Phát triển sản xuất tại xã nông thôn mới kiểu mẫu

Đưa cơ giới hóa vào dệt chiếu tại xã Quảng Trường.

Dòng sông Lý chia đôi địa bàn xã, sông Yên uốn lượn vây quanh cùng hệ thống kênh đào nối ra gần cửa biển. Địa hình đặc biệt ấy đã tạo cho xã Quảng Trường những cánh đồng nhiễm mặn trải rộng ở nhiều thôn trong xã. Không phù hợp với cây lúa và nhiều loại hoa màu khác, nhưng người dân nơi đây biết tận dụng nguồn nước và thổ nhưỡng ấy để phát triển mạnh cây cói - loài thực vật ưa nước lợ. Nghề dệt chiếu cói, buôn bán nguyên liệu cói cũng từ đó mà ra đời, phát triển. Chính quyền xã cũng coi nghề cói, dệt và phát triển thị trường chiếu và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ từ cói là hướng phát triển kinh tế quan trọng của địa phương.

Trong lộ trình XDNTM kiểu mẫu, Quảng Trường cũng đặc biệt chú trọng đến phát triển nghề truyền thống này, coi đây là hạt nhân để hoàn thiện tiêu chí số 13 về “Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn”. Tháng 12/2021 xã Quảng Trường đã ban hành Quyết định số 576/QĐ-UBND để ban hành kế hoạch phát triển các sản phẩm nông nghiệp chủ lực trên địa bàn xã, trong đó xác định các sản phẩm chủ lực là lúa và cói.

HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Quảng Trường được giao nhiệm vụ đứng ra kết nối, liên kết sản xuất, tiêu thụ với Công ty TNHH Dũng Châu - một doanh nghiệp tại địa phương. Những năm gần đây, công ty này ký hợp đồng bảo đảm bao tiêu sản phẩm 9,38ha cói cho nông dân trong xã, chưa tính mua nhỏ lẻ theo thời vụ. Năm gần đây nhất, phía công ty đứng ra thu gom có hợp đồng với người trồng cói 6,1 tấn cói khô thành phẩm, chiếm gần 40% tổng sản lượng cói trong xã. Hơn 60% sản lượng cói còn lại, được Nhân dân giữ lại làm nguyên liệu dệt chiếu, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ và bán theo các kênh truyền thống.

Đến Quảng Trường, dễ dàng bắt gặp cảnh phơi cói, dệt chiếu khắp các thôn làng. Ngoài hàng chục cơ sở sản xuất hộ gia đình, quy mô lớn nhất thuộc về Công ty TNHH Dũng Châu với hàng chục lao động cùng giàn máy móc dệt chiếu quanh năm. Thông tin từ UBND xã Quảng Trường, riêng công ty này đã tạo việc làm thường xuyên cho 24 lao động trong xã với mức thu nhập mỗi lao động từ 7 đến 9 triệu đồng/tháng và 20 lao động ghim chiếu không thường xuyên với mức thu nhập bình quân 3,5 triệu đồng/người/tháng trở lên. Lợi nhuận mang lại cho cơ sở sản xuất chiếu cói lớn nhất xã này đạt trên 1 tỷ đồng/năm.

Chỉ tính riêng thôn Trường Thành trong xã, mỗi năm sản xuất khoảng 100.000 đôi chiếu. Đây chính là mô hình phát triển kinh tế nông thôn hiệu quả theo hướng tích hợp đa giá trị theo chỉ tiêu số 13 của tiêu chí “Tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn” của xã NTM kiểu mẫu. Tháng 11/2022 sản phẩm “Chiếu cói Dũng Châu” được xếp hạng OCOP 4 sao cấp tỉnh.

Đáng nói, sản phẩm truyền thống này được phía doanh nghiệp ký hợp đồng với Viễn thông Quảng Xương để ứng dụng chuyển đổi số, thực hiện truy xuất nguồn gốc đảm bảo các yêu cầu lưu trữ, truy xuất thông tin ở mỗi công đoạn. Đến nay, tỷ lệ sản phẩm chiếu cói của xã được bán qua kênh thương mại điện tử đạt 10%.

Với những cánh đồng vẫn canh tác được cây lúa, xã chủ trương đưa canh tác theo chiều sâu. Nhiều vụ gần đây địa phương triển khai mô hình cơ giới hóa đồng bộ các khâu trong sản xuất với diện tích 200ha/năm tại các thôn Phú Cường, Châu Sơn, Trường Thành và Đồng Tâm. Tất cả các khâu làm đất, gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch đều bằng cơ giới hóa thay thế lao động thủ công.

Hàng năm, HTX Dịch vụ nông nghiệp Quảng Trường ký hợp đồng liên kết sản xuất với Công ty TNHH Giống cây trồng Bắc Trung bộ để sản xuất và bao tiêu lúa tại vùng sản xuất tập trung với diện tích 200ha/năm. Tổng sản lượng lúa được bao tiêu trung bình hàng năm khoảng 1.260 tấn, tương đương 30,09% tổng sản lượng lúa của xã. Hiện, sản phẩm lúa gạo của xã Quảng Trường còn được Công ty CP Thương mại Sao Khuê bao tiêu, liên kết với các đơn vị trên sàn giao dịch thương mại điện tử.

Cùng với các hoạt động nuôi trồng thủy sản, phát triển các nghề phụ, thương mại dịch vụ, đã đưa thu nhập bình quân đầu người của xã Quảng Trường năm 2024 đạt hơn 68,3 triệu đồng/năm, vượt hơn 6,1 triệu đồng/người so với quy định ngưỡng chuẩn của xã NTM kiểu mẫu vùng đồng bằng. Từ phát triển kinh tế, các hộ có điều kiện đầu tư xây dựng nhà cửa khang trang, chỉnh trang công trình phụ, cửa ngõ, tường rào, tạo nên diện mạo NTM khang trang. Toàn xã có 1.520 hộ gia đình, thì hiện có 1.462 hộ xây dựng được nhà cao tầng, nhà kiên cố khang trang, chiếm 96,18%.

Thống kê từ UBND xã Quảng Trường, thực hiện XDNTM kiểu mẫu, xã đã huy động tổng nguồn lực 50,508 triệu đồng để thực hiện các tiêu chí. Trong đó, hệ thống điện, đường, trường, trạm, những công trình phúc lợi khác đều được xây dựng khang trang, đáp ứng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Bài và ảnh: Hà Giang