Phát hiện cách sự sống tồn tại ở 'Trái Đất trắng'

"Trái Đất trắng" hay "Trái Đất tuyết cầu" chính là hành tinh của chúng ta trong kỷ Cryogenian (720-635 triệu năm trước), một thời kỳ mà nhiệt độ trung bình toàn cầu không vượt qua nổi mốc -50 độ C.

Lúc đó, toàn bộ Trái Đất chỉ là một màu băng giá như mặt trăng Enceladus của Sao Thổ ngày nay. Khu vực xích đạo, nơi ấm áp nhất, có khí hậu tương đương Nam Cực ngày nay.

Vì sao cây sự sống của địa cầu chưa bị gãy ngang vào thời kỳ đó? Đó là một câu hỏi lớn mà một nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications đã tìm ra đáp án.

Trái Đất kỷ Cryogenian là một quả cầu trắng tưởng chừng như không có gì sống nổi - Ảnh đồ họa: NATIONAL GEOGRAPHIC

Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Fatima Husain từ Khoa Khoa học Trái Đất, khí quyển và hành tinh của Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) đã tìm ra manh mối ở Nam Cực.

Đó là sự tồn tại của những sinh vật đáng ngạc nhiên trong các ao nước tan chảy trên băng vĩnh cửu ở thềm băng McMurdo của lục địa khắc nghiệt này.

16 thảm vi khuẩn trong các ao nước này, cùng với 1 thảm vi khuẩn cổ xưa 700 năm tuổi và 1 thảm vi khuẩn từ đầm phá Bratina (New Zealand) đã được đưa vào phân tích, nhằm giải thích cách chúng tồn tại trong môi trường khắc nghiệt cũng như so sánh với các bối cảnh cổ đại.

Kết quả cho thấy các ao nước tan chảy trên băng vĩnh cửu của thềm băng McMurdo là một nơi trú ẩn lý tưởng cho sự sống và có điều kiện tương tự như vùng xích đạo của "Trái Đất trắng" kỷ Cryogenian.

Các ao này được lót bằng trầm tích và mảnh vụn dưới đáy biển, giúp giữ được nước và hỗ trợ sự phát triển của một loạt các cộng đồng vi khuẩn lam đa dạng, phù hợp với tính chất của các động vật nguyên sinh của Trái Đất.

Những ao hồ kiểu này đã trở thành ốc đảo cho sinh vật nhân chuẩn, những sinh vật phức tạp mà sau đó đã tiến hóa thành các dạng sống đa bào thống trị Trái Đất, bao gồm cả con người.

Ngoài ra, phát hiện này có thể mang ý nghĩa lớn cho cuộc săn tìm sinh vật ngoài hành tinh: Tại các thế giới băng giá khác - ví dụ các mặt trăng của Sao Mộc hay Sao Thổ - rất có thể có sinh vật sống ở các ao nước tương tự.

Anh Thư