Phát hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày các báo cáo thẩm tra

Phát hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2024, Chính phủ có nhiều nỗ lực và đề ra nhiều giải pháp đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm và vi phạm pháp luật. Lực lượng Công an đã triển khai nhiều biện pháp để xử lý nhanh chóng những điểm nóng, nhóm tội phạm có tổ chức; phát hiện và xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp.

Tuy nhiên, tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng cả về số vụ và số người bị thương, thiệt hại về tài sản; một số loại tội phạm tăng mạnh, như: tội phạm có tổ chức tăng 89,47%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 89,90%, đánh bạc trên mạng Internet tăng 113,2%,... Xảy ra một số vụ giết người với tính chất man rợ, liều lĩnh, gây tâm lý phẫn nộ, lo lắng, bất an trong Nhân dân.

Năm 2024, đã phát hiện nhiều phương thức, thủ đoạn mới của tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu trong một số lĩnh vực và trong đấu tranh với tội phạm ma túy. Tuy nhiên, kết quả phát hiện vi phạm pháp luật và tội phạm trên một số lĩnh vực vẫn còn có mặt cần lưu ý, cụ thể như: Tội phạm ma túy tiếp tục gia tăng, tăng 4,31% số vụ, 7,10% số đối tượng; Vi phạm pháp luật và tội phạm về lĩnh vực môi trường, an toàn thực phẩm vẫn diễn ra phức tạp…

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2024, Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với đánh giá về tình hình tham nhũng được nêu trong Báo cáo của Chính phủ, đồng thời nhận thấy, trong năm 2024, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) tiếp tục được đẩy mạnh, có bước tiến mới, quyết liệt và hiệu quả hơn cả ở Trung ương và địa phương; nhiều chính sách, quy định mới về công tác PCTNTC được Đảng và Nhà nước ban hành, quán triệt triển khai thực hiện nghiêm túc.

Tuy nhiên, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, nổi lên là các sai phạm lớn ở một số lĩnh vực như: quy hoạch, xây dựng, năng lượng, đấu thầu, quản lý tài sản công, quản lý, sử dụng đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản...; phương thức, thủ đoạn phổ biến là lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong việc triển khai thực hiện các dự án để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, lợi dụng ảnh hưởng của người có chức vụ, quyền hạn... để trục lợi. Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn còn diễn ra…

Do đó, đề nghị Chính phủ cần tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống có hiệu quả.

Công tác thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng vượt 29,3% chỉ tiêu Quốc hội giao

Thẩm tra Báo cáo của Viện trưởng VKSNDTC về công tác của ngành Kiểm sát, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, năm 2024 vẫn còn xảy ra một số trường hợp phải đình chỉ điều tra đối với bị can do không có sự việc phạm tội, hành vi không cấu thành tội phạm hoặc hết thời hạn điều tra không chứng minh được bị can phạm tội, liên quan đến trách nhiệm của VKS.

Công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSNDTC đạt kết quả tích cực, tiếp tục thực hiện đạt và vượt nhiều chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội. Tỷ lệ điều tra, khám phá các loại tội phạm vượt chỉ tiêu của Nghị quyết 96, trong đó, tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 100%. Công tác thu hồi tài sản do phạm tội tham nhũng vượt 29,3% chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, tỷ lệ giải quyết, tố giác tin báo về tội phạm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Thẩm tra Báo cáo của Chánh án TANDTC về công tác của các Tòa án, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, về xét xử, giải quyết các vụ án hình sự, số lượng vụ án thụ lý tăng so với cùng kỳ năm trước. Các Tòa án đã xét xử đạt 85,28%. Hình phạt các Tòa án áp dụng cơ bản bảo đảm nghiêm minh. Tranh tụng tại phiên tòa được bảo đảm; chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội; đã hạn chế các bản án bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan, đáp ứng yêu cầu của Quốc hội… Tuy nhiên, tỷ lệ xét xử các vụ án hình sự chưa đạt chỉ tiêu theo Nghị quyết 96. Một số trường hợp kết án sai tội danh, xử phạt chưa đúng tính chất, mức độ của hành vi phạm tội.

Liên quan đến công tác xét xử, giải quyết các vụ, việc dân sự, các vụ, việc dân sự thụ lý tăng. Các Tòa án đã giải quyết đạt 66,67%. Về cơ bản, các Tòa án đã chấp hành nghiêm thời hạn xét xử. Công tác hòa giải trong tố tụng được coi trọng. Chất lượng xét xử cơ bản được bảo đảm. Tuy nhiên, tỷ lệ giải quyết vụ việc chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao; còn để một số vụ việc quá hạn luật định; việc áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số vụ việc chưa đúng pháp luật.

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, về công tác thi hành án dân sự, năm 2024, hoạt động của Cơ quan Thi hành án dân sự đã có nhiều chuyển biến tích cực. Kết quả thi hành xong về việc và về tiền đều tăng; việc áp dụng các biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế tiếp tục được tăng cường, công tác phối hợp tổ chức thi hành phần dân sự trong các bản án hình sự đối với phạm nhân tại các trại giam đạt kết quả tích cực. Tuy nhiên, tỷ lệ thi hành xong về tiền đạt thấp (31,69%), lượng án có điều kiện thi hành chuyển kỳ sau còn cao. Việc thu hồi tài sản bị chiếm đoạt trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng tăng về việc nhưng giảm về số tiền.

Kết quả thi hành án hành chính hiện mới chỉ đạt 38,02%; số vụ án hành chính còn tồn đọng qua các năm có xu hướng ngày càng tăng, nhiều trường hợp người phải thi hành án hành chính là cơ quan, người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước không tự nguyện thi hành, dẫn đến Tòa án phải ra quyết định buộc thi hành án.

Thế Công