Phát hiện 300 hố đen hiếm giúp giải mã bí ẩn vũ trụ
Ngày 21/2, theo Live Science, các nhà thiên văn học đã phát hiện ra 300 hố đen khối lượng trung gian hiếm hoi, được coi là 'mắt xích còn thiếu' trong quá trình hình thành các hố đen siêu lớn.
Sử dụng Thiết bị quang phổ năng lượng tối (DESI), một công cụ hiện đại gắn trên Kính viễn vọng Nicholas U. Mayall 4 mét tại đỉnh Kitt ở Arizona, Mỹ, các nhà khoa học đã khảo sát 410.000 thiên hà.
Hình minh họa về 3 hố đen. (Nguồn: Shutterstock)
Kết quả, họ xác định được 2.500 thiên hà lùn có thể chứa hố đen và đặc biệt, phát hiện ra 300 hố đen có khối lượng trung gian, biến đây trở thành cuộc tìm kiếm lớn nhất từng được thực hiện đối với loại hố đen hiếm hoi này.
Phát hiện này có ý nghĩa rất lớn, bởi nó có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về cách các hố đen hình thành, phát triển và tác động đến các thiên hà xung quanh. Kết quả nghiên cứu đã được công bố ngày 19/2, trên tạp chí Astrophysical Journal.
Hố đen hình thành khi một ngôi sao khổng lồ sụp đổ, sau đó tiếp tục phát triển bằng cách nuốt chửng khí, bụi, các ngôi sao khác và thậm chí là các hố đen nhỏ hơn. Khi hố đen tiêu thụ vật chất, ma sát khiến vật chất nóng lên và phát ra ánh sáng mạnh mẽ, biến chúng thành nhân thiên hà hoạt động (AGN) – những "ngọn hải đăng" vũ trụ mà các nhà khoa học có thể quan sát.
Hầu hết các thiên hà lớn, bao gồm cả Dải Ngân Hà, đều có một hố đen siêu lớn ở trung tâm. Tuy nhiên, việc tìm ra bằng chứng về những hố đen nhỏ hơn, đặc biệt là bên trong các thiên hà lùn, là một thử thách không nhỏ.
Hiện nay, các hố đen được phân loại thành hai nhóm chính: hố đen khối lượng sao có nặng gấp vài lần đến vài chục lần Mặt Trời và siêu khối lượng có thể lớn gấp vài triệu đến 40 tỷ lần khối lượng Mặt Trời.
Nhưng làm thế nào các hố đen có thể phát triển từ kích thước nhỏ đến siêu lớn? Đây vẫn là một bí ẩn, vì hố đen khối lượng trung bình (từ 100 đến 100.000 lần khối lượng Mặt Trời) cực kỳ khó tìm thấy. Trước đây, các nhà khoa học chỉ phát hiện được khoảng 150 ứng viên có tiềm năng, nhưng chưa có trường hợp nào được xác nhận chắc chắn.
Nhờ DESI, các nhà khoa học đã mở rộng đáng kể số lượng ứng viên hố đen trung gian, gấp 3 lần tổng số được biết trước đó. Song, phát hiện mới cũng đặt ra nhiều câu hỏi.
Ví dụ, các hố đen trong các thiên hà lùn được kỳ vọng sẽ thuộc nhóm khối lượng trung bình, nhưng chỉ có 70 trong số 300 ứng viên mới phát hiện trùng khớp với các AGN lùn đã biết. Điều này cho thấy vẫn còn nhiều bí ẩn chưa được giải đáp về sự liên kết giữa các loại hố đen và thiên hà mà chúng cư trú.
