Phê duyệt Đề án nâng hạng thị trường chứng khoán

Ngày 12/9/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã ký Quyết định số 2014/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đây được coi là bước đi quan trọng nhằm hiện thực hóa chủ trương đưa thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ lực của nền kinh tế, đồng thời nâng cao vị thế và khả năng hội nhập quốc tế của Việt Nam.

Mục tiêu tổng quát của Đề án là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, gắn kết chặt chẽ với tiến trình phát triển kinh tế, đồng thời thu hút dòng vốn đầu tư dài hạn và mở rộng mức độ hội nhập với các thị trường tài chính khu vực cũng như toàn cầu.

Trong ngắn hạn, Việt Nam đặt quyết tâm đáp ứng đầy đủ tiêu chí để được FTSE Russell nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp ngay trong năm 2025, đồng thời duy trì ổn định vị thế này trong những năm kế tiếp.

Xa hơn, từ nay đến năm 2030, mục tiêu hướng đến là đáp ứng các tiêu chuẩn để bước vào nhóm thị trường mới nổi theo phân loại của MSCI và tiến tới thị trường mới nổi bậc cao trong hệ thống phân loại của FTSE Russell.

Giải pháp then chốt cho mục tiêu ngắn và dài hạn

Để hiện thực hóa mục tiêu ngắn hạn, Đề án nhấn mạnh một loạt giải pháp quan trọng. Trong đó, việc tháo gỡ rào cản về yêu cầu ứng trước tiền mua chứng khoán đối với nhà đầu tư nước ngoài được coi là ưu tiên hàng đầu trước khi cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP) chính thức đi vào hoạt động. Song song với đó, việc minh bạch hóa quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa trong từng lĩnh vực sẽ giúp tạo ra sự công bằng trong tiếp cận thông tin cho nhà đầu tư quốc tế.

Nhiều biện pháp nhằm duy trì vị thế sau nâng hạng cũng được đề ra như đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài, triển khai cơ chế tài khoản giao dịch tổng (OTA), nâng cao năng lực hệ thống giao dịch và thanh toán, củng cố khả năng giám sát của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và đẩy mạnh phối hợp liên ngành giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước cùng Bộ Công an để bảo đảm an ninh, an toàn thị trường.

Về dài hạn, Đề án hướng tới giải quyết những rào cản mang tính cấu trúc. Các giải pháp đáng chú ý gồm rà soát và nới lỏng quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, loại bỏ dần những ngành nghề không cần thiết phải hạn chế, phát triển cơ chế thanh toán và bù trừ hiện đại, cho phép triển khai các công cụ mới như vay – cho vay chứng khoán, bán khống có kiểm soát, giao dịch trong ngày.

Bên cạnh đó, việc mở rộng thị trường ngoại hối với các công cụ phòng ngừa rủi ro và duy trì ổn định kinh tế vĩ mô thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa, tiền tệ cùng các chính sách vĩ mô khác cũng được coi là trọng tâm.

Cùng với việc tháo gỡ rào cản, phát triển và đa dạng hóa sản phẩm tài chính cũng là hướng đi then chốt. Các sản phẩm mới như trái phiếu xanh, trái phiếu hạ tầng, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, chứng chỉ lưu ký hay các công cụ tài chính xanh sẽ được nghiên cứu triển khai phù hợp với mức độ phát triển của thị trường. Đồng thời, Đề án đặt mục tiêu cải tiến hệ thống chỉ số, bổ sung thêm các chỉ số cơ sở phục vụ cho thị trường phái sinh.

Một trụ cột khác là nâng cao tính minh bạch và chất lượng quản trị doanh nghiệp. Việt Nam sẽ đẩy mạnh kiểm soát chất lượng kiểm toán, từng bước áp dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS), khuyến khích doanh nghiệp niêm yết quy mô lớn công bố báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy áp dụng nguyên tắc quản trị công ty theo tiêu chuẩn OECD cũng là yếu tố quan trọng để tăng cường lòng tin của nhà đầu tư.

Đề án đồng thời chú trọng phát triển cơ sở nhà đầu tư bền vững. Chính phủ định hướng khuyến khích nhà đầu tư cá nhân tham gia thông qua các định chế chuyên nghiệp như quỹ đầu tư chứng khoán, mở rộng vai trò của các nhà đầu tư tổ chức nhằm tạo nền tảng ổn định và cân bằng cho sự phát triển dài hạn của thị trường.

Với việc phê duyệt Đề án Nâng hạng, Chính phủ khẳng định quyết tâm đưa thị trường chứng khoán Việt Nam vươn lên một tầm cao mới. Mục tiêu không chỉ dừng ở việc đáp ứng tiêu chí xếp hạng quốc tế mà còn hướng tới việc khẳng định vai trò trụ cột của thị trường chứng khoán trong hệ thống tài chính quốc gia, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

Nam Hải