Phja Thắp - Nơi góp phần lưu giữ giá trị văn hóa tâm linh
Bản Phja Thắp thuộc xã Phúc Sen, huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng đây là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Nùng An với khoảng 50 nóc nhà. Người dân bản địa ở đây chủ yếu sống bằng nghề nông, song bên cạnh đó họ còn có nghề làm hương truyền thống rất nổi tiếng.
Du khách tham quan làng hương Phja Thắp
Trong một lần đến tham quan và trải nghiệm văn hóa bản địa tại làng hương Phja Thắp, chúng tôi được người dân trong làng kể lại rằng: Nghề làm hương đã có từ lâu và không ai nhớ nghề có từ bao giờ. Chỉ biết rằng cả bản ai cũng biết làm hương và nghề đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác nối tiếp nhau.
Hương Phja Thắp được làm hoàn toàn bằng những nguyên liệu tự nhiên gồm: lá cây mai, vỏ cây gạo, mùn cưa và đặc biệt là lá cây bầu hắt làm chất keo dính kết các nguyên liệu lại với nhau.
Muốn làm ra những nén hương truyền thống đầu tiên phải lấy lá cây bầu hắt đem về phơi khô, tán nhỏ và dùng làm chất keo kết dính tự nhiên giữa các loại bột với que hương.
Lá cây bầu hắt được phơi khô dùng để làm hương
Tiếp đến, cần lựa chọn những cây mai có dóng dài và thẳng để làm chân hương. Từ các dóng dài đẹp được lựa chọn để cắt khúc khoảng 40cm, chẻ thành các que nhỏ, vót trơn.
Sau khi chuốt tròn mịn sẽ được nhúng nước, lăn qua lớp bột lá bầu hắt để có độ dính rồi lăn qua mùn cưa. Lớp mùn cưa lúc này sẽ được kết dính vào thân hương. Que hương tiếp tục được nhúng nước, lăn mùn cưa lặp lại 4 lần. Lần cuối cùng là lăn chất tạo màu đồng thời cũng tạo mùi thơm, sau đó phơi khô. Hương được cắm vào lòng các ống tròn làm bằng bê tông đem phơi. Nếu trời nắng to, hương chỉ cần phơi một ngày là khô.
Đồng bào phơi hương khắp trên sàn và ngoài sân trong bản Phja Thắp
Khi nén hương đã khô lại nhúng phần chân hương vào phẩm màu để có màu đỏ đẹp. Phẩm màu này được làm từ chất liệu gỗ thông mục nghiền nát thành bột để tạo màu.
Hương thành phẩm thường được mang ra chợ bán vào những ngày chợ phiên, chợ xanh thành phố Cao Bằng hoặc du khách có thể mua ngay tại làng.
Nén hương được coi là cầu nối giữa cuộc sống hiện tại và thế giới tâm linh.
Đặc biệt, trong vài năm trở lại đây làng hương Phja Thắp là sự lựa chọn thú vị cho du khách muốn trải nghiệm và khám phá văn hóa bản địa của miền non nước Cao Bằng. Trong làng hương hiện đã có homestay phục vụ nhu cầu lưu trú của du khách chỉ với giá khoảng 100.000 vnđ/người/đêm rất thuận tiện cho chuyến tham quan của du khách tại đây.
Du khách đến tham quan và trải nghiệm văn hóa bản địa tại làng hương
Cùng với những làng nghề truyền thống trên địa bàn, làng hương của người Nùng ở Phja Thắp đã và đang góp phần bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
