Phát triển nguồn nhân lực hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng khai thác hiệu quả FTA

Còn nhiều hạn chế trong thực thi FTA

Tại tọa đàm phát triển nguồn nhân lực chuyên gia tăng hiệu quả thực thi FTA, diễn ra ngày 13/11, bà Nguyễn Thị Lan Phương - Phó Trưởng phòng WTO và FTA, Vụ Chính sách thương mại đa biên cho hay, kết quả thực thi các FTA cho thấy bên cạnh những kết quả tích cực, tuy nhiên, công tác thực thi các FTA thời gian qua vẫn còn tồn tại một số khó khăn và hạn chế.

Chế biến thủy sản xuất khẩu sang thị trường các quốc gia ký kết FTA. Ảnh: Hải Anh

Kết luận cuộc họp Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế tổ chức mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, cần tăng cường tổ chức tham vấn với cộng đồng doanh nghiệp và hiệp hội ngành hàng trong quá trình triển khai cam kết hội nhập kinh tế quốc tế và thực thi các FTA, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác hiệu quả dung lượng các thị trường có FTA với Việt Nam. Đây cũng là một trong những kỳ vọng lớn khi các FTA bước sang giai đoạn thực thi mới.

Một trong số đó là cán bộ trực tiếp thực hiện các nhiệm vụ thực thi FTA ở nhiều cấp độ, từ cơ quan trung ương đến các tỉnh thành, các địa phương và cũng như các doanh nghiệp còn thiếu về số lượng và còn hạn chế về kinh nghiệm cũng như chuyên môn. Điều này rõ ràng đã ảnh hưởng rất lớn đến kết quả thực thi cũng như tận dụng cơ hội từ các FTA.

Với doanh nghiệp, theo bà Nguyễn Thị Lan Phương, do đặc thù các doanh nghiệp Việt Nam phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) nên khả năng có một bộ phận pháp chế, một bộ phận chuyên gia về FTA tương đối khó khăn.

“Chúng ta đang làm việc với những thị trường rất khó tính như: EU, Canada, Mỹ… là những thị trường có rào cản phi thương mại rất lớn. Nếu như chuyên gia không nắm rõ những quy định về hải quan, về xuất xứ hay về lao động, môi trường trong hiệp định, cũng như các chính sách mới phát sinh tại các thị trường này sẽ rất khó để duy trì được tính bền vững và thị phần ổn định tại các thị trường này” - đại diện Vụ Chính sách thương mại đa biên phân tích.

Từ góc độ tư vấn, bà Hồ Ngọc Linh - Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và tận dụng hiệp định thương mại tự do (KTPC) cho rằng, đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể hình thành một nhân sự chuyên trách kết nối với những đơn vị có thể cung ứng được nhân lực về chuyên gia FTA, như thế sẽ giảm gánh nặng cho doanh nghiệp trong việc phải thiết lập riêng một bộ phận.

Về vấn đề này, tại tọa đàm, các chuyên gia kinh tế cho rằng, đối với doanh nghiệp có quy mô lớn thường sẽ có một bộ phận pháp chế riêng, một bộ phận để tư vấn xuất nhập khẩu riêng và doanh nghiệp có khả năng để tìm hiểu những quy định rất nhanh. Khi có rủi ro như liên quan đến biện pháp chống bán phá và phòng vệ thì doanh nghiệp cũng sẽ có những cố vấn để sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó.

Giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác các FTA

Về giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác các FTA, ông Nguyễn Công Hân - Phó Giám đốc Sở Công thương Hải Phòng chia sẻ, công tác bố trí nguồn nhân lực phụ trách hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và thực thi các FTA nói riêng tại thành phố Hải Phòng được thành phố rất quan tâm.

UBND thành phố đã thành lập 300 chỉ đạo hội nhập phi quốc tế, trong đó tổ chức phối hợp của các liên ngành tham mưu, giúp ủy ban chỉ đạo, điều hành triển khai, đôn đốc, kiểm tra đánh giá các hoạt động hội nhập quốc tế của thành phố nói chung và thực thi FTA nói riêng. do đó, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của TP. Hải Phòng tăng nhờ khai thác tốt lợi thế từ các FTA.

Kim ngạch sản phẩm cà phê xuất khẩu tăng hai con số nhờ sự đóng góp tư vấn của các chuyên gia thương mại. Ảnh: minh họa

Từ góc độ doanh nghiệp, bà Lê Thị Hằng - Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Cà phê Detech cũng chia sẻ, đơn vị quan tâm tìm kiếm các chuyên gia có kinh nghiệm từ FTA để có thể tư vấn cho đội ngũ nhân sự của doanh nghiệp.

"Từ đó chúng tôi có thể có những biện pháp quản lý rủi ro, đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do liên quan đến cả quy định về lao động, môi trường, sở hữu trí tuệ và ba lĩnh vực này rất quan trọng. Chính vì vậy, doanh nghiệp đã gặt hái thành công. Cà phê Detech đã có mặt ở các thị trường lớn như Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng trưởng hai con số. Đồng thời, doang nghiệp còn mở mang thị trường xuất khẩu sang các đối tác khu vực châu Á - Thái Bình Dương" - bà Lê Thị Hằng nhấn mạnh.

Bà Hồ Ngọc Linh - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Đầu tư và Tận dụng Hiệp định thương mại tự do cho hay: "Chúng tôi sẵn sàng trợ giúp doanh nghiệp xuất khẩu tìm hiểu, nhận biết tiềm năng của các thị trường mà doanh nghiệp nhắm đến. Trong đó, các chuyên gia có thể tư vấn các giải pháp đối mặt với các vụ kiện phòng về thương mại, giúp doanh nghiệp xuất khẩu trụ vững và gia tăng kim ngạch xuất khẩu".

Song Linh