Phát triển nông nghiệp hàng hóa gắn với tiêu thụ - hướng đi bền vững giảm nghèo ở Hua Nà

Khi những tia nắng đầu hè dần trải vàng trên cánh đồng, cũng là lúc những vườn nho trong nhà màng tại xã Hua Nà, huyện Than Uyên, Lai Châu bước vào vụ thu hoạch chính. Trong những khu nhà màng lấp lánh ánh nắng, từng chùm nho hạ đen, nho mẫu đơn căng tròn, sai trĩu, trông như những viên ngọc quý đang lấp lánh trên giàn.

Xã đầu tiên trồng nho công nghệ cao trong nhà màng

Gia đình chị Lò Thị Òn, xã Hua Nà năm nay có mùa nho bội thu. Vừa nâng niu thu hoạch từng chùm nho căng mọng, chị Òn vừa vui mừng chia sẻ năm nay thời tiết thuận lợi, nho cho năng suất gần gấp đôi so với năm trước. Hiện, gia đình chị đang thu hoạch bán cho khách hàng trong và ngoài tỉnh với giá từ 160.000 đồng/kg.

“Trồng cây nho này hiệu quả hơn nhiều so với trồng lúa”, chị Òn nói.

Mô hình trồng nho trong nhà màng tại Hua Nà đang cho thấy hiệu quả kinh tế cao.

Cách đây hơn 3 năm, trồng nho còn là điều xa lạ với người nông dân Hua Nà, nhưng nay nơi đây đã có mô hình trồng nho trong nhà màng đầu tiên và duy nhất tại huyện Than Uyên.

Trên diện tích 1,3 ha, hai giống nho: hạ đen và mẫu đơn - không chỉ cho năng suất cao mà còn đạt chuẩn OCOP 3 sao, khẳng định thương hiệu.

Chính quyền xã Hua Nà đánh giá, mô hình trồng nho nhà màng đã bước đầu chứng minh hiệu quả vượt trội về kinh tế, cho thu nhập cao từ 300 - 500 triệu đồng/ha/năm.

Ngoài bán sản phẩm tươi, các chủ vườn còn mở rộng thêm dịch vụ tham quan trải nghiệm, để khách hàng hái sản phẩm tại vườn, từ đó góp phần thu hút khách du lịch đến với Hua Nà, phát triển kinh tế nông nghiệp gắn với du lịch xanh.

Sự chuyển mình của vùng đất Hua Nà không đơn thuần là câu chuyện về những chùm nho trĩu quả, mà còn là minh chứng rõ nét cho thành quả của tư duy làm nông nghiệp mới: ứng dụng khoa học kỹ thuật, đầu tư công nghệ cao, liên kết sản xuất và tiêu thụ bền vững.

Hạt nhân liên kết chuỗi giá trị, tạo bước đệm phát triển bền vững

Để có được thành công hôm nay, không thể không nhắc đến vai trò trung tâm của HTX, mà tiêu biểu là HTX Nông nghiệp Hua Nà. Là cầu nối giữa người dân với thị trường, HTX đã tổ chức sản xuất quy củ, ứng dụng kỹ thuật mới, đồng thời làm đầu mối tìm kiếm đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Anh Lò Văn Ninh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Hua Nà cho biết, ngay từ lúc nho chưa chín, nhiều khách hàng trong và ngoài huyện đã liên hệ đặt mua. Năm nay, nhờ chăm sóc tốt và thời tiết thuận lợi, nho cho chùm đẹp, sai quả, chất lượng vượt trội. Bà con thành viên HTX rất phấn khởi.

Hiện, HTX đang quản lý hơn 8.000 m2 nhà màng trồng nho hạ đen và nho mẫu đơn.

Sự ra đời và vận hành hiệu quả của HTX Nông nghiệp Hua Nà chính là lời giải cho bài toán “làm thế nào để nông dân không đơn độc trên thị trường”. Trước đây, nông sản làm ra chủ yếu tiêu thụ tự phát, phụ thuộc vào thương lái, giá cả bấp bênh, nay đã có hệ thống liên kết bài bản, giúp người nông dân yên tâm sản xuất, mạnh dạn đổi mới.

HTX và người dân nhận được nhiều sự hỗ trợ, đồng hành, khuyến khích.

Để hỗ trợ các HTX phát triển, chính quyền địa phương cũng kịp thời ban hành nhiều chính sách khuyến khích, như hỗ trợ xây dựng nhà màng, nhà lưới, cấp chứng nhận OCOP, hỗ trợ vốn, khoa học kỹ thuật… Từ năm 2022 đến nay, xã đã hỗ trợ xây dựng nhà màng cho hộ dân và HTX với tổng kinh phí gần 920 triệu đồng; hỗ trợ 3 sản phẩm OCOP gồm nho, ổi, gạo với tổng trị giá 120 triệu đồng…

Đồng hành với địa phương và các HTX trong quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm, Liên minh HTX tỉnh Lai Châu và Liên minh HTX Việt Nam cũng có nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực, hiệu quả. Tiêu biểu như tháng 5 vừa qua, Liên minh HTX Việt Nam chủ trì, phối hợp với Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) và UBND TP. Hà Nội tổ chức Hội chợ xúc tiến thương mại cho các HTX khu vực miền Bắc năm 2025. Đây là một sự kiện thường niên tạo nền tảng kết nối giữa các HTX với hệ thống phân phối, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Hội chợ hỗ trợ các HTX quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm đặc trưng đến đông đảo người tiêu dùng, doanh nghiệp, nhà phân phối và nhà đầu tư. Qua đó, tạo điều kiện mở rộng thị trường, thúc đẩy liên kết vùng và từng bước hướng tới xuất khẩu.

Chính sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền, người dân và HTX cùng các đơn vị đã giúp tạo nên nền móng vững chắc cho nông nghiệp Hua Nà phát triển đúng hướng: sản xuất hàng hóa tập trung, có đầu ra ổn định, nâng cao chất lượng sản phẩm và nâng cao thu nhập bền vững cho người dân.

Nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp gắn với tiêu thụ sản phẩm

Mô hình sản xuất nông sản hàng hóa theo hướng tập trung gắn với tiêu thụ sản phẩm tại Hua Nà không chỉ có cây nho, mà còn nhiều loại cây trồng khác, hình thành vùng sản xuất hàng hóa quy mô ngày càng lớn.

Trong 5 năm qua, Hua Nà đã triển khai Chương trình trọng điểm của Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2020 - 2025, đó là “Chương trình sản xuất nông sản hàng hóa theo hướng tập trung gắn với thực hiện liên kết chuỗi tiêu thụ sản phẩm” với nhiều kết quả nổi bật.

Hiện nay, trên địa bàn xã đang duy trì vùng sản xuất lúa hàng hóa tập trung 125 ha/năm, trong đó có 80 ha/năm đặc sản lúa Séng cù, 13,6 ha lúa Séng cù được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Vùng nguyên liệu chè gần 27 ha với tổng sản lượng chè búp tươi trong nhiệm kỳ 481,3 tấn. Cây ăn quả đạt diện tích hơn 28 ha. Đặc biệt, 3 sản phẩm chủ lực: nho, ổi và gạo Séng cù đều đã được cấp chứng nhận OCOP 3 sao, 4 sao, bước đầu tạo dựng thương hiệu trên thị trường, nâng cao giá trị nông sản.

Bên cạnh đó, mô hình sản xuất rau, củ, quả cũng phát triển mạnh mẽ với hơn 20 ha rau, củ, quả vụ đông các loại, trong đó có trên 6 ha đã thực hiện liên kết tiêu thụ với doanh nghiệp ngoài tỉnh. Đây là bước tiến rõ rệt trong việc mở rộng thị trường tiêu thụ, giảm rủi ro cho nông dân.

Không chỉ tăng trưởng về sản lượng và giá trị sản xuất, chương trình phát triển nông nghiệp hàng hóa tại Hua Nà còn góp phần quan trọng vào công cuộc giảm nghèo bền vững. Tính đến cuối năm 2024, thu nhập bình quân của xã đạt 47,5 triệu đồng/người/năm, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Tỷ lệ hộ nghèo toàn xã giảm còn 6,5%, trong khi toàn huyện Than Uyên tỷ lệ hộ nghèo cũng giảm còn 6,22%.

Những con số biết nói ấy đã phần nào chứng minh hiệu quả của chiến lược sản xuất nông nghiệp hàng hóa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm tại Hua Nà. Đây được xem là mô hình đáng để các địa phương khác học tập, nhân rộng, nhất là trong bối cảnh thị trường ngày càng yêu cầu cao về chất lượng, nguồn gốc sản phẩm và tính ổn định trong tiêu thụ.

Với định hướng tiếp tục hỗ trợ mở rộng diện tích nhà màng, tăng cường đào tạo kỹ thuật canh tác hiện đại, đẩy mạnh xây dựng thương hiệu OCOP, đồng thời phát triển thêm các sản phẩm du lịch nông nghiệp trải nghiệm, tương lai không xa, Hua Nà hoàn toàn có thể trở thành điểm đến nông nghiệp xanh kiểu mẫu tại vùng cao Tây Bắc.

Minh Khôi