Phiên họp công khai chứng cứ trong Tố tụng dân sự

Về phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ

Phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ được quy định tại Điều 208, 209 và 210 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 (BLTTDS). Mục đích của phiên họp là kiểm tra việc giao nộp chứng cứ, quyền được biết và tiếp cận tài liệu chứng cứ của các đương sự, việc công khai các tài liệu chứng cứ của Tòa án. Thông qua phiên họp, các bên đương sự có thể tiếp cận tài liệu của bên còn lại. Tại phiên họp này, nếu có tiến hành hòa giải, thì phiên họp được gọi đầy đủ là phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.

ảnh: Minh họa.

“Phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải” là quy định nhằm nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, tạo sự công bằng trong tiếp cận chứng cứ đối với đương sự để họ có sự chuẩn bị cần thiết cho việc tranh tụng với nhau tại phiên tòa. Thông qua phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ, Thẩm phán cũng xác định được yêu cầu của đương sự, có hay không có yêu cầu phản tố, yêu cầu độc lập, đánh giá việc thu thập chứng cứ đã đầy đủ hay chưa. Quy định này nhằm góp phần tăng cường tính công khai, minh bạch trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, đảm bảo mọi chứng cứ đều được công khai trong quá trình tố tụng. Đồng thời nâng cao trách nhiệm của cá nhân, cơ quan, tổ chức trong Tố tụng dân sự, tạo sự công bằng trong tiếp cận chứng cứ đối với đương sự để họ có sự chuẩn bị cần thiết cho việc tranh tụng tại phiên tòa.

Về việc giao nộp tài liệu, chứng cứ

Trong quá trình Tòa án giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền và nghĩa vụ giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án. Trường hợp tài liệu, chứng cứ đã được giao nộp chưa bảo đảm đủ cơ sở để giải quyết vụ việc thì Thẩm phán yêu cầu đương sự giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ. Nếu đương sự không giao nộp hoặc giao nộp không đầy đủ tài liệu, chứng cứ do Tòa án yêu cầu mà không có lý do chính đáng thì Tòa án căn cứ vào tài liệu, chứng cứ mà đương sự đã giao nộp và Tòa án đã thu thập theo quy định tại Điều 97 của Bộ luật này để giải quyết vụ việc dân sự. Tùy thuộc vào các giai đoạn tố tụng, việc giao nộp, tài liệu được quy định tại các Điều 96, 287, 330 BLTTDS. Cụ thể như sau:

- Khi vụ án được giải quyết tại Tòa án cấp sơ thẩm, theo khoản 4 Điều 96 BLTTDS thì thời hạn giao nộp tài liệu, chứng cứ không được vượt quá thời hạn chuẩn bị xét xử.

+ Trường hợp sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm, đương sự mới cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ mà Tòa án đã yêu cầu giao nộp, đương sự không giao nộp được đúng thời hạn vì có lý do chính đáng thì đương sự phải chứng minh lý do của việc chậm giao nộp tài liệu, chứng cứ đó.

+ Đối với tài liệu, chứng cứ mà trước đó Tòa án không yêu cầu đương sự giao nộp hoặc tài liệu, chứng cứ mà đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ việc theo thủ tục sơ thẩm thì đương sự có quyền giao nộp, trình bày tại phiên tòa sơ thẩm hoặc các giai đoạn tố tụng tiếp theo của việc giải quyết vụ án dân sự.

- Khi vụ án được giải quyết tại Tòa án cấp phúc thẩm, việc cung cấp tài liệu, chứng cứ trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm được quy định tại Điều 287 BLTTDS. Đương sự được quyền bổ sung tài liệu, chứng cứ sau đây trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm:

+ Tài liệu, chứng cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không cung cấp, giao nộp được vì có lý do chính đáng;

+ Tài liệu, chứng cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm không yêu cầu đương sự giao nộp hoặc đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ việc theo thủ tục sơ thẩm.

- Khi vụ án được giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì việc bổ sung, xác minh tài liệu, chứng cứ được quy định tại Điều 330 BLTTDS 2015. Đương sự có quyền cung cấp tài liệu, chứng cứ cho người có thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm nếu tài liệu, chứng cứ đó chưa được Tòa án cấp sơ thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm yêu cầu đương sự giao nộp hoặc đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không giao nộp được vì có lý do chính đáng hoặc tài liệu, chứng cứ mà đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ án.

Từ các quy định nêu trên, có thể xác định trong Tố tụng dân sự, đương sự có quyền giao nộp, cung cấp tài liệu, chứng cứ cho tới thời điểm kết thúc thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm. Trong các giai đoạn tố tụng tiếp theo của việc giải quyết vụ án, Tòa án chỉ chấp nhận tài liệu, chứng cứ do đương sự cung cấp nếu thuộc các trường hợp theo luật định như đã nêu ở trên.

Như vậy, đối với câu hỏi của bạn, sau phiên họp công khai chứng cứ, đương sự vẫn có quyền nộp thêm tài liệu, chứng cứ nếu các tài liệu, chứng cứ đó thuộc các trường hợp theo quy định của pháp luật./.

Thanh Thịnh