Phát triển Thủ đô không chỉ vì kinh tế mà trước hết là vì con người

Phát biểu chỉ đạo tại phiên khai mạc Đại hội đại biểu lần thứ XVIII Đảng bộ TP Hà Nội vào sáng 16/10, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Phát triển Thủ đô không chỉ vì kinh tế mà trước hết là vì con người. Hà Nội cần phải vừa khẳng định vị thế đầu tàu, tiên phong dẫn dắt quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Theo Tổng bí thư, qua quá trình kiểm điểm và báo cáo của các đại biểu, có thể khẳng định, hầu hết các chỉ tiêu được đề ra tại Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XVII đều cơ bản đạt và vượt, trong đó có 4 chỉ tiêu hoàn thành sớm từ một đến hai năm, cùng 14 kết quả nổi bật đã được chứng minh bằng những số liệu cụ thể trong báo cáo chính trị.

Nhìn lại nhiệm kỳ XVII, Tổng Bí thư đánh giá cao những nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô: “Dù đối mặt muôn vàn khó khăn, Hà Nội vẫn giữ vững ổn định và phát triển, đóng góp tích cực vào thành tựu chung của đất nước.”

Tổng Bí thư nhận định, diện mạo Thủ đô trong nhiệm kỳ qua đã có nhiều đổi thay rõ nét, phát triển theo hướng hiện đại, thông minh, xanh và bền vững, với hàng loạt công trình, dự án trọng điểm được hoàn thành và đưa vào sử dụng. Kinh tế Thủ đô tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao hơn bình quân cả nước, quy mô kinh tế mở rộng, thu ngân sách tăng gần gấp đôi so với nhiệm kỳ trước; các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số có bước tiến rõ rệt. Cùng với đó, giá trị văn hóa và con người Hà Nội được bảo tồn, phát huy, tạo nên hình ảnh một Thủ đô thanh lịch, văn minh, “Thành phố vì hòa bình” trong mắt bạn bè quốc tế.

Tổng Bí thư cũng ghi nhận chất lượng cuộc sống của người dân Thủ đô ngày càng được nâng cao, chỉ số phát triển con người đứng đầu cả nước; quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội được giữ vững; công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng có nhiều chuyển biến tích cực; bộ máy chính trị được sắp xếp tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; mô hình chính quyền địa phương hai cấp được vận hành thông suốt, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, người đứng đầu Đảng cũng thẳng thắn chỉ ra năm nhóm hạn chế, yếu kém mà Đại hội cần nghiêm túc nhìn nhận. Chất lượng tăng trưởng và năng suất lao động vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và cơ chế đặc thù mà Trung ương dành cho Hà Nội; khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo còn hạn chế, hạ tầng chưa theo kịp tốc độ phát triển; quản lý quy hoạch, đất đai, xây dựng và đô thị còn bất cập, dẫn tới tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm môi trường kéo dài. Bên cạnh đó, xây dựng nếp sống văn hóa, thanh lịch, văn minh của người Hà Nội vẫn chưa đạt như kỳ vọng.

Tổng bí thư đề nghị Đại hội cần phân tích sâu nguyên nhân của những tồn tại, yếu kém, từ đó xác định rõ giải pháp khắc phục và định hướng hành động phù hợp trong nhiệm kỳ tới, để Hà Nội có thể phát triển nhanh, bền vững, tương xứng với vị thế của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Nhìn thẳng vào sự thật và quyết tâm thay đổi là điều kiện bắt buộc nếu chúng ta muốn bứt phá.”

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, Hà Nội là trung tâm đầu não chính trị – hành chính quốc gia, là trái tim của cả nước, nơi hội tụ, lan tỏa sức mạnh và ý chí dân tộc. Nhắc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cả nước nhìn về Thủ đô ta, thế giới trông vào Thủ đô ta”, Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Đảng bộ Hà Nội phải làm gương cho các Đảng bộ khác, phải là ngọn cờ đầu trong mọi phong trào, mọi lĩnh vực của đất nước”.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII. Ảnh: Viết Thành/Hanoimoi.

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị – hành chính, mà còn là nơi hội tụ tinh hoa dân tộc, kết tinh bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam. Do đó, phát triển Thủ đô phải dựa trên ba giá trị cốt lõi: Văn hiến – Bản sắc – Sáng tạo.

Theo Tổng Bí thư, văn hiến chính là “hồn cốt Thăng Long”, là cội nguồn sức mạnh mềm của Hà Nội. Bản sắc là yếu tố làm nên sự khác biệt, còn sáng tạo là động lực để thành phố bứt phá trong thời kỳ mới. “Hà Nội phải trở thành thành phố văn hiến – bản sắc – sáng tạo, hướng tới Thủ đô văn minh, hiện đại, bền vững”, Tổng Bí thư nói và đề nghị Hà Nội phải quan tâm gìn giữ, tôn tạo, phát huy giá trị các di sản văn hóa, các không gian lịch sử – từ Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, đến khu vực sông Hồng, Cổ Loa – coi đó là nền tảng tinh thần và động lực sáng tạo mới. Đồng thời, phải gắn di sản với du lịch, công nghiệp văn hóa, phát triển kinh tế sáng tạo để văn hóa thực sự trở thành nguồn lực nội sinh mạnh mẽ.

Tổng Bí thư gợi mở việc hình thành “ba cực sáng tạo” của Thủ đô: Di sản – gắn với khu nội đô lịch sử và không gian ven sông Hồng – Cổ Loa; Tri thức – với các đại học, viện nghiên cứu, trung tâm sáng tạo; và Công nghệ – với Khu công nghệ cao Hòa Lạc và các khu đổi mới sáng tạo. Ba cực này sẽ tạo nên mối liên kết giữa quá khứ – hiện tại – tương lai, giữa truyền thống và hiện đại, góp phần định hình một mô hình phát triển đô thị độc đáo: vừa có chiều sâu văn hóa, vừa năng động, sáng tạo, tiên phong.

Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh vai trò của người dân Thủ đô trong việc gìn giữ bản sắc và lan tỏa giá trị văn hiến. Mỗi người dân Hà Nội cần có ý thức tự hào, trách nhiệm, văn minh trong ứng xử, nếp sống, để hình ảnh Thủ đô luôn là biểu tượng của văn hóa và lòng hiếu khách Việt Nam.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng cho rằng, Hà Nội đang đối mặt với những thách thức của một đại đô thị: dân số tăng nhanh, hạ tầng quá tải, ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, quy hoạch chồng chéo, bộ máy hành chính còn cồng kềnh. Để khắc phục, Thủ đô cần một mô hình quản trị mới – tích hợp, hiện đại, hiệu quả, dựa trên chuyển đổi số, dữ liệu mở và sự tham gia của người dân.

Tổng Bí thư đề nghị Hà Nội đẩy mạnh thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị hai cấp, tinh gọn đầu mối, giảm tầng nấc trung gian, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của cơ sở. Phải xây dựng nền hành chính số, chính quyền điện tử, đô thị thông minh – nơi người dân có thể giám sát, phản hồi và đồng hành cùng chính quyền trong mọi hoạt động quản lý.

Cùng với đó, cần chuyển từ mô hình đơn cực tập trung sang đa cực – đa trung tâm, phát triển hài hòa giữa khu vực nội đô lịch sử và các đô thị vệ tinh, vùng ven, bảo đảm sự cân bằng về không gian phát triển. Hạ tầng giao thông, cấp thoát nước, năng lượng, y tế, giáo dục phải đi trước một bước, được quy hoạch bài bản, đồng bộ, kết nối với vùng Thủ đô và các tỉnh lân cận.

Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Phát triển Thủ đô không chỉ vì kinh tế mà trước hết là vì con người”. Hà Nội phải trở thành thành phố nhân văn, hạnh phúc, công bằng và văn minh – nơi người dân được sống trong môi trường trong lành, an toàn, thụ hưởng đầy đủ giá trị văn hóa, giáo dục, sáng tạo và khởi nghiệp. “Con người là điểm khởi đầu và cũng là đích đến của mọi chiến lược phát triển”, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ niềm tin sâu sắc vào tinh thần đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, kỷ cương, trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô: “Hà Nội nhất định sẽ vượt qua mọi khó khăn, xứng đáng với tầm vóc ‘Thủ đô ngàn năm văn hiến’, ‘Thành phố vì hòa bình’, tiên phong cùng cả nước tiến vào kỷ nguyên mới, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc".

Thiên Tuấn