Phát voucher mua hàng cho dân để kích cầu tiêu dùng: Được không?

Thời gian gần đây, tại thị trường trong nước, các chương trình khuyến mãi, giảm giá với quy mô lớn được tổ chức thường xuyên. Đây là một trong kênh phù hợp để doanh nghiệp đẩy mạnh đưa hàng hóa ra thị trường, kích thích sức mua. Tuy vậy sức mua nhìn chung vẫn chưa khởi sắc

Chủ yếu tập trung mua sắm nhóm hàng thực phẩm thiết yếu

Ở vai trò nhà phân phối, bà Huỳnh Bích Thủy, Giám đốc phòng giao dịch nhà cung cấp Saigon Co.op cho biết, đơn vị cũng như các nhà bán lẻ khác thường xuyên tung các chương trình khuyến mãi để kích cầu tiêu dùng, đẩy mạnh tiêu dùng trong nước. Tuy nhiên, xu hướng người dân chủ yếu tập trung mua sắm nhóm hàng thực phẩm thiết yếu, thực tươi sống là chính.

Đối với nhóm hàng “Non-food” đang bị chậm dần, dẫn đến các DN trong nước dè chừng sản xuất ra sản phẩm mới. Đặc biệt, nhóm hàng này còn bị cạnh tranh rất lớn với hàng online Trung Quốc. Do đó, nhà nước cần quan tâm hỗ trợ cho nhóm ngành hàng này.

Ông Hà Ngọc Sơn, Phó Tổng Giám đốc Satra cũng nhìn nhận rằng, từ giỏ hàng mua sắm của người dân qua các hệ thống bán lẻ của Satra cho thấy sức mua trong sáu tháng đầu năm chưa khởi sắc. Thời gian gần đây người dân vẫn tập trung mua sắm vào nhóm hàng thiết yếu hàng ngày, thực phẩm.

Trước thực tế trên, các DN bán lẻ trên địa bàn TP.HCM thường triển khai chương trình khuyến mãi riêng và tham gia chương trình khuyến mãi tập trung. Đối với chương trình khuyến mãi tập trung, ông đề xuất thời gian ngắn lại nhưng làm rầm rộ và đồng loạt sẽ hiệu quả thu hút sự chú ý mua sắm của người dân.

Ngoài ra, ông Sơn nhận định, các DN bán lẻ trong năm 2023, 2024 vẫn còn khó khăn. Trong bối cảnh thị trường biến động, sức mua giảm thì các chính sách vĩ mô cần có độ trễ nhất định, nếu không DN sẽ khó vượt qua.

Chẳng hạn, thông tin từ đầu năm 2026 giá thuê đất có thể sẽ tăng (theo Luật đất đai 2024-pv). Là đơn vị đi thuê mặt bằng siêu thị có thể thỏa thuận và giữ giá nhưng từ năm 2026 chắc chắn giá sẽ tăng đột biến. Điều này gây không ít khó khăn cho các DN.

“Với chính sách như hỗ trợ 10% tiền điện, chi phí thuê kho…rất ý nghĩa, nhưng nên chăng cơ quan Nhà nước cần giới thiệu các nhà cung cấp dịch vụ logictics để siêu thị tự kết nối”- ông Sơn nói.

Đề xuất các chương trình phát voucher mua hàng

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Chỉ thị số 29/CT-TTg về việc kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và phát triển thị trường trong nước.

Theo Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương), thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đơn vị đang xây dựng dự thảo đề án “Kích cầu tiêu dùng nội địa, thúc đẩy thương mại trong nước”.

Theo Dự thảo đề án, để kích thích cầu tiêu dùng, từng bước phục hồi thị trường trong nước đến cuối năm 2024 và các năm tiếp theo cần triển khai hiệu quả các nhóm giải pháp, giải pháp trước mắt, cấp bách là nghiên cứu, đề xuất các chương trình phát voucher mua hàng…

Theo cơ quan soạn thảo, do hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều DN trong nước gặp khó khăn, thu nhập của người lao động giảm đáng kể nên gói kích cầu tiêu dùng cần được đến trực tiếp với đối tượng cần được hỗ trợ là công nhân, những người thu nhập thấp.

Qua đó, kích thích tiêu thụ hàng sản xuất trong nước, kích cầu chung cho các DN phân phối bán lẻ; lại hàng hóa được mua là hàng công nghiệp tiêu dùng được sản xuất trong nước.

Bên cạnh đó, đề án đưa ra giải pháp hỗ trợ cho các DN phân phối gồm hỗ trợ 10% kinh phí thuê kho, chi phí tiền điện, chi phí vận chuyển…

Về giải pháp dài hạn, hỗ trợ cho từng DN sản xuất, phân phối thông qua các chính sách như hỗ trợ DN nâng cao năng lực cạnh tranh, hỗ trợ về tài chính (thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất, giảm thuế cho DN trong lĩnh vực bán lẻ) …

Chương trình bán hàng lưu động bình ổn thị trường tại Khu Công nghiệp Vĩnh Lộc TP.HCM. Ảnh: TÚ UYÊN

Khuyến mãi thực chất để khuyến khích người dân tăng tiêu dùng

Chuyên gia kinh tế, TS Huỳnh Thanh Điền, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành đánh giá, đề xuất phát voucher mua hàng cho người lao động trong dự thảo đề án kích cầu tiêu dùng nội địa rất thiết thực. Giải pháp này có thể góp phần hỗ trợ DN sản xuất tiêu thụ hàng hóa, phục hồi sản xuất, tăng trưởng nền kinh tế.

Bởi nếu phát một voucher cho người lao động, họ mua sắm gấp hai ba lần thì Nhà nước thu về được thuế VAT, hàng hóa tồn kho của DN được giải phóng. Sức mua tăng, DN mạnh dạn cải tiến đầu tư tạo công ăn việc làm cho người lao động, họ có thêm thu nhập sẽ tiếp tục chi tiêu. Hơn nữa khi làm ăn có lời DN sẽ đóng thuế thu nhập sẽ về ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần phân tích đánh giá hiệu quả để đề án cho thuyết phục hơn. Chẳng hạn, cần có tiêu chí đối tượng thụ hưởng, mỗi người lao động được phát một hay hai voucher mua hàng…Từ đó đề ra gói ngân sách cụ thể hỗ trợ nhóm người lao động và DN cho phù hợp.

"Khi xây dựng chính sách, gói hỗ trợ cần phân tích kỹ càng, nếu không dẫn đến bất công, phản tác dụng, khó khả thi"- TS Điền lưu ý.

Từ sau dịch đến nay, người dân thắt chặt chi tiêu trong khi vẫn có nhu cầu. Đáng chú ý những tháng cuối năm, nhất là dịp tết sắp đến Nhà nước cần tạo ra những gói cho vay tiêu dùng lãi suất thấp. Theo đó, người dân có thể trả qua lương cũng là giải pháp góp phần kích cầu tiêu dùng nội địa.

TS Huỳnh Thanh Điền

Còn theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, để thúc đẩy tăng trưởng có ba động lực quan trọng là xuất khẩu, đầu tư và kích cầu tiêu dùng. Thời gian qua theo báo cáo của Bộ Công thương về mức lưu chuyển hàng hóa cho thấy không biến động nhiều, nhưng trong bối cảnh hiện nay có chiều hướng giảm. Vì vậy, để thúc đẩy tăng trưởng, phát triển thị trường trong nước phải kích cầu tiêu dùng.

Tuy nhiên, đối với hình thức tặng voucher cách phát thế nào, xét duyệt ra sao... dễ xảy ra cơ chế xin cho, dẫn đến sự không công bằng. Do đó, có khả năng giải pháp này khó thuyết phục, không hiệu quả đồng thời gây ra bất cập tiêu cực.

"Trong kích cầu tiêu dùng cách tốt nhất là Nhà nước tạo điều kiện tăng thu nhập cho người dân, khuyến khích tạo cơ hội cho DN phát triển tốt thông qua các chính sách thuế, tín dụng... Quan trọng là khuyến mãi thực chất để khuyến khích người dân tăng tiêu dùng" - chuyên gia Long nhấn mạnh.

TÚ UYÊN