 tuổi giảm trên toàn quốc trong những tuần tiếp đó, theo số liệu của Bộ Y tế Pháp.

Các quan chức cho biết họ đang làm mọi cách trong khả năng của mình để các trường học có thể mở cửa trở lại một cách an toàn, bao gồm triển khai xét nghiệm và tiêm vaccine cho những giáo viên trên 55 tuổi - vốn chỉ chiếm 16% tổng số giáo viên, theo số liệu của Bộ Y tế. Các trường tiểu học và mẫu giáo mở cửa trở lại vào ngày 26/4 và các trường trung học và trung học cơ sở vào ngày 3/5.

Hơn 15 triệu người đã nhận được ít nhất một liều vaccine, chiếm khoảng 29% dân số trưởng thành của Pháp.

Thủ tướng Macron tuyên bố “một chiến lược cụ thể” sẽ được thực hiện để giáo viên tiêm chủng vào tháng 4, nhưng những người dưới 55 tuổi sẽ không được ưu tiên cho đến tháng 6.

Một số nhà dịch tễ học và nhà khoa học đã đặt câu hỏi về chính sách của chính phủ trong việc giữ cho các trường học mở cửa khi tỷ lệ lây nhiễm tiếp tục tăng.

Họ chỉ ra thực tế rằng trẻ em là một vật trung gian truyền bệnh và việc đóng cửa trường học chỉ khi một trường hợp dương tính xuất hiện là không đủ. Để ngăn chặn sự lây lan, toàn bộ trường học cần phải được đóng cửa.

Nhà dịch tễ học Catherine Hill lập luận rằng nếu không có xét nghiệm quy mô lớn, sẽ không có cách nào để biết mức độ lây truyền của COVID-19 trong trường học.

Với khoảng 5.000 người hiện đang được điều trị tại các ICU dành cho bệnh nhân COVID-19 trên khắp đất nước, các giáo viên tin rằng việc quay trở lại trường học sẽ chỉ mang ý nghĩa duy nhất: Tỷ lệ lây nhiễm sẽ tăng lên và họ vẫn chưa được bảo vệ.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục Blanquer thừa nhận rằng tình hình ở các trường học “không được hoàn hảo”, nhưng cho biết trẻ em được giáo dục là một mục tiêu dài hạn mà chính phủ không sẵn sàng thỏa hiệp.

Khánh Quỳnh (Nguồn: CNN)