Phát huy giá trị di tích lịch sử ở Chợ Đồn

Di tích lịch sử Phja Tắc, địa điểm đặt Nhà máy in tiền của Bộ Tài chính tại xã Bản Thi từ năm 1947-1953.

Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt ATK Chợ Đồn thuộc địa bàn các xã Nghĩa Tá, Bình Trung, Lương Bằng, Bằng Lãng, Bản Thi, Yên Thượng, Yên Thịnh với 25 điểm di tích. Trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược, cùng với Thái Nguyên và Tuyên Quang, huyện Chợ Đồn được Trung ương Đảng, Bác Hồ chọn là vùng ATK. Từ năm 1947 đến 1951, Bác Hồ đã ở và làm việc tại Bản Ca, Nà Quân (xã Bình Trung), Nà Pậu (xã Lương Bằng). Huyện Chợ Đồn còn là nơi đảm bảo an toàn cho các cơ quan Trung ương và các đồng chí lãnh đạo, như đồng chí Trường Chinh- Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng ở Khuổi Linh (xã Nghĩa Tá); Thủ tướng Phạm Văn Đồng ở Khau Mạ (xã Lương Bằng); Nà Quân (xã Bình Trung) được chọn làm điểm đặt Hội trường Trung ương Đảng từ các năm từ 1947 - 1952.

Trong khoảng thời gian từ năm 1947 - 1952, hầu hết các cơ quan Trung ương đã đóng ở huyện Chợ Đồn như: Báo Sự thật, trụ sở Đài Tiếng nói Việt Nam, cơ quan Vô tuyến điện, xưởng Quân giới, trụ sở Báo Cứu quốc, Nhà nghiên cứu kỹ thuật Quân sự, nơi đặt kho ngân khố Trung ương, Nhà máy in tiền thuộc Bộ Tài chính…

Nhằm phát huy giá trị di tích lịch sử, nhiều năm qua, công tác quản lý, bảo vệ di tích của huyện đã được các cấp, ngành quan tâm. Các công trình di tích cấp quốc gia đã được trùng tu, tôn tạo với nhiều hạng mục quan trọng. Tháng 10/2019, huyện Chợ Đồn thông qua Đề án quản lý và phát huy giá trị di tích, di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch, giai đoạn 2019 - 2025. Trong đó tập trung tôn tạo, phục hồi di tích Đồi Pù Cọ ở bản Bẳng, xã Nghĩa Tá; xây dựng các điểm văn hóa du lịch cộng đồng tại những thôn gần di tích. Mỗi năm huyện đều dành kinh phí hỗ trợ công tác quản lý, bảo vệ các khu di tích; lập dự án thiết kế, cải tạo nội thất, bố trí lại cách bài trí, trưng bày hiện vật tại Nhà trưng bày ở di tích Nà Pậu; lắp mới công trình phụ trợ như điện thắp sáng, nước, nhà vệ sinh, bãi đỗ xe…

Tháng 3/2020, Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ tỉnh Bắc Kạn tu bổ, tôn tạo một số di tích trong ATK Chợ Đồn. Báo Nhân Dân hỗ trợ xây dựng di tích lịch sử Đồi Khuổi Đăm, nơi cơ quan Báo Sự thật làm việc từ năm 1947 đến năm 1951; Bộ Tài chính hỗ trợ thông qua ngân sách tỉnh tôn tạo di tích lịch sử Phja Tắc, nơi đặt Nhà máy in tiền của Bộ Tài chính từ năm 1947 đến năm 1953. Tháng 12/2021, UBND tỉnh quyết định giao 6 tỷ đồng từ nguồn vốn dự phòng ngân sách Trung ương hỗ trợ năm 2021 cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch để triển khai việc lập quy hoạch Di tích quốc gia đặc biệt ATK Chợ Đồn…

Hiện nay, huyện đều hợp đồng chi trả chế độ cho người trông coi, bảo vệ di tích đúng theo quy định. Ngoài ra, các điểm di tích đã được cắm bia sự kiện di tích và khoanh vùng chỉ giới bảo vệ di tích. Cùng với việc bảo vệ và phát huy giá trị các điểm di tích lịch sử trên địa bàn, huyện Chợ Đồn cũng đặc biệt chú trọng đến việc đầu tư cơ sở vật chất, các công trình an sinh xã hội, sinh kế cho đồng bào thuộc các xã vùng ATK. Nhờ đó cuộc sống của đồng bào nơi đây từng bước đổi thay, bà con đã phát huy được tiềm năng, thế mạnh, tích cực tăng gia sản xuất để nâng cao đời sống.

Ông Ma Doãn Kháng- Phó Chủ tịch UBND huyện Chợ Đồn cho biết: “Mục đích của huyện là khai thác hiệu quả các công trình di tích lịch sử gắn với phát triển du lịch, trong đó trọng tâm là mô hình du lịch tâm linh, du lịch trải nghiệm. Tuy nhiên, do nguồn lực hạn chế nên huyện chỉ thực hiện được việc sửa chữa nhỏ. Thời gian tới địa phương mong muốn các ngành liên quan sớm phê duyệt thông qua quy hoạch chung Di tích lịch sử đặc biệt ATK để việc triển khai nâng cấp, đầu tư cơ sở hạ tầng được thực hiện đúng với quy hoạch tổng thể. Cùng với đó Chợ Đồn tiếp tục kêu gọi mọi nguồn lực phát triển các dịch vụ nhà nghỉ, ăn uống, các điểm vui chơi, điểm dừng chân, bán sản phẩm phục vụ khách du lịch, dịch vụ xe vận tải phục vụ khách tham quan và xây dựng lực lượng quản lý, điều hành, hướng dẫn viên du lịch... qua đó phát huy hiệu quả giá trị lịch sử của các điểm di tích mang lại”./.

Thu Trang